ΔΗΜ 26.25–27
Συνέπειες της υπακοής και ανυπακοής προς τους νόμους
Ο ομιλητής απέδειξε ότι δεν υπήρχαν λόγοι ευνοϊκής μεταχείρισης του Αριστογείτονα (για την κατηγορία που αντιμετώπιζε ο τελευταίος βλ. ΔΗΜ 26.1–8) και κάλεσε να τον κρίνουν, όπως και παλαιότερα, αντικειμενικά. Η δευτερολογία του ολοκληρώνεται με τις παραγράφους που ακολουθούν:
[25] Οὕτω δ’ ἂν ἀκριβέστατα συνθεωρήσαιτε τὸ τοῖς κειμένοις
νόμοις πείθεσθαι ἡλίκον ἀγαθόν ἐστιν, καὶ τὸ καταφρονεῖν
καὶ τὸ μὴ πειθαρχεῖν αὐτοῖς ἡλίκον κακόν, εἰ τά τ’ ἐκ τῶν
νόμων ἀγαθὰ χωρὶς καὶ τὰ διὰ τῆς παρανομίας συμβαί-
νοντα πρὸ ὀφθαλμῶν ὑμῖν αὐτοῖς ποιησάμενοι θεωρήσαιτε.
εὑρήσετε γὰρ τὴν μὲν τὰ τῆς μανίας καὶ ἀκρασίας καὶ
πλεονεξίας, τοὺς δὲ τὰ τῆς φρονήσεως καὶ σωφροσύνης
καὶ δικαιοσύνης ἔργα διαπραττομένους. [26] δῆλον δέ· τῶν γὰρ
πόλεων ταύτας ἄριστ’ οἰκουμένας ἴδοιμεν ἂν ἐν αἷς ἄριστοι
νομοθέται γεγόνασιν· τὰ μὲν γὰρ ἐν τοῖς σώμασιν ἀρρω-
στήματα τοῖς τῶν ἰατρῶν εὑρήμασι καταπαύεται, τὰς δ’ ἐν
ταῖς ψυχαῖς ἀγριότητας αἱ τῶν νομοθετῶν ἐξορίζουσι διάνοιαι.
ὅλως δ’ οὐδὲν οὔτε σεμνὸν οὔτε σπουδαῖον εὑρήσομεν ὃ μὴ
νόμου κεκοινώνηκεν, [27] ἐπεὶ καὶ τὸν ὅλον κόσμον καὶ τὰ θεῖα
καὶ τὰς καλουμένας ὥρας νόμος καὶ τάξις, εἰ χρὴ τοῖς
ὁρωμένοις πιστεύειν, διοικεῖν φαίνεται. παρακαλέσαντες
οὖν ὑμᾶς αὐτούς, ἄνδρες Ἀθηναῖοι, βοηθήσατε μὲν τοῖς
νόμοις, καταψηφίσασθε δὲ τῶν εἰς τὸ θεῖον ἀσεβεῖν
προῃρημένων. καὶ ταῦτ’ ἐὰν πράξητε, τὰ δέοντα ποιήσετε
καὶ τὰ κράτιστα ψηφιεῖσθε.
***
[25] Ούτω δε με έν βλέμμα και ακριβώς ηθέλετε ίδει πόσον μέγα αγαθόν είναι η υπακοή εις τους νόμους και πόσον μέγα κακόν είναι η καταφρόνησις των νόμων και η ανυπακοή εις αυτούς, εάν εξετάσετε χωριστά και έχετε προ οφθαλμών τα προερχόμενα εκ των νόμων αγαθά και τα εκ της παρανομίας προκύπτοντα αποτελέσματα. Τότε θα εύρετε ότι η μεν τελευταία έχει ως αποτέλεσμα πράξεις μανίας, ακαταστασίας, και τυραννίας, ενώ η υπακοή εις τους νόμους έχει ως αποτέλεσμα έργα σκέψεως, σωφροσύνης και δικαιοσύνης. [26] Και τούτο είναι φανερόν· διότι εκ των πόλεων ηθέλομεν ίδει ότι εκείναι διοικούνται άριστα, εις τας οποίας υπήρξαν άριστοι νομοθέται· διότι τας μεν ασθενείας του σώματος θεραπεύομεν με τας επινοήσεις των ιατρών, τας δε αγριότητας των ψυχών καταστέλλομεν διά της σκέψεως των νομοθετών. Εν γένει δεν θα εύρωμεν τίποτε το σοβαρόν και σεβαστόν, το οποίον δεν μετέχει νόμου. [27] Διότι ολόκληρον το σύμπαν και τα θεία και ό,τι καλούμεν εποχάς του έτους κανονίζονται προφανώς από την τάξιν και τον νόμον, εάν πρέπη να πιστεύσωμεν εις ό,τι βλέπομεν. Αφού λοιπόν, άνδρες Αθηναίοι, προτρέψετε σεις οι ίδιοι τους εαυτούς σας, βοηθήσατε μεν τους νόμους, καταψηφίσατε δε εκείνους που έχουν ως πρόγραμμα την ασέβειαν προς τους θεούς. Και ταύτα εάν πράξετε, θα κάμετε τα πρέποντα και θα ψηφίσετε τα άριστα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου