Όταν τα μικρά και ασήμαντα γίνονται αυτοσκοποί

Οι άνθρωποι πολύ συχνά συγχέουμε τα μέσα και τους επιμέρους στόχους με τον απώτερο σκοπό, τον τελικό προορισμό, τον προορισμό εκείνο που κατακτώντας τον μπορούμε να νιώσουμε πραγματική και όχι επίπλαστη πληρότητα, ικανοποίηση και βέβαια αυτοπραγμάτωση. Το αποτέλεσμα είναι πολλές φορές να αυτοπαγιδευόμαστε στα μικρά και ασήμαντα τα οποία τείνουν να γίνονται αυτοσκοποί και την ίδια στιγμή ο ανώτερος σκοπός, το τελικό ζητούμενο, παραμένει ανεκπλήρωτος, σοβαρά παραμελημένος, ίσως και μη αναγνωρίσιμος.

Αναζήτηση πληρότητας και αυτοπραγμάτωσης

Όλοι οι άνθρωποι στην πορεία της ζωής μας αναζητούμε τρόπους ώστε να δώσουμε στην ύπαρξη μας νόημα και περιεχόμενο, αποστολή και σκοπό και συγχρόνως να ικανοποιήσουμε όλες μας τις ανάγκες, από τις πιο βασικές (τροφή, στέγη) ως τις πιο σύνθετες και ανώτερες (ασφάλεια, αγάπη, αποδοχή, δημιουργικότητα κτλ.). Προκειμένου αυτό να το επιτύχουμε χρειαζόμαστε τα κατάλληλα μέσα, μεθοδεύουμε τρόπους και επιμερίζουμε το σκοπό σε μικρά βήματα και στόχους. Κάθε μικρή κατάκτηση μας οδηγεί ακόμα πιο κοντά στον σκοπό μας, η ικανοποίηση του οποίου θα μας χαρίσει αρμονία και ισορροπία, το πολυπόθητο αίσθημα πληρότητας και αυτοπραγμάτωσης.

Ξεχνώντας γιατί ξεκινήσαμε

Φαντασθείτε λοιπόν ότι από μικρό παιδί είχατε όνειρο ζωής να κάνετε με το δικό σας αυτοκίνητο το γύρο της Ευρώπης. Το τελευταίο διάστημα μάλιστα ξημερώσατε πολλές φορές στο διαδίκτυο συλλέγοντας πληροφορίες για τις καλύτερες διαδρομές, για τα μέρη που αξίζει να επισκεφθείτε, χαζεύοντας εικόνες από τοπία και μελετώντας χάρτες. Ο γύρος της Ευρώπης φαντάζει για εσάς μια μοναδική εμπειρία, σαν μια αύρα ελευθερίας με ένα μόνο αφεντικό, την αφεντιά σας.

Το αυτοκίνητο όμως που διαθέτετε είναι παλιό και, ίσως, σκέφτεστε, δε θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός τέτοιου ταξιδιού. Αποφασίζετε, λοιπόν, να το πουλήσετε και να αγοράσετε ένα καινούριο, πιο άνετο και αξιόπιστο. Δυστυχώς, δε διαθέτετε όλα τα χρήματα που απαιτούνται για να το αντικαταστήσετε άμεσα και η εύρεση μιας δεύτερης εργασίας φαντάζει μονόδρομος. Έτσι, σύντομα καταφέρνετε να βρείτε μια δεύτερη δουλειά προκειμένου να συμπληρώσετε το κεφάλαιο που σας λείπει.

Ξυπνάτε χαράματα και επιστρέφετε αργά το βράδυ στο σπίτι εξαντλημένος από τις πολλές και συνεχόμενες ώρες εργασίας και τις περισσότερες φορές αποκοιμιέστε σε έναν καναπέ. Οι ώρες που περνάγατε στον υπολογιστή φτιάχνοντας νοερά εικόνες από τον προορισμό σας μέρα με τη μέρα μειώνονται και το ταξίδι με Ι.Χ. στην Ευρώπη, το όνειρο ζωής σας, γίνεται όλο ένα και πιο μακρινό.

Έχετε μπει σε έναν φαύλο κύκλο μιας μονότονης και κοπιαστικής καθημερινότητας, σας φταίνε όλοι και όλα, και ανά πάσα στιγμή αισθάνεστε έτοιμοι να ξεσπάσετε σε οποιονδήποτε βρεθεί στο διάβα σας. Το πιο λυπηρό όμως από όλα είναι ότι έχετε (ξε)χάσει το σκοπό σας, τον αρχικό προορισμό σας, είτε επιδεικτικά τον αγνοείτε είτε ακούσια τον θάψατε. Η δουλειά και τα χρήματα έγιναν από μέσο σε αυτοσκοπό. Το ταξίδι στην Ευρώπη έχει προ πολλού καταρρεύσει, έμεινε σχέδιο επί χάρτου ή και έλιωσε στον ιδρώτα της εργασίας και της σωματικής εξάντλησης.

