Υπάρχει άραγε η έννοια μιας υψηλότερης συνειδητότητας; Για ένα μικρό μέρος του πληθυσμού, το οποίο θεωρεί ότι έχει βιώσει άμεσα την ύπαρξη του Θεού, αυτό είναι ένα πνευματικό ζήτημα με σίγουρη απάντηση. Για τους περισσότερους ανθρώπους όμως, το ερώτημα αυτό είναι υποθετικό.
Κάθε θρησκεία υποστηρίζει ότι υπάρχει μια κρυμμένη πραγματικότητα που μπορεί να αποκαλυφθεί μέσω της υπέρβασης – ή πέρα από αυτή – των 5 αισθήσεων. Υπάρχουν πολύπλοκες οδοί για την επίτευξη αυτού του σκοπού με τη μορφή προσευχής, διαλογισμού, άρνησης και πίστης – η ιστορία της θρησκείας δεν έπαψε ποτέ να κατευθύνει τις φιλοδοξίες της προς ένα υψηλότερο επίπεδο.
Η καθημερινή ζωή μας, όμως, αποσπά την προσοχή μας και σε μια σκεπτικιστική εποχή η διάβρωση της πίστης έχει κάνει την ανώτερη συνείδηση να φαίνεται κάτι μακρινό, αν όχι κάτι εντελώς ασύνδετο.
Από την άλλη πλευρά, η κβαντική φυσική φαίνεται ότι έχει αλλάξει το σύμπαν με ριζοσπαστικό τρόπο. Η συμπαγής ύλη έχει μετατραπεί σε αόρατα κύματα τα οποίων η ύπαρξη εμπίπτει σε ένα πεδίο μαθηματικών πιθανοτήτων. Ο χρόνος και ο χώρος αποτελούν το υπόβαθρο στο οποίο βρίσκονται τα σχετικιστικά κβαντικά πεδία. Αυτά είναι εντελώς διαφορετικά από τον χρόνο όπως τον μετρούν τα ρολόγια, αλλά και από τον χώρο μέσα στον οποίο υπάρχουν τα στερεά αντικείμενα.
Ωστόσο, όπως συμβαίνει και με την ανώτερη διάσταση που φιλοδοξεί να δημιουργήσει η θρησκεία, ο χώρος της κβαντικής παραμένει άπιαστος από τις 5 αισθήσεις. Για τη συντριπτική πλειοψηφία των φυσικών, η κβαντική πραγματικότητα αποτελείται από σχετικά περίπλοκες μαθηματικές κατασκευές και πειράματα που για την επικύρωσή τους χρησιμοποιούνται επιταχυντές σωματιδίων κόστους δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η εικόνα που προκύπτει είναι αρκετά εντυπωσιακή. Οι 2 πιο σημαντικοί τρόποι ερμηνείας της δημιουργίας του κόσμου, η επιστήμη και η θρησκεία, εξαρτώνται από μια κρυμμένη διάσταση. Χωρίς αυτή τη διάσταση δεν νοείται ανθρώπινη ύπαρξη. Δεν θα έπρεπε τότε αυτή η γνώση να φέρει επανάσταση στη ζωή μας εδώ και τώρα; Κι όμως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Για να συμβεί, πρέπει να συμπληρωθεί ο χαμένος κρίκος. Σε αντίθετη περίπτωση, ο κόσμος στον οποίο ζούμε θα αποσυνδεθεί από την πηγή του, όπως ακριβώς συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό και τώρα.
Μια πρόταση, την οποία υποστηρίζουμε σθεναρά (Deepak Chopra), είναι ότι ο κρίκος που λείπει είναι η συνειδητότητα. Επειδή πάρα πολλοί άνθρωποι συνδέουν τη συνειδητότητα με την πίστη θεωρώντας ότι τίποτα για τον Θεό ή την ψυχή δεν μπορεί να αποδειχτεί, ας το αφήσουμε αυτό προς το παρόν στην άκρη. Ο χαμένος κρίκος πρέπει να είναι επιστημονικός. Εκείνο που έχουμε να κάνουμε είναι να καλύψουμε μια διαδρομή από την κβαντική θεωρία μέχρι την ανώτερη συνειδητότητα. Αυτό χρειάζεται πολλή σκέψη, η ανταμοιβή μας όμως θα είναι τεράστια. Η κρυμμένη πραγματικότητα θα αποκαλύψει την αληθινή της υπόσταση. Η υψηλότερη συνειδητότητα μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει μια καθημερινή εμπειρία.
Κατ’ αρχάς, η κβαντική θεωρία, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως η πιο επιτυχημένη επιστημονική θεωρία στην ιστορία του ανθρώπου, ισχυρίζεται κατηγορηματικά ότι ζούμε σε ένα συμμετοχικό σύμπαν – αυτό δηλαδή που θεωρούμε ως ανεξάρτητη, εξωτερική πραγματικότητα συνδέεται με τον τρόπο που το παρατηρούμε. Ο φυσικός John Wheeler από τα Πανεπιστήμια του Πρίνστον και του Τέξας πραγματοποίησε εκστρατεία για να αποδείξει τη σημασία της δικής μας συμβολής εναντιούμενος στην ιδέα ότι το σύμπαν βρίσκεται απλώς «κάπου εκεί έξω» μοιάζοντας με ένα κατάστημα το οποίο κοιτάζουμε με τη μύτη μας κολλημένη στο παράθυρο.
Όμως πόσο περίεργο είναι να σκεφτεί κανείς ότι, όταν ένας φυσικός κάνει παρατηρήσεις και μετρήσεις, τα κβάντα τα οποία αποτελούν τα πάντα στο σύμπαν, αλλάζουν. Πράγματι, δεν έχει νόημα να μιλάμε για τις ιδιότητές τους χωρίς να προϋποθέτεται η ύπαρξη ενός παρατηρητή. Το σύμπαν είναι συνδεδεμένο με συνειδητές πράξεις παρατήρησης από τα πιο στοιχειώδη σωματίδια μέχρι και τους τεράστιους γαλαξίες. Επιπλέον, η κβαντική θεωρία αποδίδει πρωτεύοντα ρόλο στο κβαντικό κενό, το κενό δηλαδή που προηγείται σε παρατηρήσιμα φαινόμενα, όπως τα άτομα και τα μόρια. Σε αντίθεση με την κοινής λογικής έννοια του κενού χώρου, το κβαντικό κενό είναι γεμάτο με εν δυνάμει προοπτικές.
Ο John Wheeler, εκτός του ότι επινόησε τον όρο «συμμετοχικό σύμπαν», υποστήριξε επίσης ότι το κβαντικό κενό είναι θεμελιώδες σε όλες τις πτυχές της φυσικής, μια άποψη που κέρδισε ευρεία αποδοχή. Το κβαντικό κενό είναι ένα απέραντο σύνολο «χωροχρονικού αφρού» πέραν του οποίου ο χρόνος, ο χώρος – και η ίδια η φυσική – φτάνουν στο τέλος τους.
Η Κοσμολογία, η οποία βασίζεται στην άλλη πιο επιτυχημένη θεωρία που υπάρχει, τη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Einstein, αναφέρει ότι το σύμπαν προέκυψε από την πίεση του κβαντικού αφρού κατά το Big Bang και έκτοτε εξελίχτηκε για τουλάχιστον 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Όλα όσα θεωρούμε πραγματικά είτε μέσω των αισθήσεων είτε μέσω της επιστημονικής έρευνας πέρασαν αρχικά μέσα από τη λεγόμενη εποχή Planck (μια κατάσταση τόσο μικροσκοπική, σύντομη και χαοτική που δεν μπορεί να διαπεραστεί – δηλαδή μια μαθηματική διατύπωση που περιγράφει τα όρια της γνώσης μας) και στη συνέχεια ξεκίνησε η φάση της γενικής διαστολής, που δημιούργησε την ύλη, την ενέργεια, τα αστέρια, τους γαλαξίες και τη ζωή.
Αφού λοιπόν υπάρχει καθορισμένο όριο όσον αφορά τον χώρο και τον χρόνο, η επιστήμη έρχεται αντιμέτωπη με το γεγονός ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί μέσα στον χώρο και τον χρόνο. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας αποθαρρύνει. Αν το σύμπαν είναι όντως συμμετοχικό, τότε ο ανθρώπινος εγκέφαλος πρέπει να συμμετέχει σε κβαντικό επίπεδο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή ο κβαντικός αφρός, που είναι η πηγή κάθε σωματιδίου που υπάρχει καθώς και του αντίθετα φορτισμένου αντισωματιδίου του, πρέπει να αποτελεί ταυτόχρονα πηγή και του εγκεφάλου. Δεν είναι λογικό να πιστεύουμε σε έναν κόσμο όπου η κβαντική πραγματικότητα είναι ξεχωριστή από την καθημερινή πραγματικότητα. Ο μικρόκοσμος και ο μακρόκοσμους έχουν την ίδια προέλευση όχι μόνο πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά ακόμα και τώρα – η πραγματικότητα ξεπηδά συνεχώς μέσα από το κβαντικό κενό.
