ΑΡΡΙΑΝΟΣ - Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (3.5.1-3.6.3)

[3.5.1] Εἰς Μέμφιν δὲ αὐτῷ πρεσβεῖαί τε πολλαὶ ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἧκον, καὶ οὐκ ἔστιν ὅντινα ἀτυχήσαντα ὧν ἐδεῖτο ἀπέπεμψε, καὶ στρατιὰ παραγίγνεται παρὰ μὲν Ἀντιπάτρου μισθοφόροι Ἕλληνες ἐς τετρακοσίους, ὧν ἡγεῖτο Μενοίτας ὁ Ἡγησάνδρου, ἐκ Θρᾴκης δὲ ἱππεῖς ἐς πεντακοσίους, ὧν ἦρχεν Ἀσκληπιόδωρος ὁ Εὐνίκου. [3.5.2] ἐνταῦθα θύει τῷ Διῒ τῷ βασιλεῖ καὶ πομπεύει ξὺν τῇ στρατιᾷ ἐν τοῖς ὅπλοις καὶ ἀγῶνα ποιεῖ γυμνικὸν καὶ μουσικόν· καὶ τὰ κατὰ τὴν Αἴγυπτον ἐνταῦθα ἐκόσμησε· δύο μὲν νομάρχας Αἰγύπτου κατέστησεν Αἰγυπτίους, Δολόασπιν καὶ Πέτισιν, καὶ τούτοις διένειμε τὴν χώραν τὴν Αἰγυπτίαν· Πετίσιος δὲ ἀπειπαμένου τὴν ἀρχὴν Δολόασπις ἐκδέχεται πᾶσαν. [3.5.3] φρουράρχους δὲ τῶν ἑταίρων ἐν Μέμφει μὲν Πανταλέοντα κατέστησε τὸν Πυδναῖον, ἐν Πηλουσίῳ δὲ Πολέμωνα τὸν Μεγακλέους Πελλαῖον· τῶν ξένων δὲ ἄρχειν Λυκίδαν Αἰτωλόν, γραμματέα δὲ ἐπὶ τῶν ξένων Εὔγνωστον τὸν Ξενοφάντου τῶν ἑταίρων· ἐπισκόπους δὲ αὐτῶν Αἰσχύλον τε καὶ Ἔφιππον τὸν Χαλκιδέως. [3.5.4] Λιβύης δὲ τῆς προσχώρου ἄρχειν δίδωσιν Ἀπολλώνιον Χαρίνου, Ἀραβίας δὲ τῆς πρὸς Ἡρώων πόλει Κλεομένην τὸν ἐκ Ναυκράτιος· καὶ τούτῳ παρηγγέλλετο τοὺς μὲν νομάρχας ἐᾶν ἄρχειν τῶν νομῶν τῶν κατὰ σφᾶς καθάπερ ἐκ παλαιοῦ καθειστήκει, αὐτὸν δὲ ἐκλέγειν παρ᾽ αὐτῶν τοὺς φόρους· [3.5.5] οἱ δὲ ἀποφέρειν αὐτῷ ἐτάχθησαν. στρατηγοὺς δὲ τῇ στρατιᾷ κατέστησεν, ἥντινα ἐν Αἰγύπτῳ ὑπελείπετο, Πευκέσταν τε τὸν Μακαρτάτου καὶ Βάλακρον τὸν Ἀμύντου, ναύαρχον δὲ ἐπὶ τῶν νεῶν Πολέμωνα τὸν Θηραμένους· σωματοφύλακα δὲ ἀντὶ Ἀρρύβα [τὸν] Λεοννάτον τὸν †Ὀνάσου ἔταξεν· [3.5.6] Ἀρρύβας γὰρ νόσῳ ἀπέθανεν. ἀπέθανε δὲ καὶ Ἀντίοχος ὁ ἄρχων τῶν τοξοτῶν, καὶ ἀντὶ τού‹του› ἄρχειν ἐπέστησε τοῖς τοξόταις Ὀμβρίωνα Κρῆτα. ἐπὶ δὲ τοὺς ξυμμάχους τοὺς πεζούς, ὧν Βάλακρος ἡγεῖτο, ἐπεὶ Βάλακρος ἐν Αἰγύπτῳ ὑπελείπετο, Κάλανον κατέστησεν ἡγεμόνα. [3.5.7] κατανεῖμαι δὲ λέγεται ἐς πολλοὺς τὴν ἀρχὴν τῆς Αἰγύπτου τήν τε φύσιν τῆς χώρας θαυμάσας καὶ τὴν ὀχυρότητα, ὅτι οὐκ ἀσφαλές οἱ ἐφαίνετο ἑνὶ ἐπιτρέψαι ἄρχειν Αἰγύπτου πάσης. καὶ Ῥωμαῖοί μοι δοκοῦσι παρ᾽ Ἀλεξάνδρου μαθόντες ἐν φυλακῇ ἔχειν Αἴγυπτον καὶ μηδένα τῶν ἀπὸ βουλῆς ἐπὶ τῷδε ἐκπέμπειν ὕπαρχον Αἰγύπτου, ἀλλὰ τῶν εἰς τοὺς ἱππέας σφίσι ξυντελούντων.

[3.6.1] Ἀλέξανδρος δὲ ἅμα τῷ ἦρι ὑποφαίνοντι ἐκ Μέμφιος ᾔει ἐπὶ Φοινίκης. καὶ ἐγεφυρώθη αὐτῷ ὅ τε κατὰ Μέμφιν πόρος τοῦ Νείλου καὶ αἱ διώρυχες αὐτοῦ πᾶσαι. ὡς δὲ ἀφίκετο ἐς Τύρον, καταλαμβάνει ἐνταῦθα ἧκον αὐτῷ ἤδη καὶ τὸ ναυτικόν. ἐν Τύρῳ δὲ αὖθις θύει τῷ Ἡρακλεῖ καὶ ἀγῶνα ποιεῖ γυμνικόν τε καὶ μουσικόν. [3.6.2] ἐνταῦθα ἀφικνεῖται παρ᾽ αὐτὸν ἐξ Ἀθηνῶν ἡ Πάραλος πρέσβεις ἄγουσα Διόφαντον καὶ Ἀχιλλέα· ξυνεπρέσβευον δὲ αὐτοῖς καὶ οἱ Πάραλοι ξύμπαντες. καὶ οὗτοι τῶν τε ἄλλων ἔτυχον ὧν ἕνεκα ἐστάλησαν καὶ τοὺς αἰχμαλώτους ἀφῆκεν Ἀθηναίοις ὅσοι ἐπὶ Γρανίκῳ Ἀθηναίων ἑάλωσαν. [3.6.3] τὰ δὲ ἐν Πελοποννήσῳ ὅτι αὐτῷ νενεωτερίσθαι ἀπήγγελτο, Ἀμφοτερὸν πέμπει βοηθεῖν Πελοποννησίων ὅσοι ἔς τε τὸν Περσικὸν πόλεμον βέβαιοι ἦσαν καὶ Λακεδαιμονίων οὐ κατήκουον. Φοίνιξι δὲ καὶ Κυπρίοις προσετάχθη ἑκατὸν ναῦς ἄλλας πρὸς αἷς ἔχοντα Ἀμφοτερὸν ἔπεμπε στέλλειν ἐπὶ Πελοποννήσου.

