Λευκοί Νάνοι: Το τελευταίο Φως πριν το Αιώνιο Σκοτάδι

Λευκοί Νάνοι: Το τελευταίο Φως πριν το Αιώνιο Σκοτάδι: Οι άνθρωποι μπορούν να επιβιώσουν σε αυτό το σύμπαν για όσο έχουν μια πηγή ενέργειας. Δυστυχώς το σύμπαν θα πεθάνει. Θα συμβεί σιγά σιγά κατά την διάρκεια πολλών δισεκατομμυρίων ετών αλλά θα συμβεί…

Σε μια παγκόσμια κλίμακα χρόνου, αστέρες όπως ο ήλιος μας θα εξαφανιστούν σε χρόνο μηδέν! Ευτυχώς από ανθρώπινη σκοπιά θα υπάρχουν μέρη που θα υπάρχουν σχεδόν πάντα. Τα πτώματα των νεκρών αστέρων… Οι λευκοί νάνοι… Θα μπορούσαν να αποτελούν την τελευταία κατοικία της ανθρωπότητας λίγο πριν από τον θάνατο του σύμπαντος.

Τι είναι όμως αυτά τα παράξενα πράγματα και τι συμβαίνει όταν τελικά πεθάνουν;

Το μέγεθος της ζωής των αστέρων διαφέρει δραστικά, ανάλογα με το πόσο μεγάλα είναι. Για παράδειγμα πολλοί αστέρες καίγονται πολύ γρήγορα, πεθαίνοντας πολύ βίαια ως σούπερνοβα μερικά εκατομμύρια χρόνια από την γέννηση τους. Αλλά αυτά αποτελούν εξαίρεση. Το 97% όλων των αστέρων θα τελειώσουν την ύπαρξη τους ως λευκοί νάνοι.

Υπάρχουν όμως δύο τρόποι για να γίνει αυτό: Μικρά αστέρια οι λεγόμενοι κόκκινοι νάνοι καίγονται σε τρισεκατομμύρια χρόνια ως ότου τελικά μετατραπούν σε λευκούς νάνους.

Πάντως μεσαίου μεγέθους αστέρια όπως ο ήλιος μας είναι πιο ενδιαφέροντα…

Φανταστείτε τον ήλιο σαν μια τεράστια χύτρα ταχύτητας που συντήκει υδρογόνο στον πυρήνα του ηλίου μέσω της βαρύτητας της. Η σύντηξη των στοιχείων απελευθερώνει ακραίες ποσότητες ενέργειας, που ωθούν προς τα έξω και σταθεροποιούν το αστέρι κρατώντας το σε μια λεπτή ισορροπία. Όταν ο ήλιος μεγαλώσει σε ηλικία, το υδρογόνο στον πυρήνα του θα έχει εξαντληθεί, και ο ήλιος θα αρχίσει να καίει το ήλιο σε βαρύτερα στοιχεία. Ενώ το κάνει αυτό, θα αποβάλλει τα εξωτερικά του στρώματα. Όταν η διαδικασία αυτή τελειώσει, περισσότερο από την μάζα του ήλιου θα χαθεί στο διάστημα ως ένα θεαματικό πλανητικό νεφέλωμα μήκους εκατομμυρίων χιλιόμετρων!

Αυτό που θα απομείνει είναι ο προηγούμενος πυρήνας του: Ένας λευκός νάνος γεννιέται, δηλαδή το κουφάρι ενός αστέρα. Ενώ ο παλαιός εαυτός του ήταν 100 φορές την διάμετρο του, τώρα είναι μόνο περίπου τόσο μεγάλος όσο η Γη, αλλά ακόμα με περίπου το μισό της αρχικής του μάζας. Αυτό σημαίνει ότι είναι εξαιρετικά πυκνός, ένα κουταλάκι του γλυκού λευκού νάνου είναι περίπου τόσο ογκώδες όσο ένα αυτοκίνητο. Η βαρύτητα της επιφάνειας του είναι πάνω 100.000 φορές μεγαλύτερη από της Γης! Αν προσπαθήσετε λοιπόν να προσγειωθείτε σε αυτόν θα είχατε αμέσως συμπιεστεί σε έναν αχνίζων βούρκο.

Η ζωή γύρω από έναν λευκό νάνο είναι πολύ απίθανη αλλά όχι αδύνατη. Οι περισσότεροι από αυτούς που υπάρχουν τώρα ήταν πρώην αστέρια που τελικά έχασαν την ζωή τους, το οποίο κατέστρεψε όποιους πλανήτες είχαν κάποτε. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό…

Αφότου είναι τόσο μικροί, ένας πλανήτης θα πρέπει να περιστρέφεται γύρω τους περίπου 75 φορές πιο κοντά από ότι η Γη στον Ήλιο για να έχουν νερό σε υγρή μορφή. Αυτή λοιπόν η εγγύτητα έχει κάποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα:

Πρώτα από όλα θα κλείδωνε παλιρροιακά τον πλανήτη δίνοντας του μόνιμη μέρα και μόνιμη νύχτα. Στις άκρες των ζωνών ημέρας και νύχτας, η ζωή θα μπορούσε να είναι δυνατή. Αλλά οι λευκοί νάνοι έχουν μία πολύ σταθερή παραγωγή ενέργειας οπότε μπορούν στην πραγματικότητα να είναι ασφαλέστεροι ώστε να ζούμε γύρω τους σε αντίθεση με πολλούς ερυθρούς νάνους. Αυτό εξακολουθεί βέβαια να είναι μια θεωρία στο σημείο που βρίσκεται η σημερινή επιστήμη, αλλά αν μπορούσαμε να βρούμε το λευκό νάνο με τις κατάλληλες συνθήκες για να εγκατασταθούμε γύρω του, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα σπίτι για πολλά δισεκατομμύρια χρόνια! Το ερώτημα που μας προβληματίζει είναι γιατί λάμπουν περισσότερο σε σχέση με τα άλλα είδη αστέρων…

Οι λευκοί νάνοι είναι πολύ, πάρα πολύ θερμότεροι ως και 40 φορές θερμότεροι από τον Ήλιο μας γι αυτό κατατάσσονται μεταξύ των πιο καυτών αντικειμένων στο σύμπαν! Αλλά δεν είναι απίστευτα ενεργοί.

Όλη η θερμότητα στο εσωτερικό τους είναι παγιδευμένη και δεν έχει πουθενά να πάει. Μόνο στο εξωτερικό του στρώμα μπορεί να διαφύγει στο διάστημα. Αλλά το διάστημα είναι ως επί το πλείστον άδειο οπότε η θερμότητα δεν μπορεί να μεταφερθεί μέσω αγωγιμότητας.

Ο μόνος τρόπος με τον οποίο η ενέργεια μπορεί να ξεφύγει είναι μέσω της ακτινοβολίας. Αυτό είναι τόσο ανεπαρκές ώστε οι λευκοί νάνοι θα κάνουν τρισεκατομμύρια χρόνια για να ψυχθούν, το οποίο μπορεί να τους κάνει το τελευταίο καταφύγιο της ανθρωπότητας. Μπορεί να αποτελούν την τελευταία πηγή φωτός και ενέργειας σε ένα ετοιμοθάνατο σύμπαν…

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις οι λευκοί νάνοι θα μπορούν να λάμπουν ως και 100 δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων χρόνια, 10 δισεκατομμύρια φορές περισσότερο από όσο έχει υπάρξει το σύμπαν ως τώρα! Τόσο μακριά μέσα στο μέλλον όπου κανένα από τα κανονικά αστέρια δεν θα λάμπει πια, οι γαλαξίες θα έχουν εξατμιστεί και μόνο τότε ο πρώτος λευκός νάνος θα μετατραπεί στον πρώτο μαύρο νάνο. Όταν θα συμβεί αυτό η τελευταία ελπίδα για τη ζωή θα πεθάνει. Οι μαύροι νάνοι θα είναι ανενεργές σφαίρες χωρίς καθόλου ενέργεια που να μπορούν να αποδώσουν, ακόμα αρκετά ογκώδη όμως για να σας σκοτώσουν αν πλησιάσετε κοντά! Τόσο ψυχροί που θα είναι κοντά στην πιο κρύα δυνατή θερμοκρασία στο σύμπαν τόσο σκοτεινοί που πρακτικά θα είναι αόρατοι!

Το σύμπαν λοιπόν θα εισέλθει στο τελευταίο του στάδιο το θερμικό θάνατο το οποίο θα αφήσει το σύμπαν αγνώριστο, ένα απόλυτα σκοτεινό και κρύο νεκροταφείο με μαύρες τρύπες και μαύρους νάνους διασκορπισμένους σε τρισεκατομμύρια έτη φωτός. Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι θα συμβεί με τους μαύρους νάνους στο τέλος.

Εάν το πρωτόνιο, ένα από τα θεμελιώδη τμήματα των ατόμων έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής, οι μαύροι νάνοι θα εξατμιστούν αργά σε τρισεκατομμύρια χρόνια. Αν το πρωτόνιο δεν αποσυντίθεται, οι μαύροι νάνοι θα μετατραπούν κατά πάσα πιθανότητα σε σφαίρες καθαρού σιδήρου, σε ένα χρονικό διάστημα τόσο αισχρά γιγαντιαίο όπου είναι εντάξει άμα το αποκαλέσουμε για πάντα. Αυτές οι σφαίρες σιδήρου στην συνέχεια θα ταξιδεύουν εντελώς μόνες τους μέσα σε ένα σκοτεινό σύμπαν.

Τίποτα νέο δεν θα συμβεί πια. Για πάντα! Αυτό ίσως να ακούγεται κάπως μελαγχολικό, είναι τόσο μακριά από εμάς που μπορεί απλά να μην συμβεί και ποτέ…