Τα κβάντα βγαίνουν μέσα από τον κβαντικό αφρό, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία τους πέφτει ξανά πίσω σε αυτόν. Έτσι, η δημιουργία, η διατήρηση και η εκ νέου απορρόφηση των εικονικών σωματιδίων συμβαίνει ανά πάσα στιγμή και σε όλα τα σημεία του χώρου. Οι αισθήσεις μας μας αναγκάζουν να βλέπουμε ένα ηλιοβασίλεμα κάθε φορά, ένα πάρτι γενεθλίων κάθε φορά, ένα πρόσωπο κάθε φορά. Χωρίς αμφιβολία η πραγματικότητα δεν περιορίζεται σε μια γραμμική εμπειρία στον χώρο και τον χρόνο. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι πέρα από την περιορισμένη αντίληψή μας, το Big Bang συμβαίνει παντού την ίδια στιγμή σε ένα αιώνιο τώρα. Η δημιουργία είναι μια ενιαία διαδικασία, και εμείς είμαστε βυθισμένοι μέσα σε αυτή.
Σε αυτό το σημείο ο χαμένος συνδετικός κρίκος είναι κρίσιμης σημασίας. Οι φυσικοί νόμοι χρειάζονται το κβαντικό κενό για διαφόρους λόγους εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι μαθηματικοί, αλλά η καθημερινότητα φαίνεται να προχωρά μια χαρά και χωρίς αυτό. Ωστόσο, δεδομένου ότι τα πάντα στην ύπαρξη εξαρτώνται από το κβαντικό κενό συμπεριλαμβανομένων όλων των έμβιων όντων, η πεποίθησή μας ότι ζούμε έξω από αυτό μάλλον είναι ψευδής. Δεν υπάρχει καμία λογική διαφυγή από αυτό το φαινόμενο, έτσι ώστε το κλειδί βρίσκεται στην αλλαγή της αίσθησης της πραγματικότητας – η «υπέρβαση» δηλαδή που υποτίθεται ότι ανήκει στους αγίους και τους μυστικιστές στην πραγματικότητα ισχύει για όλους τους ανθρώπους (ίσως οι άγιοι και οι μυστικιστές είναι εκείνοι που τη συνειδητοποίησαν πρώτοι).
Εδώ προκύπτει ένα λεπτό ζήτημα. Η παραδοξότητα του κβαντικού κόσμου, η οποία είναι σχεδόν θρυλική, γεννήθηκε μέσα από τις συγκρούσεις της με τις επικρατούσες θεωρίες (για παράδειγμα, η αποδεκτή ιδέα αιτίας και αποτελέσματος δεν είναι σύμφωνη με την κβαντική θεωρία της δυνατότητας του χρόνου και της αιτιώδους συνάφειας να πηγαίνουν προς τα πίσω.) Ωστόσο, δεν έχει σημασία ποιά θεωρία θα χρησιμοποιήσετε για να εξηγήσετε την πραγματικότητα, ο χάρτης δεν έχει να κάνει με τον χώρο. Όποια κι αν είναι τα μυστικά που αποκαλύπτει, η πραγματικότητα παραμένει αυτό που είναι: χωρίς απάντηση, αδιάψευστη και ακατανόητη.
Ακόμα και αυτή η διαπίστωση όμως, δεν πρέπει να μας αποθαρρύνει. Υπάρχει ένα αίσθημα ελευθερίας όταν συνειδητοποιούμε ότι είμαστε μέρος αυτής της ακατανόητης πραγματικότητας, υπάρχουμε μέσα σε αυτή έχοντας πολλές απορίες και συνεχίζουμε να υπάρχουμε χωρίς να έχει σημασία πόσο λανθασμένες, περιορισμένες ή άστοχες μπορεί να είναι οι απαντήσεις μας. Η συμμετοχή μας στο κβαντικό πεδίο κάνει τη διαφορά στον τρόπο που προχωρά η ζωή.
Αποδεικνύεται ότι όλα τα παράξενα φαινόμενα στον κβαντικό κόσμο είναι απολύτως ανθρώπινα και οικεία – αφού βέβαια σταματήσουμε να τα συγκρίνουμε με παλιές και ξεπερασμένες ερμηνείες.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου