Τα λόγια έχουν γίνει η επιστήμη της απάτης, αλλά και της αυταπάτης

«Η στερνή, η πιο ιερή μορφή της θεωρίας είναι η πράξη». Κάπως έτσι ξεκινάει βιβλίο του ο Νίκος Καζαντζάκης.

Τα λόγια έχουν γίνει η επιστήμη της απάτης, αλλά και της αυταπάτης. Όσο ωραιότερα τόσο πιο ύποπτα. Όσο επιδεξιότερη η ρητορεία, τόσο απειλεί από πίσω η ασυνέπεια.  Άλλωστε, η φλυαρία πρέπει να εξετάζεται και ως αμυντικός μηχανισμός. Εκείνος που μιλάει πολύ προσπαθεί να πείσει πως φανερώνει τις σκέψεις του, ενώ συχνά το κάνει προκειμένου να κρύψει σκέψεις. Προβάλλοντας μπροστά του σαν κουρτίνα τα πολλά λόγια, καλύπτει εκείνο για το οποίο δε θέλει να μιλήσει, δε θέλει να δείξει ή δε θέλει να δει. Η εκμετάλλευση του άλλου έχει απειράριθμες μορφές, τα σχήματα λόγου είναι απ’ τους πιστότερους υπηρέτες εκείνων που ψεύδονται.

Όταν κάποιος μας μιλάει, να προσπαθούμε, πιο πολύ απ’ τα λόγια του, να παρατηρούμε τα μάτια του, τη φόρτιση της φωνής, τις κινήσεις των χεριών. Αυτά τα ανεξέλεγκτα κομμάτια της παρουσίας του είναι κατά πολύ περισσότερο ειλικρινή γιατί ο ίδιος δεν τα παρατηρεί εύκολα. Γι’ αυτό και η επιστήμη της ψυχολογίας δίνει αξία στη «γλώσσα του σώματος».

Αντιγράφω εδώ από το βιβλίο του Άλφρεντ Άντλερ – Οι νευρώσεις και η ερμηνεία τους:

Είναι φυσικό για το άτομο να εκφράζεται με ολόκληρο το σώμα του, κι έτσι μπορούμε, πολλές φορές, να πληροφορηθούμε περισσότερα πράγματα για το άτομο παρακολουθώντας τις κινήσεις του… παρά ακούγοντας αυτά που λέει. Μπορούμε όμως να προχωρήσουμε περισσότερο, και να εφαρμόσουμε αυτή την αντίληψη στην αξιολόγηση των συμπτωμάτων. Ο εμετός, για παράδειγμα, είναι συνήθως ένα σημάδι ότι το πρόσωπο που κάνει εμετό δεν θέλει να συμφωνήσει. Είναι μια επίθεση ενάντια σε κάποιον άλλο ή η απόρριψη μιας προσέγγισης. Η λιποθυμία μπορεί επίσης να είναι η αποτελεσματική απόρριψη μιας κατάστασης στην οποία το άτομο αισθάνεται εντελώς αδύναμο. Έχω πάρα πολλές ενδείξεις ότι ο τραυλός δε θέλει να συμμετέχει με τους άλλους και ότι μπορεί γενικά να μιλά πολύ καλά όταν είναι μόνος.