ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, "ΗΘΙΚΑ", "ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΗ ΔΕΙΝ ΔΑΝΕΙΖΕΣΘΑΙ".
Πλούταρχος: "Ο δ’ άπαξ ενειληθείς μένει χρεώστης διά παντός, άλλον εξ άλλου μεταλαμβάνων αναβάτην, ώσπερ ίππος εγχαλινωθείς". " Όποιος μια φορά καταντήσει χρεώστης, γίνεται τιθασευμένο άλογο που του φορούν χαλινάρι, χάνει οριστικά την ελευθερία του και απλώς αλλάζει κάθε τόσο καβαλάρη".
Πλούταρχος: "ο τόκος φέρνει τόκο και το δάνειο δάνειο". «γυπών δίκην έσθουσι και υποκείρουσιν αυτούς», "οι γύπες κατατρώνε και γδέρνουν τους οφειλέτες".
Πλούταρχος: «Ο δανεισμός είναι πράξη υπέρτατης αφροσύνης και μαλθακότητας. Έχεις; Μη δανείζεσαι, γιατί δεν σου λείπουν. Δεν έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν θα ξεπληρώσεις το χρέος σου. Οι οφειλέτες είναι δούλοι όλων των δανειστών τους. Είναι δούλοι δούλων αναιδών και βάρβαρων και βάναυσων. Και οι δανειστές μετατρέπουν την αγορά σε κολαστήριο για τους δύσμοιρους οφειλέτες, σαν όρνεα τους κατακρεουργούν και τους κατασπαράζουν βυθίζοντας το ράμφος στα σωθικά τους. Φύγε να γλυτώσεις από τον εχθρό και τύραννό σου, τον δανειστή που θίγει την ελευθερία σου, βάζει πωλητήριο στην αξιοπρέπειά σου κι αν δεν του δίνεις, σε ενοχλεί· αν πουλήσεις, ρίχνει την τιμή· αν δεν πουλήσεις σε αναγκάζει· αν τον πας στο δικαστήριο προσπαθεί να επηρεάσει την έκβαση της δίκης· αν του ορκίζεσαι σε προστάζει· αν κρατάς την πόρτα κλειστή στήνεται στο κατώφλι και σου βροντά αδιάκοπα. Άνθρωπος που μπλέκει μια φορά, μένει χρεώστης για πάντα και σαν το άλογο που του έχουν φορέσει χαλινάρι, δέχεται στη ράχη του τον έναν αναβάτη μετά τον άλλον».
Ο Κολοκοτρώνης φώναζε να μην πάρουμε το δάνειο, αλλά από το Λονδίνο που βρισκόταν ο Ι. Ορλάνδος (γαμπρός του Κουντουριώτη) ούρλιαζε «να τον κρεμάσουν, εδώ και τώρα». Οι «Έλληνες πολιτικοί» τον φυλάκισαν στις 2 Φεβρουαρίου 1825 και στις 7 Φεβρουαρίου σύναψαν το δάνειο με τους ιουδαίους τοκογλύφους. Το δάνειο χορηγήθηκε από τους Εβραίους τραπεζίτες αδελφούς Ρικάρντο και οι όροι του δεν ήταν απλώς ληστρικοί, αλλά άνευ προηγουμένου για τα παγκόσμια χρονικά: Συμφωνήθηκε ότι θα δοθεί το 55% της ονομαστικής αξίας του δανείου, προκειμένου να καλυφθούν οι επισφάλειες των Άγγλων πιστωτών. Δηλαδή οι 2.000.000 λίρες έγιναν 1.100.000. Οι Έλληνες βεβαίως πληρώναμε τόκους για ολόκληρο το ποσόν (2 εκατ. λίρες). Mε ποιόν τρόπο η τότε πολιτική τριανδρία Κωλέττης – Μαυροκορδάτος – Κουντουριώτης υποθήκευσε το μέλλον του Ελληνικού λαού για τους επόμενους δύο αιώνες. Για τις οικονομικές ανάγκες του Αγώνα του 1821 τα πρώτα χρήματα τα είχαν προσφέρει οι Φιλικοί και οι έμποροι του εξωτερικού, (κυρίως Βλάχοι), αλλά αυτά γρήγορα ξοδεύτηκαν. Έτσι οι «υπεύθυνοι» για την χρηματοδότηση του αγώνα του Ελληνικού λαού το 1821, αποφάσισαν να μπουν ως υποθήκη Εθνικά οικόπεδα, προκειμένου να βρεθούν χρήματα εκ δανείων, για να διατεθούν στον αγώνα.
ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΤΩΝ «ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ» ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1821.
1823, ΕΣΟΔΑ 12.000.000 ΓΡΟΣΙΑ ΕΞΟΔΑ 38.000.000 ΓΡΟΣΙΑ
Στις 12 Απριλίου 1823 η έκθεση της δωδεκαμελούς επιτροπής, που είχε ορίσει η Β' Εθνοσυνέλευση του Άστρους, για να συντάξει ένα πρόχειρο προϋπολογισμό του επαναστατημένου Έθνους δεν άφηνε κανένα περιθώριο για την κρισιμότητα της κατάστασης:
Τα έξοδα του πρώτου εξαμήνου του 1823 θα ανέρχονταν σε 38 εκατομμύρια γρόσια και τα έσοδα σε μόλις 12 εκατομμύρια γρόσια.
Η φορολογία, οι τελωνειακοί δασμοί, οι λείες, τα λάφυρα, τα λύτρα, ο εσωτερικός δανεισμός, οι εισφορές ντόπιων και φιλελλήνων, δεν ήταν ικανές να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό. Η έκθεση της Επιτροπής κατέληγε με την προτροπή να γίνεται καλύτερη διαχείριση του δημόσιου χρήματος από τους τοπικούς άρχοντες και την ανάγκη να αναζητηθούν νέοι πόροι. Η ανάγκη εξωτερικού δανεισμού ήταν πλέον μονόδρομος.
ΤΟ ΤΑΜΕΙΟΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΙΟΝ
Η Επιτροπή «Επί των εθνικών λογαριασμών» στην έκθεσή της, την οποία υπέβαλε στις 11 Απριλίου 1826 στην Γ΄ Εθνική Συνέλευση, στην Επίδαυρο:
«Εκ δε των συνεισφορών, αι οποίαι εδόθησαν εις το έθνος από τους φιλέλληνας και Έλληνας εκτός και εντός της επικρατείας, απ’ αρχής του ιερού αγώνα μέχρι τέλους της γ` περιόδου και αι οποίαι ημπορούν να αναβαίνουν εις μιλλιόνια γροσίων, δεν ευρίσκονται περασμέναι εις τα κατάστιχα ειμή μόνον μερικαί εκατοντάδες χιλιάδων γροσίων. Το ίδιον δε τρέχει και εις τους κατά καιρούς δοθέντας εράνους…»
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΔΑΝΕΙΑ
1. ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ – ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ
Έτσι, η διοίκηση της Αν. Στερεάς, ο «Άρειος Πάγος», με πρόταση του Θ. Νέγρη στις 23 Νοεμβρίου 1821, σε συνέλευση των αντιπροσώπων της ανατολικής Ελλάδας στα Σάλωνα, αποφάσιζε τη σύναψη δανείου, 150.000 φλορινιών και όριζε διαπραγματευτές τον Θεοχάρη Κεφαλά και τον Χρόνια Δροσινό, (κατά Αναστάσιο Λιγνάδη) η Βαρώνο Θεοχάρη Χ. Δροσινό, Κεφαλά Ολύμπιο, (κατά Ανδρ. Ανδρεάδη), οι οποίοι πήγαν σε Ιταλία Γερμανία και Ελβετία, όπου είχαν ορισμένες προτάσεις. Εκεί συνομολόγησαν δύο δάνεια: ένα στη Ζυρίχη (40.000) κι ένα στη Μασσαλία (62.000). Χωρίς τα χρήματα να έρθουν στην Ελλάδα, η κυβέρνηση επικύρωσε την οφειλή. Η συμφωνία για ένα σοβαρό ύψος δανείου δεν ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί παρά μόνο σε περίπτωση που υπήρχε οργανωμένη γενική διοίκηση. Γι' αυτό η πρώτη Εθνική Συνέλευση που ξεκίνησε τις εργασίες της 20 Δεκ 1821, αποφάσισε να στείλει στην Ιταλία και Γερμανία, ανεξάρτητα από τον Κεφαλά και Δροσινό, τον Μιχάλη Σχινά και Βίλχελμ Δίττμαρ, ως αντιπροσώπους πλέον της Διοίκησης. Με τα (ανύπαρκτα) αυτά λεφτά παραγγέλθηκαν δύο κανόνια και άλλα στρατιωτικά είδη που δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα, ενώ εξοπλίστηκε ένα στρατιωτικό σώμα Γερμανών φιλελλήνων, που ήρθε μεν στην Ελλάδα, αλλά δεν ενεργοποιήθηκε στρατιωτικά, αφού το δάνειο δεν δόθηκε. Όπως γράφει ο Κυρ. Σιμόπουλος αγοράστηκαν άχρηστα τουφέκια, κάτι που διαπιστώθηκε όταν εμφανίστηκαν οι εθελοντές της «Γερμανικής λεγεώνας» στην Ύδρα. Οι Γερμανοί θέλησαν να επιδείξουν τη στρατιωτική τους πείρα με μια χαιρετιστήρια ομοβροντία, αλλά, όταν ο διοικητής έδωσε το παράγγελμα «πυρ», τα τουφέκια δεν πήραν φωτιά γιατί, όπως αφηγείται ο αυτόπτης φιλέλληνας Γερμανός Χάινριχ Κίφερ, ήταν σκουριασμένα.
2. ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ
Στις 9 Μαρτίου 1822 η ελληνική πολιτική διοίκηση εκδίδει διάταγμα για εξωτερικό δανεισμό, ενός εκατομμυρίου τάλιρων (ισπανικών δίστηλων). Η διαπραγματευτική επιτροπή αποτελείται από τον Λουριώτη, τον μητροπολίτη Ιγνάτιο και τον Δημ. Περούκα και έναν ξένο (τον Ελβετό Γνέπερ κατά Π. Π. Γερμανό, Εϋνάρδο κατά Εμμ. Πρωτοψάλτη).
Οι χώρες που θα επισκέπτονταν ήταν η Ισπανία, Πορτογαλία, Αγγλία. Ο Ιγνάτιος, ως προς την δυνατότητα σύναψης δανείου, δεν αισιοδοξούσε, γιατί και άλλη φορά είχε μεσολαβήσει για δάνειο 25 εκατομμυρίων ρουβλιών από τη Ρωσία. Η σιωπή όμως του Καποδίστρια, στον οποίον είχε αποταθεί έδειχνε το αποτέλεσμα. Την ίδια τύχη είχαν και ανάλογες προτάσεις προς τους ομογενείς της Οδησσού, τους οποίους κατηγορούσε για φιλαργυρία.
3. ΤΡΙΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ
Τέλος του 1822, έφτασε στην Ερμιόνη ο Ρούπενταλ, αντιπρόσωπος Άγγλων κεφαλαιούχων, ο οποίος πρότεινε στην ελληνική διοίκηση τη σύναψη δανείου 40 εκατομμυρίων γροσιών με τιμή έκδοσης 50% και τόκο 6% με βάση υποθήκη εθνικών κτημάτων. Με την πρόταση αυτή ήταν αντίθετος ο Κανακάρης ο οποίος διέβλεπε ανάμειξη του αγγλικού δάχτυλου στα ελληνικά πράγματα. Η θέση του Κανακάρη υπερίσχυσε, ο Ρούπενταλ όμως θα επέστρεφε με νέες προτάσεις αργότερα.
4. ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ
Τον Οκτώβριο – Δεκέμβριο 1822, στο συνέδριο των Ευρωπαίων ηγεμόνων στη Βερόνα της Ιταλίας, άλλη επιτροπή αποτελούμενη από τους Ανδρέα Μεταξά και τον απόστρατο Γάλλο πλοίαρχο Φ. Ζουρνταίν, προσπαθούσε να εξασφαλίσει δάνειο τεσσάρων εκατομμυρίων φράγκων, από το Τάγμα των Ιωαννιτών Ιπποτών, που δεν διέθετε εδαφικές κτήσεις από το 1798 (όταν πήρε τη Μάλτα ο Ναπολέων). Το Τάγμα αυτό κατά το Συνέδριο της Βιέννης (1815), είχε κατορθώσει να εκμαιεύσει απόφαση για παραχώρηση σε αυτούς τα Ιόνια Νησιά, «την οποίαν είχε αποκρούσει δι’ ευφυών ελιγμών ο Καποδίστριας».
Οι Ιωαννίτες ζητούσαν τώρα να τους δοθούν τα νησιά, Ρόδος, Κάρπαθος, Αστυπάλαια, Σύρος, Οινούσσες και ερημόνησα στη μεσημβρινοδυτική πλευρά της Πελοποννήσου. Προσωρινά, όμως ζητούσαν να εγκατασταθούν στη Σύρο και τις Οινούσσες. Επίσης ζητούσαν να συναφθεί δάνειο 10 εκατομμυρίων, από τα οποία, τα 6 εκατομμύρια, θα χρησιμοποιούσε το Τάγμα για δική του χρήση, ρίχνοντας στην ελληνική διοίκηση την ευθύνη της απόσβεσης. Η Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος απόρριψε την πρόταση.
ΠΡΩΤΟ ΔΑΝΕΙΟ
Το πρώτο δάνειο στις 29 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1824 (800.000 λίρες).
Στις 2 Ιουνίου 1823, το εκτελεστικό εξουσιοδότησε τους Ιω. Ορλάνδο, (καταγωγή από το Κρανίδι, γαμπρό του Γ. Κουντουριώτη), Ι. Ζαΐμη (αδελφό του Ανδρέα Ζαΐμη) και Ανδρέα Λουριώτη από την Ήπειρο), να μεταβούν στο Λονδίνο για σύναψη δανείου τεσσάρων εκατομμυρίων Ισπανικών τάλιρων. Έπρεπε να αναχωρήσουν στις 30/11/1823. Στις 25/11/1823 ήδη έχει αρχίσει ουσιαστικά ο πρώτος εμφύλιος).
Όμως για το ταξίδι αυτό δεν υπήρχαν χρήματα.
Αρχές Νοεμβρίου του 1823, ο Ορλάνδος επισκέφτηκε το λόρδο Βύρωνα ο οποίος με έντοκο δάνειο 4.000 λιρών κάλυψε τα έξοδα του ταξιδιού. Στις 20/1/1824, έφθασαν στην αγγλική πρωτεύουσα και ύστερα από διαπραγματεύσεις με τον Γ. Κάνινγκ και το «φιλελληνικό» Κομιτάτο (πρόεδρος Τζ. Μπένθαμ και γραμματέας ο Τζ. Μπόουρινγκ), αποτελούμενο κυρίως από τραπεζίτες και εμπόρους, συνομολόγησαν ένα δάνειο 800.000 λιρών στο 59% του ονομαστικού (472.000 λίρες) με τον οίκο Λούγκαν Σονς και Ο’Μπράιεν.
Το δάνειο είχε τόκο 5%, προμήθεια 3%, ασφάλιστρα 1,5% και διάρκεια 36 χρόνια.
Στις 20 Φεβρουαρίου 1824, υπογράφεται η συμφωνία για το δάνειο. Στις 27 του ίδιου μήνα, ακολούθησε η υπογραφή.
Η επίσημη σύναψη του δανείου ανακοινώθηκε δημοσίως στις 29 Φεβρουαρίου 1824 και θα δινόταν σε έξι δόσεις.
Είχε ονομαστική αξία 800.000 λίρες και το τελικό ποσό που απόμεινε ήταν 298.700 λίρες, περίπου.
ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΚΩΝ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ: ΟΛΑ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΣΟΔΑ.
ΕΓΓΥΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ: ΟΛΑ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΚΤΗΜΑΤΑ
Ως εγγύηση δινόταν για μεν την πληρωμή των τόκων όλα τα δημόσια έσοδα, (από αλυκές, τελωνεία, ιχθυοτροφεία), για δε την πληρωμή του κεφαλαίου όλα τα εθνικά κτήματα. Ο Γ. Κουντουριώτης είχε στο Λονδίνο αντιπρόσωπο το γαμπρό του Ι. Ορλάνδο, ο οποίος πρωτοστάτησε στο δανεισμό.
Αποφασίστηκε να αποσταλούν στην Ελλάδα αμέσως δυο εμβάσματα των 40.000 λιρών το καθένα. Το υπόλοιπο ποσό είχε παραδοθεί μέχρι τον Νοέμβριο του 1824. Από το δάνειο παρακρατήθηκαν 80.000 ως προκαταβολή τόκων δύο ετών, 16.000 για χρεωλύσια, 2.000 ως προμήθεια και άλλες δαπάνες, 5.900 κατακρατήθηκαν από τον ίδιο τον Ι. Ορλάνδο για χρέη του κράτους προς τη σύζυγό του, 60.000 πήγαν σε μίζες (ο «φιλέλληνας» γραμματέας Τζ. Μπόουρινγκ πήρε 11.000 λίρες για τη μεσιτεία) και μόλις 10.000 για αγορά εφοδίων για την επανάσταση.
Έτσι το ποσό που έφθασε στην Ελλάδα ήταν μόλις 298.000 λίρες. Μεγάλη ευθύνη για τους δυσμενείς όρους σύναψης του δανείου είχαν και οι δύο Έλληνες διαπραγματευτές, οι οποίοι σπατάλησαν μεγάλα ποσά στο Λονδίνο (5.045 λίρες), ζώντας με προκλητική πολυτέλεια. Σύμφωνα με τη δανειακή σύμβαση, το ποσό θα αποστέλλονταν στις Τράπεζες Λογοθέτη και Βαρφ, που έδρευσαν στην αγγλοκρατούμενη Ζάκυνθο και θα παραδίδονταν τμηματικά στην ελληνική κυβέρνηση, ύστερα από έγκριση της επιτροπής που την αποτελούσαν ο Λόρδος Βύρων, ο συνταγματάρχης Στάνχοπ και ο Λάζαρος Κουντουριώτης.
Το δάνειο διασπαθίστηκε για να κερδίσει η παράταξη Κουντουριώτη – Κωλέττη – Μαυροκορδάτου την εμφύλια διαμάχη, που είχε φουντώσει (25/11/1823-12/6/1824) στην Πελοπόννησο.
Παρότι «ληστρικό», το δάνειο χαιρετίστηκε στην Ελλάδα ως πολιτική επιτυχία της Επανάστασης και ως έμμεση αναγνώριση του Ελληνικού Κράτους. Πάντως, οι ελπίδες που στηρίχτηκαν πάνω του θα διαψευστούν οικτρά, καθώς θα χρησιμοποιηθεί για να κερδίσει η παράταξη Κουντουριώτη την εμφύλια διαμάχη. Μεγάλη ευθύνη για τους δυσμενείς όρους σύναψης του δανείου είχαν και οι δύο διαπραγματευτές, ο γιαννιώτης πολιτικός Ανδρέας Λουριώτης και ο σπετσιώτης πλοιοκτήτης Ιωάννης Ορλάνδος, οι οποίοι σπατάλησαν μεγάλα ποσά στο Λονδίνο, ζώντας πολυτελώς, σε αντίθεση με τους αγωνιστές, που πολεμούσαν με μεγάλες στερήσεις.
Έτσι τα χρήματα τόσο του πρώτου όσο και του δεύτερου δανείου, χρησίμευσαν για να λήξουν οι εμφύλιοι πόλεμοι τους οποίους αυτά τα δάνεια κατά κύριο λόγο προκάλεσαν.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΔΑΝΕΙΟ
7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1825
ΕΘΝΙΚΟΝ ΔΑΝΕΙΟΝ 2.000.000 ΧΡΥΣΩΝ ΛΙΡΩΝ.
ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΙΟΥΔΑΙΟΥ ΡΙΚΑΡΝΤΟ.
(ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΞΙΧΝΙΑΣΤΟ ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ, ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΟΣΟ ΤΟΥΣ ΙΟΥΔΑΙΟΥΣ ΤΟΚΟΓΛΥΦΟΥΣ).
Στις 26/1/1825, συνομολόγησαν στο Λονδίνο το δεύτερο δάνειο ύψους 2.000.000 λιρών στο 55,5% του ονομαστικού (1.110.000 λίρες), με τον τραπεζιτικό οίκο του ιουδαίου Ρικάρντο.
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ.
ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΤΟΚΟΓΛΥΦΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΕΦΘΑΡΜΕΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ, ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ.
Το δάνειο συμφωνείται στο 55% της ονομαστικής του αξίας, για να καλυφθούν οι επισφάλειες των Άγγλων πιστωτών, δηλαδή αυτομάτως τα 2.000.000 γίνονται 1.100.000 λίρες.
Εμείς βέβαια πληρώναμε τόκους για 2.000.000.
Ενώ, όμως, το ποσό του πρώτου δανείου το διαχειρίστηκε η ελληνική κυβέρνηση, έστω και με σκανδαλώδη τρόπο, τη διαχείριση του δεύτερου δανείου ανέλαβαν οι Άγγλοι τραπεζίτες παραγκωνίζοντας τους Έλληνες εκπροσώπους.
Από τα 1.100.000 κρατούνται προκαταβολικά:
Τόκοι δύο χρόνων 200.000 λίρες.
Μεσιτικά 68.000 λίρες.
Εξαγορά ομολογιών δανείου 212.000 λίρες. (Από το δάνειο διατέθηκαν 212.000 λίρες για την αναχρηματοδότηση του πρώτου δανείου (του 1824). Συμβολαιογραφικά 13.700 λίρες
Έξοδα Ελλήνων μεσαζόντων 15.487 λίρες.
Για μισθοδοσία Κόχραν 37.000 λίρες.
Για αποπληρωμή πολεμοφοδίων 77.200 λίρες, (λίγα έφθασαν στην Ελλάδα).
Διάφοροι λογαριασμοί 47.000 λίρες (;).
Έτσι, από τα 2.000.000 χρυσές λίρες, έφθασαν τελικά στην Ελλάδα μόλις 190.000 λίρες.
Η ΑΓΟΡΑ ΟΠΛΩΝ
Από τα υπόλοιπα 156.000 λίρες, στέλνονται στις ΗΠΑ για την κατασκευή δύο φρεγατών. Για τη ναυπήγηση των δύο φρεγατών σε ναυπηγεία της Νέας Υόρκης, που θα έφταναν κι αυτές έως τον Νοέμβριο 1825, μόνο η μία (η «Ελλάς» 2.300 τόνων με 64 πυροβόλα) ήλθε στην Ελλάδα στις 3/12/1826, ενώ η δεύτερη πουλήθηκε για να χρηματοδοτηθεί η πρώτη. Τελικά η «Ελλάς» που ήρθε στην Ελλάδα, την έκαψε ο Ανδρέας Μιαούλης με τα ίδια του τα χέρια την 1η Αυγούστου 1831 στο λιμάνι τού Πόρου, όταν επαναστάτησε κατά του Καποδίστρια και τα στρατεύματα τού Κυβερνήτη έκαναν γιουρούσι για να καταλάβουν τον εξεγερμένο στόλο. Ο Έλληνας επιβλέπων της ναυπήγησης στην Νέα Υόρκη, αντιπρόσωπος Κοντόσταυλος, έχτισε στην Παλαιά Βουλή πολυτελέστατο σπίτι, προφανώς με τις καταχρήσεις από το δάνειο…
ΤΑ ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΠΛΟΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΤΑ ΕΙΧΑΝ ΑΠΟΡΡΙΨΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ
130.000 λίρες δόθηκαν από τον οίκο Ρικάρντο για την παραγγελία έξι ατμοκίνητων πλοίων σε αγγλικά ναυπηγεία (που είχαν απορριφθεί λόγω κακής κατασκευής από την αιγυπτιακή κυβέρνηση του Μωχάμετ Άλι και του Ιμπραήμ), που θα έφταναν έως τον Νοέμβριο του 1825. Ο Άγγλος ναυπηγός Α. Γκάλογουέι, που ανέλαβε την παραγγελία, είχε και άλλη μια ταυτόχρονη για το αιγυπτιακό ναυτικό του Ιμπραήμ ενώ ο γιος του υπηρετούσε στον Μωχάμετ Άλι…
Από αυτά, μόνο τρία έφθασαν στην Ελλάδα και μάλιστα με καθυστέρηση 3 ετών:
Το «Καρτερία» 233 τόνων, κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 3/9/1826, με τις μηχανές της σε όχι καλή κατάσταση, με κυβερνήτη Άγγλο, τον πλοίαρχο Άστιγξ, αλλά το Μεσολόγγι ήδη είχε πέσει στις 12/4/1826. Υπό τις εντολές του Άστιγξ, η «Καρτερία» γρήγορα κέρδισε τη φήμη επίφοβου πολεμικού πλοίου. Σε αντίθεση με άλλα ατμοκίνητα που είχαν παραγγελθεί την περίοδο εκείνη, το «Καρτερία», προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες τα τελευταία χρόνια του Ναυτικού αγώνα της ανεξαρτησίας. Σταμάτησε να χρησιμοποιείται μετά το 1830 λόγω της κακής κατάστασης των μηχανών του.
Εδώ μπορεί κανείς να υποθέσει τι θα γινόταν αν τα άλλα πολεμικά πλοία που είχαν παραγγελθεί, έρχονταν εγκαίρως στην Ελλάδα.
Το «Επιχείρηση» 400 τόνων, τον Σεπτέμβριο του 1827, που χρησιμοποιήθηκε μόνο στο Ιόνιο και ελλιμενίστηκε στον Πόρο έως το 1832.
Το «Ερμής» 254 τόνων, στις 18/9/1828, που χρησιμοποιήθηκε μόνο για μεταφορές…
Τα υπόλοιπα καταστράφηκαν σε δοκιμές στην Αγγλία.
Έτσι ελάχιστα χρήματα απέμειναν από το δάνειο για τον αγώνα κατά των Τούρκων. Και αυτά κατασπαταλήθηκαν στον εμφύλιο που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στους Μοραΐτες και τους Ρουμελιώτες. Οι καπεταναίοι στρατολογούσαν κόσμο για να χτυπήσουν τους εσωτερικούς εχθρούς (Έλληνες σκότωναν Έλληνες) και πληρωνόντουσαν από τα λεφτά του δανείου. Ο Γκούρας για παράδειγμα, είχε ένα σώμα εκατόν πενήντα ενόπλων, αλλά έκανε ψεύτικους καταλόγους για πεντακόσιους και τσέπωνε την μισθοδοσία και τα τροφεία τους.
Τελικά, στην Ελλάδα έφθασε μόνο το ποσό των 232.558 στερλινών, δηλαδή λιγότερο από εκείνο που έλαβε κατά το πρώτο δάνειο, αν και το δεύτερο είχε συναφθεί σε υπερδιπλάσιο ύψος. Και τα δύο δάνεια προβλεπόταν ότι θα ενίσχυαν τον Αγώνα, τον οποίον όχι μόνο δεν ωφέλησαν, αλλά υπήρξαν αφετηρία εξάρτησης της χώρας από την Αγγλία. Επί Βαυαροκρατίας, ο Υπουργός Οικονομικών Γεώργιος Σπανιολάκης (1838) κατηγόρησε τους δύο διαπραγματευτές ότι ιδιοποιήθηκαν χρήματα από τις αγοροπωλησίες μετοχών των δανείων και επιπλέον τον Ορλάνδο ότι παρακράτησε ποσό 5.900 λιρών από τα δύο δάνεια. Μάλιστα, το Ελεγκτικό Συνέδριο προχώρησε σε προσημείωση των περιουσιακών τους στοιχείων.
Οι Άγγλοι (Γ. Κάνινγκ) όχι μόνο φρόντισαν να δέσουν στο άρμα τους την Ελλάδα με τα επαχθή και ληστρικά δάνεια, όχι μόνο καθυστέρησαν σκόπιμα τα έξι ατμοκίνητα και τις δύο Φ/Γ να έλθουν τέλη 1825 στο Αιγαίο, που ίσως θα έσωζαν το Μεσολόγγι και την Επανάσταση από τον Ιμπραήμ και τους διεθνείς «σωτήρες» του Ναυαρίνου, αλλά επέβαλαν –με απειλή ακύρωσης του δανεισμού, όπως ενημερώνει με έκθεσή του ο Ορλάνδος τον Κουντουριώτη, και έναν απατεώνα, το λόρδο Κόχραν (Άγγλο πρώην μισθοφόρο ναυτικό στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες των Λατινοαμερικάνων σε Χιλή και Βραζιλία εναντίων Ισπανών και Πορτογάλων) ως κυβερνήτη του ελληνικού στόλου, με παράλληλη οικειοθελή παραίτηση του Μιαούλη (αντίστοιχα, ο Άγγλος Ρ. Τζωρτζ διορίστηκε αρχιστράτηγος και προκάλεσε την καταστροφική για την Επανάσταση μάχη του Φαλήρου στις 24/4/1827, με παραγκωνισμό υποχρεωτικό του Γ. Καραϊσκάκη από την αρχηγία).
Ο ΑΓΓΛΟΣ ΚΟΧΡΑΝ ΕΚΔΙΩΧΘΗΚΕ ΑΠΟ TΟΝ KAΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΣΑΝ ΑΝΙΚΑΝΟΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΟ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ.
Ο Κόχραν ήρθε τελικά στην Ελλάδα στις 29/3/1827, αφού στο μεταξύ πήρε από το δάνειο προκαταβολικά 37.000 λίρες σε μισθούς, συνοδευόμενος με τη φήμη και την προπαγάνδα της ναυτικής αυθεντίας, που θα καταλάμβανε την Κωνσταντινούπολη και θα βύθιζε τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο (προπαγανδιζόταν ως «απελευθερωτής της Νοτίου Αμερικής» και «θρύλος των θαλασσών»), για να εκδιωχθεί αργότερα από τον Καποδίστρια ως ανίκανος και μνημείο διαφθοράς…
ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΑΥΛΩΚ
Για τα δύο περίφημα «Δάνεια της Αγγλίας», δάνεια Σάυλωκ, τα οφειλόμενα ποσά ήταν τεράστια και οι τόκοι δυσβάστακτοι. Αρκεί να αναφερθεί πως στις 96.000 λίρες που πλήρωνε η Ελλάδα, οι 80.000 πήγαιναν στους τόκους και μόλις οι 16.000 λίρες για απόσβεση κεφαλαίου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ 6η
Προεδρία του κ. Πανούτζου Νοταρά
Μετά τήν άνάγνωσιν τών χθεσινών Πρακτικών
Α’. Ανεγνώσθη έγγραφον του Εκτελεστικού ύπ αριθ. 19079, είς τό όποιον εγκλείει δύο αντίγραφα επιστολών του έν Λονδίνω κυρίου Ρικάρδου, διά τών οποίων προβάλλει νά προσδιορισθή έν μέρος εθνικής γής καί νά δοθή είς τους δανειστάς ή εξουσία επάνω είς αυτήν, ή οποία πρέπει νά θεωρηθή ώς ώρισμένη διά τό κεφάλαιον του δανείου, καί νά σταλώσι καί προϊόντα διά τήν πληρωμήν του τόκου. Αναφέρει, ακόμη, ότι οι δανεισταί δέν έμπορουν ν’ αποδεχθούν τάς πράξεις των δύο απεσταλμένων επιτρόπων Ίω. ‘Ορλάνδου καί Ά. Λονριώτον.
‘Απόσπασμα τον από 7 Δεκεμβρίου γράμματος της εν Λονδίνω επιτροπής, διά τον οποίου έπέμφθη τό πρώτον αυτών των γραμμάτων (α).
‘Επειδή ένα από τά ουσιώδη αντικείμενα, τά όποια θέλονν απασχολήσει τήν σκέψιν τής Εθνικής Σννελεύσεως, θέλει είσθαι καί ό τρόπος τον νά λάβη τήν άπαιτουμένην ύπόληψιν τό έλληνικόν δάνειον, διά νά έμπορέση νά διαπραγματευθή καί έτερον νέον δάνειον εκτός τής Ελλάδος διά τάς μεγάλας άνάγκας του έθνους, ή Διοίκησις έκρινε χρέος της νά καθυποβάλη αυτά εις τήν Έθνικήν Συνέλευσιν καί συνιστά συγχρόνως καί τόν κύριον κόμητα Γάμπαν, όστις ένεχείρισεν εις τήν Διοίκησιν τό τελευταίον γράμμα του κυρίου Ρικάρδου, καί έχει νά όμιλήση καί ή ευγενία του περί αυτής τής υποθέσεως.
Εν Ναυπλίω τη 10 ‘Απριλίου 1826
Ό Αντιπρόεδρος
Γκίκας Μπότασης
‘Αναγνώστης Σπηλιωτάκης
Κωνστ. Μαυρομιχάλης
‘Ιωάννης Κωλέττης
Ό Προσωρινός Γεν. Γραμματεύς
(Τ.Σ.) Γ. Πραΐδης
(α) Απόσπασμα του από 7 Δεκεμβρίου 1825 γράμματος τής εν Λονδίνω επιτροπής, δι’ ού έπέμφθη τό γράμμα του Ρικάρδου καί Σαμψών Ιακώβου.
Περικλείεται άντίγραφον τής επιστολής τών δανειστών μας κ. Ρικάρδου (καί Σαμψών Ιακώβου) τό πρωτότυπον τής οποίας εστάλη διά του ναυαγήσαντος ελληνικού πλοίου του καπ. Δημητρίου Μιαούλη. Τό ζήτημα των, κατ’ αυτήν τήν έπιστολήν, θέλει σας φανή βαρύ σας φανερώσομεν δέ, ότι ζητήσαντές τους καθαρωτέραν εξήγησιν, έπληροφορήθημεν, ότι αυτοί δέν εννοούν άλλο, παρά νά βαλθή υπό τήν έξουσίαν των εν προσδιωρισμένον μέρος εθνικής γής, μέ τά προϊόντα τής οποίας νά πληρώνηται χρονικώς τό διάφορον ή μέρος του διαφόρου του δεύτερου δανείου. Τοις έπαραστήσαμεν, ότι ή ελληνική Διοίκησις ύπεχρέωσε δι’ αυτό τό δάνειον, τό όποιον, από τά 55 1/2, κατήντησεν εις τά 18, καί νά ευκολυνθούν τά μέσα διά νέον δάνειον, δίότι, λέγουν, τότε τό εδώ κοινόν ημπορεί νά συλλάβει έμπιστοσύνην. Όθεν, παρακαλείται ή σέβ. Διοίκησις νά σκεφθή βαθέως και περί του ουσιώδους τούτου κεφαλαίου καί νά τό άποφασίση τό όγληγορώτερον, δίδουσα την συγκατάθεσίν της, διότι αυτό θέλει είναι εν πολλά έπιτήδειον μέσον διά νά άναστερεωθή ή εθνική μας ύπόληψις καί διά νά ευκολυνθούν καί αι εις τά ενταύθα πράξεις μας.
