Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΚΡΗΤΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ, ΜΗΡΙΟΝΗΣ

Ο Μηριόνης ήταν δισέγγονος του Μίνωα, εγγονός του Δευκαλίωνα, γιος του νόθου Μόλου και μιας εταίρας.

 

Αναφέρεται στον κατάλογο των μνηστήρων της Ελένης και ως εκ τούτου συμμετέχει στον Τρωικό πόλεμο, πιστός σύντροφος του Ιδομενέα και γενναίος πολεμιστής. Σκότωσε πολλούς (Φέρεκλος, Αδάμας, Αθάμας, Ακάμας, Αρπαλίων, Λαόγονος, Ιπποτίων), τραυμάτισε άλλους (Δηίφοβος…), απέφυγε δεινούς πολεμιστές (Αινείας…), μετείχε στις μάχες γύρω από το σώμα του νεκρού Πατρόκλου, επόπτευε στη συγκέντρωση ξύλων για το κάψιμο του πτώματος του ήρωα, πήρε μέρος στους ταφικούς αγώνες προς τιμή του, όπου αγωνίσθηκε σε τρία αθλήματα, αρματοδρομία, ακόντιο, τόξο, και πρώτευσε, όπως ήταν αναμενόμενο, στην τοξοβολία*, καθώς η Κρήτη ήταν η χώρα δεινών τοξοτών, βοήθησε .

Για τη γενναιότητά του παρομοιάζεται με τον θεό του πολέμου Άρη, ενώ τα επίθετα ἣρως, δουρικλυτός (=ξακουστός στο δόρυ), δαΐφρων (=συνετός), πεπνυμένος (=σώφρων), περιγράφουν τις ικανότητες και την προσωπικότητά του. Η, έστω, σκωπτική προσφώνηση του Αινεία ως ορχηστή (=χορευτής) περιγράφει στην ουσία την ταχύτητα με την οποία κινείται και χάρη στην οποία αποφεύγει χτυπήματα.

 

Μετά την άλωση της Τροίας, Μηριόνης και Ιδομενέας επέστρεψαν στην Κρήτη, όπου μετά τον θάνατό τους τιμήθηκαν από τους κατοίκους ως ήρωες, έδειχναν μάλιστα τον κοινό τους τάφο. Στους πίνακες των βασιλέων της Κρήτης ο Μηριόνης φέρεται 17ος στη σειρά.

 

Σύμφωνα με μια μεταγενέστερη παράδοση, ο Μηριόνης ταξίδεψε μετά και στη Σικελία, όπου τον υποδέχθηκαν οι εκεί Κρητικοί άποικοι στην Ηράκλεια Μινώα και στο Εγγύιο. Στο Εγγύιο αναφέρεται και λατρεία του ήρωα σε σωζόμενο ιερό όπου αποκαλύφθηκε κράνος με την επιγραφή «ΜΗΡΙΟΝΟΥ». Στον Μηριόνη αποδόθηκε και η ίδρυση της πόλεως Κρήσσα στην Παφλαγονία.

-------------------------

*Ἆθλα επί Πατρόκλῳ: ο αγώνας τοξοβολίας

Το σίδερο το μελαψό των τοξευτών βραβείον,

αξίνες δέκα δίστομες, δέκα μονές προβάλλει,

και αφού κατάρτι έστησε πέρα υψηλό στον άμμον

σ' εκείνο με λεπτήν κλωστήν προσδένει περιστέρι

από το πόδι, και σ΄ αυτό τους λέγει να τοξεύσουν.

«Κείνος που το δειλόψυχο πετύχει περιστέρι

όλες θα πάρει σπίτι του τες δίστομες αξίνες.

Και όποιος πετύχει την κλωστήν, χωρίς το περιστέρι,

θα πάρει εκείνος τες μονές, κατώτερος τοξότης».

Είπε, κι ευθύς σηκώθηκαν ο Τεύκρος πολεμάρχης

και ο Μηριόνης οπαδός λαμπρός του Ιδομενέως.

Εις ένα κράνος χάλκινο ετίναξαν τους κλήρους

και ο Τεύκρος πρώτος έλαχε· κι έριξ' ευθύς το βέλος

σφοδρότατα, και του θεού δεν έταξε να δώσει

από αρνιά πρωτότοκα εξαίσιαν εκατόμβην.

Και το πουλί δεν πέτυχεν, ότι αντιστάθη ο Φοίβος·

κι επήρε μόνον την κλωστήν στο πόδι του δεμένην

το βέλος και την έκοψε· κι ευθύς το περιστέρι

πέταξε προς τον ουρανόν, και αυτού ξετεντωμένη

προς την γην έκλινε η κλωστή και αλάλαξαν τα πλήθη.

Το τόξον ευθύς άρπαξε του Τεύκρου ο Μηριόνης

και βέλος από την αρχήν στο χέρι του κρατούσε.

Κατόπι ευθύς ετάχθηκε του μακροβόλου Φοίβου

από αρνιά πρωτότοκα εξαίσιαν εκατόμβην.

Το περιστέρ' είδε υψηλά στα σύννεφ' από κάτω

να φέρνει γύρες ήσυχα, και κάτω απ' την φτερούγα

κατάστηθα το ετόξευσε κι εγύρισε το βέλος

κι εμπρός του εμπήχθη μες στην γην· κι ευθύς η περιστέρα

εις το κατάρτι εκάθισε με τα φτερά λυμένα,

και τον λαιμόν εκρέμασε, κι επέταξε η ψυχή της

από τα μέλη τα νεκρά και πέρα εκεί στον άμμον

έπεσε χάμω και οι λαοί θωρούσαν κι εθαυμάζαν.

Ο Μηριόνης πήρ' ευθύς τες δίστομες αξίνες

κι έφερε ο Τεύκρος τες μονές μέσα στα κοίλα πλοία.

(Όμ. Ιλ. Ψ 850-883)