Ανδρόγεως: Ο λαμπρός γιος του Μίνωα

Στην Ελληνική μυθολογία με το όνομα Ανδρόγεως αναφέρεται κυρίως ο γιος του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα και της Πασιφάης, εγγονός του θεού Ήλιου από τη μητέρα του και αδελφός του Κατρέως, του Δευκαλίωνα (συνονόματου του Δευκαλίωνα του «κατακλυσμού») και του Γλαύκου. Επίσης είχε και 5 ετεροθαλείς αδελφούς με διαφορετικές μητέρες. Από όλα αυτά τα παιδιά του Μίνωα ο Ανδρόγεως ήταν ο πιο ρωμαλέος και επιδόθηκε στον αθλητισμό. Ως αθλητής λοιπόν πήγε στην Αθήνα και έλαβε μέρος στους «Παναθηναϊκούς Αγώνες», όπου νίκησε όλους τους άλλους συναθλητές του. Αλλά ο Αθηναίος βασιλιάς Αιγέας, ο πατέρας του Θησέα, φοβήθηκε τη φιλία που αναπτύχθηκε ανάμεσα στον Ανδρόγεω, μελλοντικό βασιλιά της Κρήτης, και τους αντιπάλους των Αθηναίων Παλλαντίδες. Για τον λόγο αυτό έστειλε τον Ανδρόγεω τοεναντίον του Μαραθώνιου Κάπρου, οπότε το θηρίο σκότωσε τον Ανδρόγεω. Μια άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι τον σκότωσαν σε ενέδρα οι ανταγωνιστές του, ενώ πήγαινε στη Θήβα για να συμμετάσχει και στους αγώνες του Λαΐου.

Μόλις ο Μίνωας πληροφορήθηκε τα του θανάτου του παιδιού του, θέλοντας να εκδικηθεί ως ηγέτης της «υπερδύναμης» της εποχής του, εξεστράτευσε κατά των Αθηνών. Αρχικά κυρίευσε τα Μέγαρα και σκότωσε τον βασιλιά τους Νίσο. Στη συνέχεια άρχισε να πολιορκεί την Αθήνα, η οποία ήδη έπασχε από ένα κακό: Ο Δίας, ύστερα από κατάρα του Ανδρόγεω, προκάλεσε πείνα και θανατικό στους Αθηναίους. Αυτοί τότε, για να εξευμενίσουν τους θεούς, θυσίασαν τις κόρες του Υακίνθου, μάταια όμως. Στο μεταξύ, ο Μίνωας είχε υποβάλει τους όρους του στους Αθηναίους, οι οποίοι στην αρχή δεν τους δέχθηκαν. Καθώς όμως το θανατικό συνεχιζόταν, ρώτησαν το Μαντείο των Δελφών με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να σωθούν και πήραν την απάντηση ότι έπρεπε να αποδεχθούν τους όρους του Μίνωα, που ουσιαστικά συνοψίζονταν στο ότι θα ήταν υποχρεωμένοι να στέλνουν κάθε χρόνο εφτά νέους κι εφτά νέες στην Κρήτη ως τροφή του Μινώταυρου. Οι Αθηναίοι δέχθηκαν τους όρους, οπότε ο Μίνωας έλυσε την πολιορκία και έφυγε. Από αυτό τον «φόρο αίματος» για τον Ανδρόγεω απάλλαξε την Αθήνα ο Θησέας, πηγαίνοντας ως ένας από τους νέους στην Κρήτη και σκοτώνοντας τον Μινώταυρο.

Αργότερα, οι Αθηναίοι, αναγνωρίζοντας το άδικο που διέπραξαν στέλνοντας στον θάνατο τον Ανδρόγεω, τον ανεκήρυξαν ήρωα και ίδρυσαν βωμό του στο Φάληρο, ενώ τελούσαν στη μνήμη του και «επιτάφιους» αθλητικούς αγώνες στον Κεραμεικό, που τους ονόμαζαν «αγώνες επ’ Ευρυγύη».

Ωστόσο, Ανδρόγεως, ονομαζόταν και ένας Έλληνας στρατιώτης που, κατά την άλωση της Τροίας νόμισε μέσα στη νύχτα ότι η ομάδα του Αινεία ήταν ελληνικό απόσπασμα, πληρώνοντας το λάθος αυτό με τη ζωή του. Στη συνέχεια, ο σύντροφος του Αινεία Κόροιβος φόρεσε την πανοπλία του Ανδρόγεω προκειμένου να παραπλανήσει και άλλους Έλληνες. Αυτά τα αναφέρει μόνο ο Βιργίλιος στην Αινειάδα του (Βιβλίο ΙΙ)