Ίσον άπαράλλακτον τω πρωτοτύπω
Τη 10 ‘Απριλίου 1826 έν Ναυπλίω
Ό Προσωρινός Γενικός Γραμματεύς (Τ.Σ.) Γ Πραΐδης
Το Ελεγκτικό συνέδριο αποφάσισε στις 29 Οκτωβρίου 1834 και κοινοποίησε στους Ι. Ορλάνδο και Α. Λουριώτη, την απόφαση στις 18 Ιανουαρίου 1835, θεωρώντας τους χρεώστες στο Ελληνικό Κράτος για το ποσό των 28.768,17 λιρών στερλινών, δηλ. 809.008,18 τότε δραχμών, για την κακή διαχείριση των δύο πρώτων δανείων. Η απόφαση αυτή δεν εκτελέστηκε. Η Κυβέρνηση του Όθωνα, θεώρησε ότι πρέπει να δώσει χρόνο στους ελεγχόμενους για απολογία. Το 1839 οι Ι. Ορλάνδος και Α. Λουριώτης, εκδώσαν την απολογία τους σε ένα βιβλίο 529 σελίδων, χρήσιμο μεν δύσχρηστο δε, για τον λόγο αυτό ο Ανδρέας Ανδρεάδης το παρέλειψε στο δικό του βιβλίο.
Οι Εβραίοι αδελφοί Ρικάρντο στην Αγγλία καί οι Ρότσιλντ στην Γαλλία θησαυρίσανε εκμεταλλευόμενοι τις ανάγκες τον επαναστατημένου ‘Ελληνικού Έθνους, για όπλα και τρόφιμα. Στην έκδοση των «Αρχείων τής Ελληνικής Παλιγγενεσίας» (τόμος Α’ σελ. 164, 165, 227) αναφέρονται καθαρά οι Εβραίοι τραπεζίτες αδελφοί Ρικάρντο (‘Ιακώβ καί Σαμψών) πού το 1826 ζητήσανε για εγγύηση των τοκογλυφικών τους δανείων τμήματα της Ελλάδος, όπως 114 χρόνια αργότερα ο Μουσολίνι ζήτησε από τον Μεταξά τμήματα της Ελληνικής γης. Η εφημερίδα TIMES της 5 Σεπτ. 1826 γράφει: «οι κύριοι Ρικάρντο τσεπώσανε (havepocteted) 64.000 Λίρες».
Ι. Ορλάνδος.
«Ανεκαλύφθη φανερά των Άγγλων ο σκοπός. Εζήτουν οι φίλοι μας να κυβερνήσωσι διά του χρυσίου των την Ελλάδα. Να ηξεύρετε και την αχρειότητα του εδώ Κομιτάτου μαζί και του μυστικού Βάουριγκ, ανάθεμά τους τους αχρείους και ιδιωφελείς άμα και αισχροκερδείς. Προσοχή από τους ξένους… ».
Α. Κοραής.
«Το δάνειον δεν πρέπει να το στοχάζεσθε πολλά μεγάλην ευεργεσίαν. Και εις αυτόν τον διάβολον ήθελαν μετά χαράς δανείσειν αργύρια, αν ο διάβολος είχε να τους ασφαλίσει με ενέχυρα».
ΛΟΡΔΟΣ ΒΥΡΩΝ: «ΠΟΙΟΣ ΚΡΑΤΑΕΙ ΤΗΝ ΠΛΑΣΤΙΓΓΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ; ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΑΡΧΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ; Ο ΙΟΥΔΑΙΟΣ ΡΟΤΣΙΛΝΤ».
Είναι εντυπωσιακό με πόση απέχθεια και αγανάκτηση ο Λόρδος Byron περιγράφει στα ποιήματά του, DON JUAN και THE AGE OF BRONZE τους πραγματικούς τότε κυρίαρχους του παγκόσμιου παιχνιδιού, τον Natham Rothschild τον Thomas Baring γιο του ιδρυτή της ομώνυμης τράπεζας και Jacques Laffitte πανίσχυρο Γάλλο τραπεζίτη και πολιτικό.
Η προσπάθεια των Rothschilds για παγκόσμια κυριαρχία είχε αρχίσει το 1790 με τον Mayer Bauer που έφτιαξε το συνασπισμό της κόκκινης ασπίδας ( στα γερμανικά Rothschild) και ίδρυσε την ομώνυμη δυναστεία.
Μερικοί στίχοι από το ποίημα του Λόρδου Byron,
Ποίημα Don Juan, σελ. 335.
Who hold the balance of the world? Who reign
O’er congress, whether royalist or liberal?
Who rouse the shirtless patriots of Spain?...
Ποιος κρατάει την πλάστιγγα της παγκόσμιας ισορροπίας;
Ποιος άρχει επί των Βασιλοφρόνων και των Φιλελεύθερων βουλευτών αδιακρίτως;
Ποιος ξεσήκωσε τους γυμνούς αχίτωνες πατριώτες της Ισπανίας;
(Και διαδίδει τις φήμες που κάνουν τις εφημερίδες της γηραιάς Ευρώπης να τρίζουν και να τραυλίζουν);
Ποιος διαχέει ηδονές και βάσανα, τόσο στον Παλιό όσο και στον Νέο Κόσμο;
Ποιος σχεδιάζει και χλευάζει την πολιτική;
Μήπως το φάντασμα του ευγενικού θάρρους του Βοναπάρτη;
Ο Ιουδαίος Ρότσιλντ και ο χριστιανός κολαούζος του, ο Μπέρινγκ.
Αυτοί και ο αναμφισβήτητα φιλελεύθερος πειρατής Λαφίτ.
Είναι οι αληθινοί άρχοντες της Ευρώπης.
Κάθε δάνειο, δεν είναι απλώς κερδοσκοπικό χτύπημα, είναι μοχλός για την καθήλωση ενός έθνους ή την ανατροπή ενός θρόνου.
Και οι Δημοκρατίες συμμετέχουν λιγουλάκι….
Με τα δύο αυτά δάνεια, που υποτίθεται ότι θα ενίσχυαν τον αγώνα για την ελευθερία, η επαναστατική Ελλάδα χρεώθηκε 2.800.000 λίρες, την περίοδο 1824-1825, και έβαλε στα ταμεία της 530.000 λίρες, που σπαταλήθηκαν στους δύο εμφυλίους της περιόδου Νοεμβρίου 1823 – Φεβρουαρίου 1825, κάνοντας πλέον την εξάρτηση από τους διεθνείς τοκογλύφους αφόρητη.
ΜΕ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΟΥΔΑΙΟΥΣ ΤΟΚΟΓΛΥΦΟΥΣ ΟΙ ΑΓΓΛΟΦΙΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΒΓΗΚΑΝ ΝΙΚΗΤΕΣ
Οι πολιτικοί Κωλέττης – Κουντουριώτης – Μαυροκορδάτος βγήκαν νικητές από τον εμφύλιο πόλεμο που ρήμαξε την Πελοπόννησο.
Ο Κολοκοτρώνης και άλλοι οπλαρχηγοί φυλακίστηκαν (6/2/1825).
Τον Οδ. Ανδρούτσο στη Ρούμελη τον συνέλαβαν (7/4/1825) και τον εκτέλεσαν (5/6/1825) στην Ακρόπολη.
Κι όλα αυτά ενώ ο Ιμπραήμ, από τις 12/2/1825, αποβιβαζόταν στη Μεθώνη σαρώνοντας κάθε αντίσταση στην Πελοπόννησο (ήδη από τις 10/6/1825 κατέλαβε και την Τρίπολη) καταστρέφοντας συστηματικά γη και ανθρώπους, ενώ ο Κιουταχής από 15/4/1825 πολιορκούσε το Μεσολόγγι. Ο αιματηρός 8ετής ελληνικός αγώνας οδηγήθηκε στην ήττα και μετά στην έξωθεν σωτηρία δια του Ναυαρίνου, 20/10/1827.
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1826, ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΖΑΪΜΗ,
ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΙΧΕ 16 ΓΡΟΣΙΑ
Το 1825 η κυβέρνηση των τότε «Ελλήνων πολιτικών» κήρυξε την πρώτη πτώχευση του Ελληνικού κράτους.
Τον Απρίλιο του 1826, μετά την πτώση του Μεσολογγίου, στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, ανέλαβε η κυβέρνηση Ανδρ. Ζαΐμη, που βρήκε στο ταμείο μόνο 16 γρόσια.
ΕΝΑ ΝΟΜΙΣΜΑ ΚΙΒΔΗΛΟΝ
Όταν ο Καποδίστριας ανέλαβε Κυβερνήτης, έδωσε εντολή στον Πρόεδρο της επιτροπής οικονομικών Ανδρέα Κοντόσταυλο, να κάνει μια απογραφή της περιουσίας του Ελληνικού κράτους.
Η απάντηση:
«Κύριε Κυβερνήτα, εις το ταμείον του κράτους υπάρχει έν μόνο νόμισμα και αυτό κίβδηλον».
Η Έκθεση της Λογιστικής Επιτροπής για την όλη οικονομική διαχείριση του Αγώνα, που συγκρότησε ο Ι. Καποδίστριας και υπεβλήθη στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση του Άργους, στις 18/7/1829, προσδιορίζει εύγλωττα την τάξη μεγέθους που αντιπροσώπευαν τα ποσά των εξωτερικών δανείων για τον αγώνα –έστω και αυτών που μπόρεσαν να φθάσουν τελικά (ανεξάρτητα από τη χρήση τους) στην επαναστατημένη Ελλάδα: Σε συνολικά έσοδα 52.495.072 γρόσια, τα ποσά από τα εξωτερικά δάνεια ανέρχονταν σε 27.915.321 γρόσια ήτοι 53,17%
ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ (σε γρόσια)
φόροι-πρόσοδοι
(Πελοπόννησος/Στερεά/νησιά)16.087.219
έσοδα από λείες 1.357.309
εσωτερικά δάνεια 1.924.295
έρανοι-εισφορές 844.427
δασμοί 67.747
εισφορές-έρανοι εξωτερικού (ΗΠΑ-Ευρώπη) 847.381
εκποίηση εθνικών κτημάτων 3.451.373
εξωτερικά δάνεια 27.915.321
ΣΥΝΟΛΟ 52.495.072
---------------------
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
1. Το πρώτον δάνειον της Ανεξαρτησίας ( Αναστασίου Λιγνάδη).
2. Ιστορικόν Αρχείον Διονυσίου Ρώμα,
3. Απολογία Ιωάννου Ορλάνδου και Ανδρέου Λουριώτου, Λόγιος Ερμής, εφημ. ΕΘΝΟΦΥΛΑΞ 25 Οκτ. 1863,
4. Ιστορία των Εθνικών Δανείων ( Ανδρέου Ανδρεάδου)
5. Samuel Howe, Η σπατάλη του Ελληνικού Δανείου: κερδοσκοπίες και καταχρήσεις.
6. Μέντελσον-Μπαρτόλδυ, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως.
7. Κυριάκος Σιμόπουλος, Ξενοκρατία, Μισελληνισμός και Υποτέλεια.
8. Ιστορία του ελληνικού έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμος ΙΒ.
9. «Αρχεία τής Ελληνικής Παλιγγενεσίας» (τόμος Α’ σελ. 164, 165, 227).
ΟΠΟΙΑ ΠΕΤΡΑ ΚΑΙ ΝΑ ΣΗΚΩΣΕΙΣ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΕΝΑ ΙΟΥΔΑΙΚΟΣΚΥΛΟ ΕΤΟΙΜΟ ΝΑ ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΤΕΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΑΛΛΑ ΚΥΡΙΑ ΤΟΝ ΑΙΩΝΙΟ ΕΧΘΡΟ ΤΟΥ , ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ . ΒΕΒΑΙΑ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΥΘΗΝΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΥΣΩΠΗΤΗ ΔΙΨΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΕΞΟΥΣΙΑ .
ΑπάντησηΔιαγραφή