Αδριανός: Ο επιτάφιος μου θα χαραχτεί στα λατινικά, αλλά Ελληνικά έχω σκεφτεί και ζήσει

Ούτε που δίνουμε πλέον σημασία όταν, μπροστά σε κάθε μικρή καθημερινή επιλογή μας, κάποιος μας ρωτήσει “σε τί χρησιμεύει” : Σε τί άραγε χρησιμεύει να διαβάσεις την Οδύσσεια ή ένα ποίημα της Σαπφούς; Σε τί άραγε χρησιμεύει να μελετήσεις λατινικά και Ελληνικά; Σε τί άραγε χρησιμεύει να ακούσεις Mozart; Σε τί άραγε χρησιμεύει να επισκεφθείς τον Παρθενώνα; Σε τί χρησιμεύει να δεις το ηλιοβασίλεμα από τον υπέροχο ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο; Σε τί χρησιμεύει να θαυμάσεις τον πίνακα του Cezanne oι χαρτοπαίκτες;

Σ’ αυτές τις παράλογες ερωτήσεις είχε ήδη απαντήσει εξαίρετα ο Αριστοτέλης σ’ ένα απόσπασμα από το έργο του Μετά τα φυσικά. Σε όποιον τον ρωτούσε “σε τί χρησιμεύει η φιλοσοφία” απαντούσε ότι η φιλοσοφία “δεν χρησιμεύει”, διότι δεν “κάνει εκδούλευση”, διότι είναι μια επιστήμη αυθύρπακτη που διδάσκει το δρόμο προς την ελευθερία: ακριβώς όπως ένας ελεύθερος άνθρωπος “υπάρχει για τον εαυτό του και όχι για κάποιον άλλον” (Αριστοτέλης, Μετά τα φυσικά)

Ομοίως, την πιο έξυπνη απάντηση στην ανόητη ερώτηση όποιου ακόμη ζητά στις μέρες μας από τους μαθητές μας να του πούνε “σε τί χρησιμεύει η εκμάθηση των αρχαίων Ελληνικών” μπορούμε να τη βρούμε στου, Αδριανού Απομνημονεύματα. Σ’ έναν συγκινητικό στοχασμό αφιερωμένο στο μεγαλείο του Ελληνικού πολιτισμού, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας – εκλεπτυσμένος διανοούμενος και φιλότεχνος – έπλεξε το εγκώμιο της ελληνικής γλώσσας με αυτά τα λόγια:

Αγάπησα αυτή τη γλώσσα για την εύρωστη πλαστικότητά της, για το πλούσιο λεξιλόγιό της, πού η κάθε λέξη που πιστοποιεί την άμεση και διαφορετική επαφή της με τις αλήθειες, και γιατί ό,τι έχει λεχθεί καλό από τον άνθρωπο έχει ως επί το πλείστον λεχθεί σ’ αυτή τη γλώσσα. Με τα λατινικά κυβέρνησα την αυτοκρατορία μου. Ο επιτάφιος μου θα χαραχτεί στα λατινικά στον τοίχο του μαυσωλείου μου στις όχθες του Τίβερη, αλλά Ελληνικά έχω σκεφτεί και ζήσει.
(Αδριανού Απομνημονεύματα)