***

[3.5.1] Στη Μέμφιδα κατέφθασαν σε αυτόν πολλές πρεσβείες από την Ελλάδα και κανέναν δεν έστειλε πίσω χωρίς να πετύχει ό,τι ζήτησε. Συγχρόνως κατέφθασαν στρατιωτικές ενισχύσεις από τον Αντίπατρο, τετρακόσιοι περίπου Έλληνες μισθοφόροι, που αρχηγός τους ήταν ο Μενίδας, ο γιος του Ηγήσανδρου, και από τη Θράκη πεντακόσιοι περίπου ιππείς με αρχηγό τον Ασκληπιόδωρο, τον γιο του Ευνίκου. [3.5.3] Φρουράρχους από τους εταίρους τοποθέτησε στη Μέμφιδα τον Πανταλέοντα από την Πύδνα και στο Πηλούσιο τον Πολέμωνα, τον γιο του Μεγακλή από την Πέλλα· αρχηγό των μισθοφόρων όρισε τον Λυκίδα τον Αιτωλό και γραμματέα των μισθοφόρων τον Εύγνωστο, τον γιο του Ξενοφάντη, έναν από τους εταίρους· επιτηρητές τους διόρισε τον Αισχύλο και τον Έφιππο, τον γιο του Χαλκιδέα· [3.5.4] τη διοίκηση της γειτονικής Λιβύης την έδωσε στον Απολλώνιο, τον γιο του Χαρίνου, και της Αραβίας, που είναι κοντά στην Ηρωόπολη, στον Κλεομένη από τη Ναύκρατι. Σε αυτόν έδωσε οδηγίες να αφήσει τους νομάρχες να διοικούν τους νομούς της δικαιοδοσίας τους, όπως ακριβώς είχε καθιερωθεί από παλιά, αλλά να εισπράττει ο ίδιος τους φόρους από τους νομάρχες· διατάχθηκαν επίσης οι νομάρχες να παραδίνουν σε αυτόν τους φόρους. [3.5.5] Στρατηγούς του στρατού, που έμενε πίσω στην Αίγυπτο, διόρισε τον Πευκέστα, τον γιο του Μακάρτατου, και τον Βάλακρο, τον γιο του Αμύντα, και ναύαρχο του στόλου, τον Πολέμωνα, τον γιο του Θηραμένη· σωματοφύλακα όρισε τον Λεοννάτο, τον γιο του Ονάσου, στη θέση του Αρρύβα, που πέθανε από αρρώστια. [3.5.6] Πέθανε επίσης ο Αντίοχος, ο αρχηγός των τοξοτών, και στη θέση του διόρισε τον Ομβρίωνα τον Κρητικό, ως αρχηγό των τοξοτών. Και επειδή ο Βάλακρος θα έμενε πίσω στην Αίγυπτο, τοποθέτησε τον Κάλανο αρχηγό του συμμαχικού πεζικού, το οποίο προηγουμένως διοικούσε ο Βάλακρος. [3.5.7] Λένε ότι διαμοίρασε σε πολλούς τη διοίκηση της Αιγύπτου, επειδή τον εντυπωσίασε και η φύση και η οχυρότητα της χώρας και νόμισε ότι δεν θα ήταν γι᾽ αυτόν ασφαλές να αναθέσει τη διοίκηση ολόκληρης της Αιγύπτου σε έναν μόνο άνδρα. Έχω τη γνώμη ότι και οι Ρωμαίοι διδάχθηκαν από τον Αλέξανδρο να φρουρούν την Αίγυπτο, και να μην στέλνουν ως διοικητή της κανέναν από τη σύγκλητο, αλλά από όσους ανήκουν στην τάξη των ιππέων.
[3.6.1] Μόλις άρχιζε η άνοιξη, ο Αλέξανδρος ξεκίνησε από την Μέμφιδα για τη Φοινίκη· γι᾽ αυτό κατασκευάστηκαν γεφύρια και στο πέρασμα του Νείλου που είναι κοντά στην Μέμφιδα και σε όλα τα κανάλια του. Όταν έφθασε στην Τύρο, βρήκε ότι το ναυτικό του είχε ήδη φθάσει εκεί. Στην Τύρο θυσίασε ξανά στον Ηρακλή και τέλεσε γυμνικούς και μουσικούς αγώνες. [3.6.2] Κατέφθασε εδώ η Πάραλος από την Αθήνα φέρνοντας ως πρεσβευτές τον Διόφαντο και τον Αχιλλέα· στην πρεσβεία μαζί τους πήρε μέρος και ολόκληρο το πλήρωμα της Παράλου. Αυτοί πέτυχαν όλους τους σκοπούς της αποστολής τους· ακόμα για χάρη των Αθηναίων ελευθέρωσε ο Αλέξανδρος όλους τους Αθηναίους αιχμαλώτους, που είχαν συλληφθεί στον Γρανικό. [3.6.3] Όταν όμως πληροφορήθηκε ότι είχε εκδηλωθεί εξέγερση στην Πελοπόννησο, έστειλε τον Αμφοτερό, για να βοηθήσει όσους Πελοποννησίους ήταν σταθεροί σύμμαχοί του στον Περσικό πόλεμο και δεν ακολούθησαν τους Λακεδαιμονίους. Είχαν επίσης δοθεί διαταγές στους Φοίνικες και στους Κυπρίους να στείλουν άλλα εκατό πλοία τους στην Πελοπόννησο εκτός από εκείνα που έστειλε με αρχηγό τον Αμφοτερό.