Αρχαία Ελληνική Γραμματεία: ΗΣΙΟΔΟΣ - Ἔργα καὶ Ἡμέραι (320-341)

320 χρήματα δ᾽ οὐχ ἁρπακτά· θεόσδοτα πολλὸν ἀμείνω·
εἰ γάρ τις καὶ χερσὶ βίῃ μέγαν ὄλβον ἕληται,
ἢ ὅ γ᾽ ἀπὸ γλώσσης ληίσσεται, οἷά τε πολλὰ
γίνεται, εὖτ᾽ ἂν δὴ κέρδος νόον ἐξαπατήσῃ
ἀνθρώπων, αἰδῶ δέ τ᾽ ἀναιδείη κατοπάζῃ,
325 ῥεῖα δέ μιν μαυροῦσι θεοί, μινύθουσι δὲ οἶκον
ἀνέρι τῷ, παῦρον δέ τ᾽ ἐπὶ χρόνον ὄλβος ὀπηδεῖ.
Ἶσον δ᾽ ὅς θ᾽ ἱκέτην ὅς τε ξεῖνον κακὸν ἔρξει,
ὅς τε κασιγνήτοιο ἑοῦ ἀνὰ δέμνια βαίνῃ
κρυπταδίῃς εὐνῇς ἀλόχου, παρακαίρια ῥέζων,
330 ὅς τέ τεο ἀφραδίῃς ἀλιτήνεται ὀρφανὰ τέκνα,
ὅς τε γονῆα γέροντα κακῷ ἐπὶ γήραος οὐδῷ
νεικείῃ χαλεποῖσι καθαπτόμενος ἐπέεσσιν·
τῷ δ᾽ ἦ τοι Ζεὺς αὐτὸς ἀγαίεται, ἐς δὲ τελευτὴν
ἔργων ἀντ᾽ ἀδίκων χαλεπὴν ἐπέθηκεν ἀμοιβήν.
335 ἀλλὰ σὺ τῶν μὲν πάμπαν ἔεργ᾽ ἀεσίφρονα θυμόν.
Κὰδ δύναμιν δ᾽ ἔρδειν ἱέρ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσιν
ἁγνῶς καὶ καθαρῶς, ἐπὶ δ᾽ ἀγλαὰ μηρία καίειν·
ἄλλοτε δὲ σπονδῇσι θύεσσί τε ἱλάσκεσθαι,
ἠμὲν ὅτ᾽ εὐνάζῃ καὶ ὅτ᾽ ἂν φάος ἱερὸν ἔλθῃ,
340 ὥς κέ τοι ἵλαον κραδίην καὶ θυμὸν ἔχωσιν,
ὄφρ᾽ ἄλλων ὠνῇ κλῆρον, μὴ τὸν τεὸν ἄλλος.

***
320 Τα πλούτη δεν πρέπει να τ᾽ αρπάζεις: αυτά που σου δίνει ο θεός πολύ καλύτερα είναι.Γιατί ακόμη κι αν κανείς με των χεριών τη βία μεγάλο πλούτο αρπάξειή τον ληστέψει με τα λόγια του, καθώς πολλές φορέςσυμβαίνει, όταν το κέρδος των ανθρώπων το μυαλό απατήσεικαι την αιδώ η αδιαντροπιά την καταβάλλει,εύκολα αυτόν τον αμαυρώνουν οι θεοί, τον οίκο του τον φθείρουνκαι λίγο χρόνο ο πλούτος αυτόν ακολουθεί.Όμοια κι εκείνος που κακό θα κάνει στον ικέτη ή τον ξένο του,κι εκείνος που στην κλίνη του αδερφού του ανεβαίνει,στο κρυφό κρεβάτι της συζύγου του, κάνοντας πράγματα ανάρμοστα,330 αυτός που απ᾽ αμυαλιά αδίκησε παιδιά ορφανά,κι όποιος το γέροντα γονιό του στο κακό των γηρατειών κατώφλιμε λόγια σκληρά στεναχωρεί και βρίζει.Μ᾽ αυτόν στ᾽ αλήθεια οργίζεται ο Δίας ο ίδιος και στο τέλος τουγια τ᾽ άδικα τα έργα του όρισε σκληρή αμοιβή.Μα εσύ εντελώς από τέτοια έργα την ανόητη ψυχή σου απομάκρυνε.Να κάνεις κατά τη δύναμή σου θυσίες στους αθάνατους θεούς,αγνά και καθαρά, και ωραία μεριά επάνω στους βωμούς να καις.Άλλοτε με σπονδές να τους εξευμενίζεις και θυμιάματα,και σαν πλαγιάζεις και σαν έρχεται το ιερό του ήλιου φως,340για να ᾽ναι η καρδιά και ο νους τους ευμενείς για σένα,και να μπορείς να παζαρεύεις τον κλήρο άλλων κι όχι άλλος το δικό σου.