Πριν διαφωνήσεις, άκου

Οι άνθρωποι είμαστε εγωιστές. Είμαστε κατηγορηματικοί και πολλές φορές δε δεχόμαστε να ακούσουμε την άλλη πλευρά. Άλλοι γουστάρουν να διαφωνούν, ενώ άλλοι το αποφεύγουν πάση θυσία. Είναι ωραίο, να υπάρχει αντίλογος στο δικό σου λόγο, διότι αν όλοι συμφωνούσαμε σε όλα, ποιο το νόημα του να υπάρχει διάλογος. Όσοι παθιάζονται, τυφλώνονται, ειδικά όταν το θέμα συζήτησης είναι κάτι που τους θίγει ή τους αντιπροσωπεύει βαθιά. Η μαγκιά έγκειται στην ικανότητα ενός ομιλητή να ξέρει να «ακούει» και να κατανοεί και στην περίπτωση που διαφωνεί, να δίνει χρόνο στον εαυτό του να αντιμετωπίσει μια αντίθετη άποψη.

Όταν παθιαζόμαστε πάνω σε ένα θέμα, τότε μπορεί να βγούμε λίγο εκτός ελέγχου. Είναι ο λόγος που φτάνουμε σε ένταση με το συνομιλητή μας, έως ότου καταλήξουμε να τσακωνόμαστε. Η τελευταία αντίδραση πολλές φορές κρίνεται μη υγιής, αν θεωρήσουμε πως ψάχνουμε αφορμές για να εκτονωθούμε. Ωστόσο, ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικούς διακόπτες, που εάν καταφέρεις να τους σηκώσεις, τότε ίσως και να σκάσει φουρτούνα. Κι εκεί είναι που πρέπει να ανταπεξέλθεις στην κατάσταση με ψυχραιμία.

Αρνούμαστε, λοιπόν να ακούσουμε τη γνώμη του άλλου. Κλείνουμε τα αυτιά μας και αφήνουμε τον συνομιλητή σε σίγαση να προσπαθεί να μας εξηγήσει τα πράγματα από τη δική του οπτική γωνία. Ο τρόπος που μάς έχουν μεγαλώσει οι γονείς μας, οι απόψεις που μάς έχουν εντρυφήσει έχουν σταθεί σημείο αναφοράς για τον τρόπο, που αντιδράμε σε διάφορα ζητήματα και γνώμες. Μια οικογένεια κλειστόμυαλη έχει ως αποτέλεσμα απογόνους, που θα δρουν με το ίδιο σκεπτικό. Κι αυτή είναι η θλιβερή αλήθεια, διότι είναι πολύ δύσκολο, να προσπαθήσεις να βγάλεις από το μυαλό σου κάτι που το έχεις φάει στη μάπα από μικρός.

Η διαφωνία σε καμία περίπτωση δεν είναι συνώνυμο του εγωισμού. Φτάνουμε στα όρια του τελευταίου, όταν δε δεχόμαστε έστω σαν πιθανότητα, αυτό που λέει ο άλλος. Έχει μεγάλη διαφορά, και για κάποιους δεν είναι καν εφικτό, να δεχτούμε μια αντίθετη άποψη από το να την αποδεχτούμε. Κανείς δε ζητάει να σου χώνει με το ζόρι μια άποψη στο κεφάλι –λέμε τώρα– αλλά σίγουρα αποζητάει το σεβασμό σου.

Το επόμενο βήμα αποτελεί να αφήσουμε λίγο στην άκρη τη δική μας γνώμη και να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι θέλει να πει ο συνομιλητής μας. Προσοχή, δεν εννοούμε τον άμεσο ενστερνισμό μιας καινούργιας άποψης, αλλά την κατανόηση και την διεύρυνση των οριζόντων μας. Ίσως να ακούσαμε κάτι, που κανείς άλλος δεν είχε ξανααναφέρει. Ή κάτι που μπορεί ποτέ να μην είχαμε φανταστεί. Μπορεί κιόλας, μέσα από αυτή τη διαδικασία να συνειδητοποιήσουμε πως ίσως – ακόμη κι αν δεν το νομίζαμε– να είμαστε κατά βάθος λίγο ή πολύ κλειστόμυαλοι. Έτσι κι αλλιώς αυτή η κατηγορία ανθρώπων δεν αναγνωρίζει πως έχει φιξαρισμένες σκέψεις, μα αν το καταφέρει τότε βαδίζει σε έναν υγιή δρόμο αυτοβελτίωσης.

Οι διαφορετικοί συνομιλητές μάς κάνουν καλύτερους ανθρώπους και μάς βοηθούν να βλέπουμε τον κόσμο λίγο καλύτερα. Είναι εντυπωσιακό πώς μέσα από μια συζήτηση μπορείς να καταλάβεις τι ανθρώπους έχεις –ή δεν έχεις– απέναντί σου. Ένας δύσκολος συνομιλητής σε προκαλεί να σκεφτείς και να είσαι ετοιμόλογος, ενώ ένας πιο χαλαρός αφήνει να βγει ελεύθερα στη φόρα ο πραγματικός σου χαρακτήρας, αφού δε φοβάσαι πως θα σε κρίνει. Εξαρτάται πολύ από την παρέα στην οποία βρίσκεσαι σε τι βαθμό θα εκφράζεσαι και θα εκδηλώνεσαι. Αν φοβάσαι να μιλήσεις, ίσως και να βρίσκεσαι σε ένα έντονα επικριτικό κλίμα ή να σε εμποδίζει η έλλειψη αυτοπεποίθησης.

Κανείς δεν είναι εδώ για να μας υποδείξει τι είναι σωστό και τι λάθος. Και σαφώς, δεν είναι κακό να παραδεχόμαστε μερικές φορές ότι μπορεί κάπου να υπερβάλλουμε ή να έχουμε εν μέρει άδικο – το δίκιο μας το βρίσκουμε μονάχα όταν μέσα από τα ερεθίσματα, αντιλαμβανόμαστε πως οι απόψεις μας δε μας πνίγουν, δε μας τρομάζουν κι είμαστε σίγουροι για αυτές. Αν κάπου νιώθουμε ότι αυτό που λέμε μάς τσιγκλάει, ενδεχομένως να μην συμφωνούμε πλήρως με τον εαυτό μας και τότε είναι που βγαίνουν στην επιφάνεια οι επιρροές άλλων πάνω μας.

Η ωριμότητα ενός ανθρώπου πηγάζει μέσα από την ιδέα που έχει για τη «διαφωνία». Μια ένταση μπορεί να είναι αναπόφευκτη, αλλά είναι μέρος των ανθρωπίνων σχέσεων. Πριν διαφωνήσεις, πάρε λίγο χρόνο να σκεφτείς. Μη χώνεσαι στον κόσμο του άλλου, δίχως να έχεις κρίνει εάν αυτό που θα πεις θα δείξει έλλειψη σεβασμού ή καταπάτηση του δικαιώματος του λόγου. Μερικές φορές πρέπει να αντιμετωπίζουμε και κάποιες καταστάσεις πιο χαλαρά και να μην τρελαινόμαστε που ο άλλος βλέπει κάτι μαύρο, ενώ εσύ το βλέπεις άσπρο.