Η σημασία ενός φίλου στην καθημερινότητά μας

Πόσο σημαντικό όμως θα ήταν αν στο τέλος μιας δύσκολης μέρας βρισκόταν ένα καλό φιλαράκι να σας χτυπήσει την πλάτη, να σας ταρακουνήσει υπενθυμίζοντας σας ότι έχετε χαθεί σε δαιδαλώδη μονοπάτια, έχετε χάσει την επαφή με τον σκοπό σας, το όνειρο και το ταξίδι σας; Πόσο χρήσιμο θα ήταν να σας επαναφέρει στον αρχικό προορισμό σας, τότε που του λέγατε πόσο σημαντικό είναι να νιώσετε ελεύθερος και καπετάνιος της ζωής στο δικό σας ταξίδι; Πόσο ανάγκη θα είχατε να ακούσετε από εκείνον το αυτονόητο, πως δηλαδή αν αυτό το μονοπάτι δεν βγαίνει μπορείτε να εξετάσετε άλλα, άπειρα μονοπάτια, όσα θέλετε έως ότου ανακαλύψετε εκείνο το καλό, το πιο σίγουρο και κατάλληλο.

Μπορείτε, λοιπόν, να φτιάξετε το παλιό σας αυτοκίνητο, μπορείτε να νοικιάσετε ένα αυτοκίνητο, μπορείτε να αγοράσετε ένα μεταχειρισμένο, μπορείτε ακόμα να αλλάξετε προορισμό και να επιλέξετε έναν άλλον κοντύτερο. Γιατί ο σκοπός είναι πολύ πιο ανώτερος από το μέσο ή τον τόπο που θα επιλέξετε. Κι αν ακόμα δε βρεθεί αυτό το φιλαράκι να σας επαναφέρει στην πραγματικότητα γίνετε εσείς προς τον εαυτό σας το καλό φιλαράκι που με συμπόνια και σεβασμό θα τον χαϊδέψει και, συγχρόνως, θα τον ταρακουνήσει.

Ο δρόμος για την αυτοπραγμάτωση

Στο ταξίδι για την αυτοπραγμάτωση, την κατάσταση εκείνη της απόλυτης συμφιλίωσης του εαυτού με το περιβάλλον, είναι αλήθεια ότι ξεκινάμε άοπλοι, χωρίς καύσιμα και άλλα βοηθήματα τα οποία ανακαλύπτουμε και κατακτούμε στην πορεία, ένα- ένα, βήμα-βήμα, με αγώνα, ατέρμονες δοκιμές και προσπάθεια. Από την επιβίωση, την ικανοποίηση των βασικών βιολογικών μας αναγκών μέχρι την κατάσταση της αυτοπραγμάτωσης ο δρόμος είναι μακρύς και έχει κακοτοπιές, προσκόμματα και παλινδρομήσεις.

Πολλές φορές όμως οι άνθρωποι εγκλωβίζονται στα υλικά, στα κατώτερα αποκτήματα και ξεχνούν τα πιο υψηλά, τα ανώτερα που είναι όμως άυλα και μη μετρήσιμα.

Το χρήμα, η δουλειά, η εξωτερική εικόνα, το κυνήγι της επιτυχίας, ο γάμος και πολλά άλλα τείνουν να γίνουν από μέσα και εργαλεία σε σκοπό ζωής ή και αυτοσκοπό.

Όταν δεν έχουμε αληθινή επίγνωση των πραγματικών σκοπών και αναγκών μας ακόμα και η απόκτηση των παραπάνω ελάχιστα θα μπορέσει να καλύψει το κενό και την έλλειψη. Από την άλλη, αν τα μέσα ή τα εργαλεία αυτά δεν φαίνονται αποτελεσματικά ή κρίνετε ότι η απόκτηση τους είναι επίπονη και ενεργοβόρα μπορείτε να εξετάσετε άλλους εναλλακτικούς τρόπους, μέσα και εργαλεία.

Άσκηση πληρότητας και ευτυχίας

Αφεθείτε στην πιο όμορφη ανάμνηση, σε μια στιγμή που νιώσατε πραγματικά πλήρης και ευτυχισμένος, που μονολογήσατε πόσο τέλεια περνάτε και πως αυτό που ζείτε είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο. Ανασύρετε τη στιγμή από το παρελθόν και κάντε την εικόνα στο παρόν. Πού βρίσκεστε; Είστε μόνος; Με παρέα; Πώς νιώθετε; Ποια ή ποιες ανώτερες ανάγκες και σκοπούς ικανοποιεί αυτή η στιγμή;

Τώρα, σιγά σιγά επαναφερθείτε στο παρόν. Από την εικόνα που ξαναζωντάνεψε για λίγο στο πεδίο σας απομονώστε τις συνθήκες (τόπος, πρόσωπα κτλ.), κρατήστε τα συναισθήματα και αποσαφηνίστε αυτό το ανώτερο και σημαντικό που η στιγμή σας έφερε σε επαφή. Τι ήταν άραγε; Ποια βαθιά ανάγκη ή σκοπό ικανοποίησε;

Και με τέτοιες εικόνες πλοηγό πορευτείτε στη ζωή σας, πάντα με ευελιξία, θετική διάθεση και εσωτερική επαφή. Τέλος, θυμηθείτε ότι ο σκοπός μπορεί να ικανοποιηθεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους και μέσα αρκεί όταν λοξοδρομείτε να βρείτε ένα καλό φιλαράκι.