(αστερισμός)
Καταγωγή
Από τον Άτλαντα και την κόρη του Ωκεανού Πλειόνη γεννήθηκαν επτά κορίτσια στην Κυλλήνη της Αρκαδίας, που τις είπαν Πλειάδες, η Αλκυόνη, η Μερόπη, η Κελαινώ, η Ηλέκτρα, η Στερόπη, η Ταϋγέτη, η Μαία. Σύμφωνα με άλλη παράδοση, που σώζεται σε απόσπασμα του Καλλίμαχου, οι επτά κοπέλες είναι κόρες μιας βασίλισσας των Αμαζόνων και ονομάζονταν Κοκυκώ, Πρωτίς, Γλαυκία, Παρθενία, Στονυχία, Λαμπαδώ, Μαία -μόνο η Μαία, μητέρα του Ερμή, είναι κοινή στους δύο καταλόγους. Αυτές καθιέρωσαν τα χορικά άσματα και τις νυχτερινές γιορτές. Ενίοτε Πλειάδες αποκαλούνταν και η Καλυψώ και η Διώνη.
Στην πρώτη παράδοση όλες οι Πλειάδες, πλην της Μερόπης, ενώθηκαν με θεούς (τρεις με τον Δία, δύο με τον Ποσειδώνα, μία με τον Άρη) και γέννησαν σπουδαία παιδιά.
Μάλιστα, ο κατάλογος των παιδιών τους εμπλουτίζεται σε άλλες παραδόσεις· για παράδειγμα, στους γιους του Ποσειδώνα και της Αλκυόνης προστίθεται και ο Άνθας που μαζί με τον Υπέρητα ίδρυσαν τις πόλεις Υπέρεια και Άνθεια στη χώρα της Τροιζήνας· στα παιδιά του Ποσειδώνα και της Κελαινώς προστίθεται, ενίοτε, ο Νυκτέας. Η Μερόπη, που παντρεύτηκε τον θνητό Σίσυφο, πέρασε όλη τη ζωή της μες την ντροπή γι' αυτό. Ωστόσο, οι απόγονοι του ζεύγους ήταν σπουδαίοι.
Μεταμόρφωση
Για τη μεταμόρφωση των κοριτσιών παραδίδονται διάφορες αιτίες:
1. Τις Πλειάδες, μαζί με τη μητέρα τους Πλειόνη, αντάμωσε στη Βοιωτία ο κυνηγός Ωρίωνας που τις κυνήγησε για πέντε χρόνια. Ο Δίας, τελικά, τις λυπήθηκε και τις μεταμόρφωσε πρώτα σε περιστέρια και μετά σε αστέρι.
2. Ένιωσαν βαθιά λύπη για τον πατέρα τους Άτλαντα, καταδικασμένο από τον Δία να κουβαλά στους ώμους του τον ουρανό.
3. Ένιωσαν βαθιά λύπη, μαζί και οι αδελφές τους Υάδες, για τον θάνατο του αδελφού τους Ύαντα, που τον είχε τσιμπήσει φίδι.
Στον αστερισμό των επτά αστέρων η Μερόπη είναι το λιγότερο λαμπερό αστέρι εξαιτίας του ταπεινωτικού γι' αυτήν γάμου τους με τον θνητό Σίσυφο.
Η Πλειάδα Ηλέκτρα, από την οποία καταγόταν το γένος των Τρώων βασιλέων, ένιωσε βαθιά λύπη για την πτώση της Τροίας και μοναξιά· γι' αυτό απομακρύνθηκε από τις αδελφές της και μεταμορφώθηκε σε κομήτη.
Στον μύθο αναφέρεται και ο Ερατοσθένης στους Καταστερισμούς* του.
-------------------------
*«Πλειάδος»
Ἐπὶ τῆς ἀποτομῆς τοῦ Ταύρου τῆς καλουμένης ῥάχεως <ἡ> Πλειάς ἐστιν· συνηγμένης δ' αὐτῆς εἰς ἀστέρας ἑπτά, λέγουσιν εἶναι τῶν Ἂτλαντος θυγατέρων, διὸ καὶ ἑπτάστερος καλεῖται· οὐχ ὁρῶνται δὲ αἱ ἑπτά, ἀλλ' αἱ ἕξ· τὸ δὲ αἴτιον οὕτω πως λέγεται. τὰς μὲν γὰρ <ἕξ> φασι Θεοῖς μιγῆναι, τὴν δὲ μίαν θνητῷ· τρεῖς μὲν οὖν μιγῆναι Διί, Ἠλέκτραν ἐξ ἧς Δάρδανος, Μαῖαν ἐξ ἧς Ἑρμῆς, Ταϋγέτην ἐξ ἧς Λακεδαίμων· Ποσειδῶνι δὲ δύο μιγῆναι, Ἀλκυόνην ἐξ ἧς Ὑριεύς, Κελαινὼ ἐξ ἧς Λύκος· Στερόπη δὲ λέγεται Ἂρει μιγῆναι, ἐξ ἧς Οἰνόμαος ἐγένετο· Μερόπη δὲ Σισύφῳ θνητῷ, διὸ παναφανής ἐστιν. μεγίστην δ' ἔχουσι δόξαν ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἐπισημαίνουσαι καθ' ὥραν. θέσιν δὲ ἔχουσιν εὖ μάλα κείμεναι κατὰ τὸν Ἵππαρχον τριγωνοειδοῦς σχήματος.
(Ερατοσθένους Καταστερισμοί 1.23.2-16)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου