ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΝΩΜΙΚΗ

Τι συμβαίνει στη Γενωμική και με ποιο τρόπο αυτή η επανάσταση πρόκειται ν’ αλλάξει όλα όσα ξέρουμε για τον κόσμο, τη ζωή, τους εαυτούς μας και τον τρόπο που σκεφτόμαστε γι’ αυτά.

Εάν είδατε την ταινία 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, και ακούσατε τους χτύπους της μουσικής και είδατε το μονόλιθο, ξέρετε ότι αυτή ήταν η αντίληψη του Άρθουρ Κλαρκ ότι βρισκόμασταν σε μια σπερματική στιγμή της εξέλιξης του είδους μας. Σε αυτήν την περίπτωση ο πίθηκος, μάζευε οστά φτιάχνοντας εργαλεία, και τα χρησιμοποιούσε, που σήμαινε ότι με κάποιο τρόπο οι πίθηκοι, ξαφνικά καθώς έτρεχαν τριγύρω, έτρωγαν και το ‘καναν μεταξύ τους, ανακάλυψαν ότι μπορούν να κάνουν πράγματα χρησιμοποιώντας εργαλεία. Και αυτό μας μετακίνησε στο επόμενο επίπεδο.

Ξέρετε, εμείς ιδιαίτερα τα τελευταία 30 χρόνια, έχουμε δει αυτή την επιτάχυνση της γνώσης και της τεχνολογίας και η τεχνολογία έχει φέρει περισσότερη γνώση δίνοντάς μας νέα εργαλεία. Έχουμε δει πολλές σπερματικές στιγμές. Είδαμε τη δημιουργία μικρών υπολογιστών τη δεκαετία του ’70 κι αρχές του ’80 και ποιος θα φανταζόταν τότε ότι σήμερα κάθε άνθρωπος δε θα είχε μόνο έναν υπολογιστή, αλλά πιθανώς 20 μέσα στο σπίτι του, όχι μόνο το PC του, αλλά και μέσα σε κάθε άλλη συσκευή – στο πλυντήριο σας, στο κινητό σας. Κάνετε μια βόλτα· το αυτοκίνητό σας έχει 12 μικροεπεξεργαστές. Κατόπιν πήγαμε παραπέρα και δημιουργήσαμε το διαδίκτυο και ενώσαμε όλον τον κόσμο· κάναμε τη γη επίπεδη.

Έχουμε δει τόση αλλαγή και έχουμε δώσει στους εαυτούς μας αυτά τα εργαλεία τώρα – αυτά τα παντοδύναμα εργαλεία – που μας επιτρέπουν να στρέψουμε το φακό μας προς τα μέσα, σε κάτι που είναι κοινό σε όλους μας κι αυτό είναι το γονιδίωμα.

Πώς είναι το γονιδίωμά σας σήμερα; Το σκεφτήκατε καθόλου τελευταία; Ακούσατε γι’ αυτό τουλάχιστον; Πιθανότατα ακούτε για γονιδιώματα τον τελευταίο καιρό.

Σκέφτηκα ν’ αφιερώσουμε ένα λεπτό για να σας πω τι είναι ένα γονιδίωμα. Είναι κάπως σαν να ρωτάς τους ανθρώπους, λοιπόν τι είναι ένα μεγαμπάϊτ ή ένα μεγαμπίτ; Και τι είναι ευρυζωνικό; Οι άνθρωποι ποτέ δε θέλουν να εξηγήσουν, πραγματικά δεν καταλαβαίνω. Θα σας πω λοιπόν στα γρήγορα. Έχετε ακούσει για το DNA· πιθανότατα το έχετε μελετήσει λίγο στη βιολογία. Ένα γονιδίωμα είναι στην πραγματικότητα μια περιγραφή όλου του DNA ενός ζωντανού οργανισμού. Και ένα πράγμα που είναι κοινό σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς είναι το DNA. Δεν έχει σημασία εάν είσαι ζύμομήκυτας δεν έχει σημασία εάν είσαι ποντίκι, δεν έχει σημασία εάν είσαι μύγα· όλοι έχουμε DNA. Το DNA οργανώνεται σε λέξεις, που τις λέμε: γονίδια και χρωμοσώματα.

Kαι όταν οι Γουάτσον και Κρίκ κατά τη δεκαετία του ’50 πρώτοι αποκωδικοποίησαν αυτή την όμορφη διπλή έλικα που γνωρίζουμε ως μόριο DNA, – μεγάλου μήκους και περίπλοκότητας μόριο – αργότερα σε αυτό το ταξίδι, αρχίσαμε να κατανοούμε ότι μέσα σε αυτό το DNA βρίσκεται μια γλώσσα που καθορίζει τα χαρακτηριστικά μας γνωρίσματα, τι κληρονομούμε, από τι ασθένειες μπορεί να νοσήσουμε. Επίσης καθ’ οδόν ανακαλύψαμε ότι είναι ένα πολύ παλαιό μόριο, ότι το DNA του σώματός σας, υπήρχε από πάντοτε, από το ξεκίνημά μας, ημών ως όντων. Υπάρχει ιστορικό αρχείο.

Μέσα στο γονιδίωμά σας, ζει η ιστορία του είδους μας και μέσα σας, ως μεμονωμένα ανθρώπινα όντα, η καταγωγή σας που πάει πίσω, χιλιάδες και χιλιάδες και χιλιάδες χρόνια και αυτό τώρα αρχίζει να γίνεται κατανοητό. Όμως επίσης, το γονιδίωμα είναι πραγματικά το εγχειρίδιο οδηγιών. Είναι το πρόγραμμα. Είναι ο κώδικας της ζωής. Είναι αυτό που σας κάνει λειτουργικούς· που κάνει κάθε οργανισμό να λειτουργεί. Το DNA είναι ένα πολύ κομψό μόριο. Είναι μακρύ και περίπλοκο. Το μόνο που πραγματικά πρέπει να ξέρετε γι’ αυτό, είναι ότι υπάρχουν τέσσερα γράμματα: Τα A, T, C, G τα οποία αντιπροσωπεύουν το όνομα τεσσάρων χημικών ουσιών. Με αυτά τα τέσσερα γράμματα, μπορείς να δημιουργήσεις μια γλώσσα: μια γλώσσα που μπορεί να περιγράψει τα πάντα, ακόμη και πολύπλοκα πράγματα. Ξέρετε γενικά ότι συντάσσονται σε ζεύγη, δημιουργώντας μια λέξη από αυτά που ονομάζουμε ζεύγη βάσεων. Θα ‘λεγε κανείς, ξέρετε, αν το σκεφτεί, τέσσερα γράμματα, ή η αναπαράσταση τεσσάρων πραγμάτων, μας κάνει να λειτουργούμε.

Αυτό μπορεί να μην ακούγεται σωστό διαισθητικά, αλλά επιτρέψτε μου να γυρίσω σε κάτι άλλο που όλοι γνωρίζετε: τους υπολογιστές. Κοιτάξτε εδώ στην οθόνη, βλέπετε εικόνες και βλέπετε και λέξεις, αλλά στην πραγματικότητα όλα αυτά είναι μηδέν και ένα. Η γλώσσα της τεχνολογίας είναι διαδική· σίγουρα θα το έχετε ακούσει κάποια στιγμή. Ό,τι συμβαίνει ψηφιακά, είναι μετατροπή μιας αναπαράστασης από μηδέν και ένα. Έτσι όταν ακούτε στο iTunes την αγαπημένη σας μουσική, στην πραγματικότητα είναι ένα μάτσο από μηδέν και ένα, που παίζουν πολύ γρήγορα. Όταν βλέπετε αυτές τις εικόνες, είναι όλο μηδέν και ένα, και όταν μιλάτε στο τηλέφωνο, το κινητό σας, και πηγαίνει σε όλο το δίκτυο, η φωνή σας μετατρέπεται σε μηδέν και ένα και με μαγικό τρόπο διασχίζει τις αποστάσεις. Δείτε όλα αυτά τα περίπλοκα κι υπέροχα πράγματα που καταφέραμε να δημιουργήσουμε μόνο με μηδέν και ένα.

Τώρα ανάγετε όλα αυτά, σε τέσσερα γράμματα και θα έχετε μεγάλη πολυπλοκότητα, πολλούς τρόπους για να περιγράψετε μηχανισμούς. Ας μιλήσουμε λοιπόν για το τι σημαίνει αυτό. Εάν κοιτάξετε ένα ανθρώπινο γονιδίωμα, αποτελείται από 3,2 δις αυτών των ζευγών βάσεων. Είναι πολλά. Αναμιγνύονται με όλους τους διαφορετικούς τρόπους κι αυτό σε κάνει ανθρώπινο ον. Εάν το μετατρέψετε σε διαδικό, για να σας δώσω μια αίσθηση αναλογίας, είμαστε μικρότεροι από το πρόγραμμα Microsoft Office. Δεν είναι τόσα πολλά δεδομένα. Θα σας πω επίσης ότι είμαστε εξ’ ίσου γεμάτοι με σφάλματα.

Αυτό εδώ είναι ένα σφάλμα στο γονιδίωμά μου με το οποίο έχω παλέψει για πολύ-πολύ καιρό. Όταν αρρωσταίνετε, υπάρχει ένα σφάλμα στο γονιδίωμά σας. Στην πραγματικότητα, για πάρα πολλές ασθένειες με τις οποίες παλεύουμε εδώ και πολύ καιρό, όπως ο καρκίνος, δεν έχουμε καταφέρει να βρούμε θεραπείες επειδή δεν καταλαβαίνουμε πώς λειτουργούν στο γονιδιωματικό επίπεδο. Τώρα αρχίζουμε να το καταλαβαίνουμε.

Έτσι μέχρι τώρα προσπαθούσαμε να το επισκευάσουμε χρησιμοποιώντας αυτό που εγώ ονομάζω “ό,τι να ‘ναι” φαρμακολογία, που σημαίνει: “Καλά, ας του ρίξουμε χημικά κι αυτά, μπορεί να το κάνουν να λειτουργήσει.” Όμως τι γίνεται εάν καταλαβαίνεις το λόγο που ένα κύτταρο μετατρέπεται από φυσιολογικό σε καρκινικό; Ποιος είναι ο κώδικας; Ποιες είναι οι ακριβείς οδηγίες που το κάνουν να μετατρέπεται; Τότε μόνο μπορείς να προσπαθήσεις να μπεις στη διαδικασία να το επισκευάσεις και να το κατανοήσεις. Σας έχω μερικά δεδομένα για το επόμενο δείπνο, με ένα μπουκάλι καλό κρασί.

Στην πραγματικότητα έχουμε περίπου 24.000 γονίδια που κάνουν διάφορα πράγματα. Έχουμε περίπου εκατό με εκατόν είκοσι χιλιάδες ακόμη, που δε φαίνεται να λειτουργούν καθημερινά, αλλά αντιπροσωπεύουν το ιστορικό αρχείο του πώς λειτουργούσαμε κάποτε ως είδος πηγαίνοντας πίσω, δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Μπορεί επίσης να σας ενδιαφέρει να μάθετε ότι ένα ποντίκι έχει περίπου τον ίδιο αριθμό γονιδίων.

Πρόσφατα αλληλουχήσαμε το Pinot Noir (Αμπέλι Βουργουνδίας) και αυτό έχει περίπου 30.000 γονίδια, άρα ο αριθμός γονιδίων που διαθέτετε μπορεί να μην αντιπροσωπεύει απαραίτητα την πολυπλοκότητα ή την εξελικτική τάξη ενός συγκεκριμένου είδους οργανισμού. Τώρα κοιτάξτε γύρω σας. Κοιτάξτε το διπλανό σας, κοιτάξτε μπροστά σας, πίσω σας. Όλοι μοιάζουμε αρκετά διαφορετικοί. Πολλοί όμορφοι άνθρωποι εδώ, αδύνατοι, παχουλοί, από διαφορετικές φυλές και κουλτούρες. Κι όμως είμαστε όλοι 99,9% γενετικά ισοδύναμοι. Είναι αυτό το 0,1% του γενετικού υλικού που κάνει τη διαφορά μεταξύ όλων μας. Αυτή είναι μια ελάχιστη ποσότητα γενετικού υλικού, αλλά ο τρόπος που τελικά εκφράζεται είναι αυτό που δημιουργεί τις αλλαγές στους ανθρώπους και σε όλα τα άλλα είδη.

Τώρα πια είμαστε ικανοί να διαβάζουμε τα γονιδιώματα. Το πρώτο ανθρώπινο γονιδίωμα κόστισε 10 χρόνια και 3 δις δολάρια. Ήταν έργο του Δρ. Κρέγκ Βέντερ. Αργότερα το γονιδίωμα του Τζέιμς Γουότσον -ενός απ’ αυτούς που ανακάλυψαν το DNA- κόστισε 2 εκατομμύρια δολάρια και έγινε μέσα σε δύο μήνες. Και αν σκεφτεί κανείς τη βιομηχανία υπολογιστών και πώς μετέβη από τους μεγάλους υπολογιστές, στους μικρούς και πως γίνονται συνεχώς ισχυρότεροι και γρηγορότεροι, το ίδιο πράγμα συμβαίνει με την αποκωδικοποίηση των γονιδίων τώρα: είμαστε πολύ κοντά στο να φτάσουμε ν’ αποκωδικοποιούμε ανθρώπινα γονιδιώματα, για περίπου 5.000 δολάρια μέσα σε μισή με μία ώρα. Θα το δείτε αυτό να γίνεται, μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Αυτό σημαίνει ότι θα κυκλοφορείτε με το προσωπικό σας γονιδίωμα σε μια έξυπνη κάρτα. Θα είναι εδώ. Και όταν θα αγοράζετε φάρμακα, δε θα είναι φτιαγμένα για όλους. Θα δίνεται το γονιδίωμά σας στον φαρμακοποιό, και το φάρμακό σας θα ετοιμάζεται για σας και θα δρα πολύ καλύτερα από αυτά του παρελθόντος. Δεν θα έχετε παρενέργειες. Όλες αυτές τις παρενέργειες, ξέρετε, αυτές που διαβάζετε στα διαφημιστικά, ξεχάστε τις. Αυτά τα φάρμακα θα τα εξαλείψουν όλα.

Πώς μοιάζει ένα γονιδίωμα; Να το λοιπόν. Είναι μια πολύ μεγάλη σειρά αυτών των ζευγών βάσεων. Αν βλέπατε το γονιδίωμα ενός ποντικού ή ενός ανθρώπου, δε θα έμοιαζε καθόλου διαφορετικό από αυτό, αλλά αυτό που κάνουν τώρα οι επιστήμονες, είναι να καταλαβαίνουν τι κάνει αυτός ο κώδικας και τι εννοεί. Η Φύση κάνει συνεχώς διπλό κλικ. Με άλλα λόγια, οι δύο πρώτες προτάσεις εδώ, αν υποθέσουμε ότι αυτό είναι ένα αμπέλι, μπορεί να σημαίνουν: φτιάξε ρίζα, φτιάξε ένα κλαδί, φτιάξε ένα άνθος. Σε έναν άνθρωπο, εδώ κάτω μπορεί να λέει: φτιάξε αιμοσφαίρια, ξεκίνησε καρκίνο. Για μένα μπορεί να λέει: “Κάθε θερμίδα που καταναλώνεις, την διατηρείς”, επειδή προέρχομαι από ψυχρό κλίμα. Για την γυναίκα μου: “Τρώγε τρεις φορές τόσο και δε θα βάλεις ποτέ ούτε κιλό”. Όλα κρύβονται σε αυτόν τον κώδικα, και αρχίζει να γίνεται κατανοητό με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.

Άρα τι μπορούμε να κάνουμε με τα γονιδιώματα τώρα που έχουμε την ικανότητα να τα διαβάζουμε, τώρα που αρχίζουμε να κατέχουμε το βιβλίο της ζωής; Λοιπόν υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε. Κάποια από αυτά είναι συναρπαστικά. Κάποιοι θα τα βρουν πολύ τρομακτικά: Θα σας πω κάνα δυο πράγματα που πιθανών θα σας κάνουν να αηδιάσετε μαζί μου, αλλά δε πειράζει. Γιατί ξέρετε, τώρα μπορούμε να διαβάζουμε την ιστορία των οργανισμών.

Μπορείτε να κάνετε ένα πολύ απλό πείραμα: τρίψτε το μάγουλό σας και στείλτε το για ανάλυση. Μπορείτε να μάθετε από που προέρχονται οι συγγενείς σας· μπορείτε να φτιάξετε το γενεαλογικό σας δέντρο, χιλιάδες χρόνια πίσω. Μπορούμε να καταλάβουμε τη λειτουγικότητα. Αυτό είναι πραγματικά σημαντικό. Καταλαβαίνουμε για παράδειγμα γιατί δημιουργείται η αθηρωματική πλάκα στις αρτηρίες μας, τι ελέγχει την περιεκτικότητα σε άμυλο ενός σπόρου, γιατί ο ζυμομύκητας μεταβολίζει τη ζάχαρη και παράγει CO2. Μπορούμε να βρούμε, σε μεγαλύτερη κλίμακα, τι προκαλεί προβλήματα, τι προκαλεί ασθένειες και πώς μπορούμε να τις θεραπεύσουμε. Αφού λοιπόν κατανοούμε αυτό, μπορούμε να διορθώσουμε τα γονίδια, να φτιάξουμε καλύτερους οργανισμούς.

Κυρίως, αυτό που μαθαίνουμε είναι ότι η Φύση, μας έχει εφοδιάσει με μια εκπληκτική εργαλειοθήκη. Η εργαλειοθήκη υπάρχει. Ένας αρχιτέκτονας μακράν καλύτερος και εξυπνότερος από εμάς, μας έδωσε αυτή την εργαλειοθήκη και τώρα έχουμε την ικανότητα να τη χρησιμοποιήσουμε. Τώρα πια δε διαβάζουμε απλά τα γονιδιώματα, αλλά τα γράφουμε.

Η εταιρεία, η Synthetic Genomics, δημιούργησε το πρώτο πλήρως συνθετικό γονιδίωμα, ενός μικρού παρασίτου, ενός πρωτόγονου πλάσματος που ονομάζεται Mycoplasma genitalium. Εάν έχετε ουρολοίμωξη, ή είχατε ποτέ έχετε έρθει σε επαφή μ’ αυτό το παράσιτο. Πολύ απλό, έχει περίπου 246 γονίδια όμως μπορέσαμε να συνθέσουμε πλήρως αυτό το γονιδίωμα. Τώρα έχεις το γονιδίωμα και αναρωτιέσαι: Αν εισάγω αυτό το συνθετικό γονιδίωμα, εάν αφαιρέσω το παλιό και εμφυτεύσω αυτό, θα φορτώσει σαν λειτουργικό και θα ζήσει; Ε, λοιπόν μαντέψτε, αυτό κάνει.

Και δε κάνει μόνο αυτό· εάν παίρνατε αυτό το γονιδίωμα -αυτό το συνθετικό γονιδίωμα- και το εμφυτεύατε σε έναν άλλο οργανισμό, όπως ο ζυμομύκητας, μετατρέπετε το μύκητα σε Μυκόπλασμα. Είναι σαν να φορτώνετε ένα PC, με λειτουργικό Mac. Ισχύει και αντιστρόφως βέβαια. Έτσι, ξέρετε, με την ικανότητα να γράφουμε ένα γονιδίωμα και να το εμφυτεύουμε σε έναν οργανισμό, το λογισμικό, αν θέλετε, τροποποιεί το μηχανικό μέρος του υπολογιστή. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό.

Έτσι, πέρυσι, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί, ανακοίνωσαν ότι συνεργάστηκαν και προχώρησαν στην αποκωδικοποίηση του Pinot Noir. Η αλληλουχία του γονιδιώματος, τώρα υπάρχει για το σύνολο του Pinot Noir, και ταυτοποιήθηκαν για άλλη μια φορά 29.000 γονίδια. Ανακάλυψαν μεταβολικά μονοπάτια που παράγουν γεύσεις, παρόλο που είναι πολύ σημαντικό να καταλάβετε ότι αυτές οι ενώσεις που κατασκευάζονται πρέπει να αντιστοιχούν σε έναν υποδοχέα στο γονιδίωμά μας, στη γλώσσα μας, ώστε εμείς να καταλαβαίνουμε και να ερμηνεύουμε αυτές τις γεύσεις.

Επίσης ανακάλυψαν ότι συμβαίνει ένας τεράστιος αριθμός διαδικασιών που παράγουν τα αρώματα. Έχουν ανακαλύψει περιοχές που ευθύνονται για ευαισθησίες σε ασθένειες. Τώρα καταλαβαίνουν -και η δουλειά προχωράει- ακριβώς πώς δουλεύει αυτό το φυτό και μπορούμε να γνωρίζουμε, πώς να διαβάσουμε ολόκληρο τον κώδικα και να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί. Και μετά τι κάνει κανείς; Γνωρίζοντας πως μπορούμε να το διαβάσουμε, να το γράψουμε ή να το τροποποιήσουμε, ίσως και να γράψουμε το γονιδίωμά του από το μηδέν. Τι να κάνει λοιπόν κάποιος; Ένα πράγμα που μπορείς να κάνεις, είναι αυτό που κάποιοι θα το ονόμαζαν Φρανκεν-Νoir.

Μπορούμε να κατασκευάσουμε καλύτερο κρασί. Παρεμπιπτόντως, για να ξέρετε: σας έχουν αγχώσει σχετικά με τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Δεν υπάρχει ούτε ένα αμπέλι σ’ αυτήν την κοιλάδα ή οπουδήποτε αλλού που δεν είναι γενετικά τροποποιημένο. Δεν φυτρώνουν από σπόρους· μπολιάζονται σε ρίζες άλλων· δε θα υπήρχαν στη φύση από μόνα τους.

Δε θα πρέπει να ανησυχείτε και να αγχώνεστε μ’ αυτό το πράγμα. Είναι κάτι που το κάνουμε από πάντα. Έτσι, θα μπορούσαμε ξέρετε, να εστιάσουμε στην ανθεκτικότητα, σε ασθένειες· μπορούμε να στοχεύσουμε υψηλότερες αποδώσεις χωρίς απαραίτητα να χρησιμοποιήσουμε δραματικές τεχνικές αγροτικής παραγωγής, ή υψηλό κόστος. Θα μπορούσαμε θεωρητικά να επεκτείνουμε το κλιματικό εύρος: Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε Pinot Noir στο Λονγκ Άιλαντ, Θεός φυλάξοι. (Γέλια)

Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε καλύτερες γεύσεις και αρώματα. Θέλετε λίγο περισσότερο βατόμουρο, λίγη περισσότερη σοκολάτα εδώ ή εκεί; Όλα αυτά τα πράγματα μπορούν θεωρητικά να συμβούν, και μάλλον θα στοιχημάτιζα ότι θα γίνουν. Όμως υπάρχει ένα οικοσύστημα εδώ. Με άλλα λόγια δεν είμαστε κάτι σαν μικροί ανεξέλεγκτοι μεμονωμένοι οργανισμοί, είμαστε μέρος ενός μεγάλου οικοσυστήματος.

Με λύπη σας πληροφορώ ότι μέσα στον πεπτικό σωλήνα σας βρίσκονται περίπου 4,6 κιλά μικροβίων τα οποία διακινείτε μέσα στο σώμα σας, αρκετά. Οι ωκεανοί μας, βρίθουν μικροβίων· στην πραγματικότητα όταν ο Κρέγκ Βέντερ πήγε να αποκωδικοποιήσει το DNA των μικροβίων στον ωκεανό, μέσα στους τρεις πρώτους μήνες, τριπλασίασε τον αριθμό των γνωστών ειδών στον πλανήτη ανακαλύπτοντας όλα τα νέα μικρόβια σε βάθος περίπου 7 μέτρων από την επιφάνεια. Τώρα κατανοούμε ότι αυτά τα μικρόβια έχουν μεγαλύτερη επίδραση στο κλίμα μας και στη ρύθμιση του διοξειδίου του άνθρακα και του οξυγόνου, απ’ ό,τι τα φυτά, τα οποία πάντα πιστεύαμε ότι οξυγονώνουν την ατμόσφαιρα.

Βρίσκουμε μικροβιακή ζωή σε κάθε σημείο του πλανήτη: μέσα σε πάγο, στους γαιάνθρακες, στους βράχους, σε ηφαίστεια· είναι εκπληκτικό. Έχουμε ακόμη ανακαλύψει, στα φυτά, στο βαθμό που κατανοούμε τα γονιδιώματά τους, πως είναι το οικοσύστημα γύρω τους, είναι τα μικρόβια που διαβιούν στα ριζικά τους συστήματα, που επηρεάζουν τόσο πολύ το χαρακτήρα των φυτών όσο και ο μεταβολισμός των ίδιων των φυτών.

Εάν κοιτάξετε από πιο κοντά ένα ριζικό σύστημα, θα διαπιστώσετε ότι υπάρχουν πολλές, πολλές και ποικίλες μικροβιακές αποικίες. Αυτό δεν είναι σπουδαίο νέο για τους οινοπαραγωγούς· ασχολούνται κυρίως με το νερό και τα λιπάσματα. Και πάλι αυτή είναι η αντίληψή μου για την “ό,τι να ‘ναι” φαρμακολογία: ξέρεις ότι συγκεκριμένα λιπάσματα καθιστούν το φυτό υγιέστερο κι έτσι ρίχνεις περισσότερο. Δεν ξέρεις απαραίτητα με κάθε λεπτομέρεια ποιος μικροοργανισμός παράγει ποια γεύση και ποια χαρακτηριστικά. Μπορούμε να αρχίσουμε να το κατανοούμε. Μιλάμε όλοι για το τερουάρ· λατρεύουμε το τερουάρ· λέμε το τερουάρ μου είναι εξαιρετικό! Είναι τόσο ξεχωριστό. Έχω αυτό το κομμάτι γης και δημιουργεί απίστευτο τερουάρ.

Ξέρετε, όλοι συζητάμε και διαφωνούμε σχετικά μ’ αυτό- λέμε είναι το κλίμα, είναι το χώμα, είναι αυτό, είναι εκείνο. Ε, λοιπόν μαντέψτε: Μπορούμε να βρούμε τι στο καλό είναι το τερουάρ. Είναι εκεί μέσα περιμένοντας να αποκρυπτογραφηθεί. Υπάρχουν χιλιάδες μικρόβια εκεί. Είναι εύκολο να τα αποκωδικοποιήσουμε, αντίθετα με τον άνθρωπο, αυτά έχουν ξέρετε, χίλια με δύο χιλιάδες γονίδια· μπορούμε να βρούμε τι ακριβώς είναι.

Το μόνο που έχουμε να κάνουμε, είναι να πάρουμε διάφορα δείγματα, να σκάψουμε στο έδαφος, να βρούμε αυτά τα μικρόβια, να τα αποκρυπτογραφήσουμε, να τα συσχετίσουμε κατά είδος χαρακτηριστικού που μας αρέσει ή δεν μας αρέσει- αυτή είναι μια μεγάλη βάση δεδομένων- και μετά να ρίξουμε λιπάσματα. Τότε καταλαβαίνουμε τι είναι το τερουάρ. Έτσι κάποιοι άνθρωποι λένε, “Ω Θέε μου, μήπως το παίζουμε Θεοί;” Φτιάχνοντας συνθετικούς οργανισμούς, το παίζουμε Θεοί; Και ξέρετε ο κόσμος πάντα θα ρωτά τον Τζέιμς Γουώτσον -δεν είναι πάντα ο πιο πολιτικά ορθός τύπος- (Γέλια) και τον ρωτάνε, “Το παίζεις Θεός;” Κι αυτός έδωσε σ’ αυτήν την ερώτηση, την καλύτερη απάντηση που άκουσα ποτέ: “Ε, λοιπόν κάποιος πρέπει να το κάνει κι αυτό.”

Θα σας πω πως δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάτι το αφύσικο σ’ αυτό. Δεν πιστεύω πως τα χημικά είναι αφύσικα. Σας είπα ότι θα κάνω κάποιους από εσάς να αηδιάσουν. Είναι πολύ απλό: δεν εφευρίσκουμε εμείς τα μόρια και τις χημικές ενώσεις. Είναι εδώ. Υπάρχουν στο σύμπαν. Εμείς αναδιοργανώνουμε τα πράγματα, τα αναδιανέμουμε, όμως δεν κάνουμε κάτι το αφύσικο.

Λοιπόν, μπορεί να προκαλέσουμε κακά επακόλουθα- μπορεί να δηλητηριάσουμε τους εαυτούς μας, ή τη Γη- όμως αυτό είναι ένα φυσικό αποτέλεσμα ενός λάθους που κάνουμε. Αυτό που συμβαίνει σήμερα, είναι ότι η Φύση μας παρείχε μια εργαλειοθήκη, και μαθαίνουμε ότι αυτή είναι πολύ εκτεταμένη. Υπάρχουν εκεί έξω βακτήρια που παράγουν βενζίνη, είτε το πιστεύετε, είτε όχι. Υπάρχουν μικρόβια ξέρετε, ας θυμηθούμε τους ζυμομύκητες. Αυτοί είναι χημικά εργοστάσια· τα πιο προηγμένα χημικά εργοστάσια μας τα παρέχει η Φύση, και τώρα μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε. Επίσης, υπάρχουν κάποιοι κανόνες.

Η Φύση δε μας επιτρέπει τα πάντα- μπορούμε να σκαρώσουμε ένα αμπέλι, αλλά μαντέψτε: Δεν μπορούμε να κάνουμε τα σταφύλια να παράγουν μωρά. Η Φύση εκεί έξω, έχει θέσει κάποιους κανόνες. Μπορούμε να δουλέψουμε στα πλαίσιά τους· δε μπορούμε να τους καταρρίψουμε. Μόλις τώρα μαθαίνουμε ποιοι είναι αυτοί οι κανόνες. Εγώ απλά θέτω την ερώτηση, εάν μπορούσατε να θεραπεύσετε όλες τις ασθένειες- αν μπορούσατε να τις κάνετε να εξαφανιστούν, επειδή κατανοούμε το πώς πραγματικά λειτουργούν, εάν μπορούσαμε να καταπολεμήσουμε την πείνα παράγοντας θρεπτικά υγιή φυτά που αναπτύσσονται σε πολύ αντίξοα περιβάλλοντα, εάν μπορούσαμε να δημιουργήσουμε καθαρή και επαρκή ενέργεια- να τώρα στα εργαστήρια της Synthetic Genomics, έχουν μονοκύτταρους οργανισμούς που δεσμεύουν διοξείδιο του άνθρακα και παράγουν ένα μόριο παρόμοιο με τη βενζίνη. Το διοξείδιο του άνθρακα -που προσπαθούμε να ξεφορτωθούμε- όχι ζάχαρη ή οτιδήποτε άλλο. Με διοξείδιο του άνθρακα και λίγο ήλιο, παίρνεις τελικά ένα λιπίδιο που είναι ιδιαίτερα εξευγενισμένο. Μπορούμε να λύσουμε τα ενεργειακά μας προβλήματα και να μειώσουμε το CO2, μπορούμε να καθαρίσουμε τους ωκεανούς μας και να φτιάξουμε καλύτερο κρασί. Εάν μπορούσαμε, θα το κάναμε; Ξέρετε πιστεύω πως η απάντηση είναι πολύ απλή: Δουλεύοντας με τη Φύση και με αυτή την εργαλειοθήκη που τώρα πια κατανοούμε, είναι το επόμενο βήμα στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.

Και το μόνο που μπορώ να σας πω, είναι να μείνετε υγιείς για τα επόμενα 20 χρόνια. Εάν το καταφέρετε αυτό, θα φτάσετε σε ηλικία 150 ή ακόμα και 300ων ετών.