Μακεδονία εν μύθοις φθεγγομένη: Από την αρχαία στη νέα μυθολογία - Κυρ-Μέντιος

Θέσεις ονομάζονται και από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου.  Η Μένδη, λ.χ., ονομάστηκε από το φυτό μίνθη, ένα είδος μέντας ή δυόσμου. Περίφημος ήταν ο οίνος της Μένδης, ο Μενδαίος οίνος, γνωστός στις αρχαϊκές και κλασικές αγορές, ο οποίος συνέβαλε στη διάδοση του νομίσματος της περιοχής με την παράσταση του Μενδαίου όνου.

Ο όνος αυτός κουβαλά, εκτός από κρασί, άλλα εμπορεύματα, ανθρώπους αλλά και τον Διόνυσο, εν είδει ανακλίνδρου και από αυτόν ονομάστηκε το γαϊδουράκι της λαϊκής μας παράδοσης: Μενδαίος, Μένδιος, Μέντιος (Μακεδονία, 1994, 74· Σουέρεφ 2001, 92)*
------------------------------

* α) Πρβ. το ποίημα του Κώστα Βάρναλη, Η μπαλάντα του κυρ’ Μέντιου (βλ. http://www.snhell.gr/anthology/). Το ποίημα μελοποιήθηκε από τον Θάνο Λουκά και τραγουδήθηκε από τον Νίκο Ξυλούρη.

β) Τραγούδι: Κυρ Μέντιος. Συνθέτης: Τάκης Μωράκης. Τραγουδά η Γεωργία Βασιλειάδου. Από την ταινία Ο θησαυρός του μακαρίτη, 1959.

Ο κυρ-Μέντιος με την γκρίζα την ουρά
τα περνούσε μοναχός του μιά χαρά
Δεν εφόραγε σαμάρι
και βοσκούσε με καμάρι
σε λιβάδια δροσερά

Αλλά ήτανε γραφτό να ερωτευτεί
κι έχει στο μαγκανοπήγαδο ζευτεί...

Ντέϊ κυρ-Μέντιο, ντε, ντε, ντε
άχ κυρ-Μέντιο κουτεντέ...
Την κεφάλα σκύβεις χάμω,
τι τον ήθελες τον γάμο;
Άχ κυρ-Μέντιο κουτεντέ,
ντέϊ κυρ-Μέντιο, ντε, ντε, ντε

Ο κυρ-Μέντιος χρόνια τώρα στην σειρά
δεν συνήθιζε καπίστρι να φορά
Είχε όλα τ'αγαθά του
και τα γαϊδουράγκαθα του
τα ξινά και πονηρά

Αλλά ήτανε γραφτό να ερωτευτεί
κι έχει στο μαγκανοπήγαδο ζευτεί...

Ντέϊ κυρ-Μέντιο, ντε, ντε, ντε
άχ κυρ-Μέντιο κουτεντέ...
Την κεφάλα σκύβεις χάμω,
τι τον ήθελες τον γάμο;
Άχ κυρ-Μέντιο κουτεντέ,
ντέϊ κυρ-Μέντιο, ντε, ντε, ντε

Ντε, ντε, ντε...