Αν κάποιος είναι στερημένος από ελπίδα, δεν σημαίνει ότι είναι απελπισμένος

ΓΙ’ ΑΛΛΗ μια φορά, αυτές οι εικόνες δεν προτείνουν καμιά ηθική και δεν κρίνουν: είναι σχέδια. Απεικονίζουν μονάχα έναν τρόπο ζωής.

Ο εραστής, ο θεατρίνος, ο τυχοδιώκτης υποδύονται το ρόλο του παραλόγου. Όπως επίσης, ο αγνός, ο δημόσιος υπάλληλος ή ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, αν το επιθυμούν. Φτάνει να ξέρουν και να μην κρύβουν τίποτα.

Στα ιταλικά μουσεία, βρίσκουμε μερικές φορές μικρά ζωγραφισμένα παραβάν που ο ιερέας κρατούσε μπροστά στα μάτια του θανατοποινίτη για να του κρύβει το ικρίωμα. Το άλμα σε όλες τις μορφές του, η βουτιά στο θείο ή στο αιώνιο, η εγκατάλειψη στις ψευδαισθήσεις της καθημερινότητας ή των ιδεών, όλ’ αυτά τα παραβάν κρύβουν το παράλογο. Υπάρχουν ωστόσο δημόσιοι υπάλληλοι χωρίς παραβάν μπροστά τους και γι’ αυτούς θέλω να μιλήσω.

Διάλεξα τους πιο ακραίους. Σ’ αυτό το βαθμό, το παράλογο τους δίνει μια απόλυτη δύναμη.
Είναι αλήθεια ότι τούτοι οι πρίγκιπες δεν έχουν βασίλειο. Αλλά πλεονεκτούν σε σχέση με τους άλλους γιατί ξέρουν ότι όλα τα βασίλεια είναι ψεύτικα.

Ξέρουν – να όλο το μεγαλείο τους – και μάταια αναφερόμαστε στην περίπτωσή τους μιλώντας για κρυφή δυστυχία ή για στάχτες από τις χαμένες προσδοκίες τους.

Αν κάποιος είναι στερημένος από ελπίδα, δεν σημαίνει ότι είναι απελπισμένος. Οι φλόγες της γης αξίζουν όσο τα ουράνια αρώματα. Ούτε εγώ ούτε κανείς εδώ μπορεί να τους κρίνει.

Δεν θέλουν να είναι οι καλύτεροι, επιδιώκουν να είναι συνεπείς. Αν η λέξη φρόνιμος ταιριάζει στον άνθρωπο που ζει μ’ αυτό που έχει χωρίς ν’ αποσκοπεί σε ό,τι δεν έχει, τότε είναι όντως φρόνιμος. Ένας απ’ αυτούς, κατακτητής σε σχέση όμως με το πνεύμα, Δον Ζουάν όμως της γνώσης, θεατρίνος της ευφυΐας, το ξέρει καλύτερα από τον καθένα: “Δεν αξίζουμε κανένα προνόμιο στη γη ή στον ουρανό, αν οδηγήσουμε το μικρό, αθώο, αγαπημένο αρνάκι της ύπαρξής μας ως την τελειότητα: ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση θα συνεχίσουμε να είμαστε ένα αγαπητό ασήμαντο αρνάκι με κέρατα και τίποτα παραπάνω – αν βέβαια υποθέσουμε ότι στο μεταξύ δεν ψοφάμε από κενοδοξία και δεν προκαλούμε σκάνδαλο κάνοντας το δικαστή”.

Θα έπρεπε πάντως να αποδώσουμε στον παράλογο συλλογισμό πιο θερμά πρόσωπα.

Η φαντασία μπορεί να προσθέσει κι άλλα πολλά, προσκολλημένα στο χρόνο και στην εξορία, που ξέρουν επίσης να ζουν στα πλαίσια ενός σύμπαντος χωρίς μέλλον και χωρίς αδυναμίες.

Τούτος ο παράλογος και δίχως Θεό κόσμος γεμίζει έτσι από ανθρώπους που σκέφτονται καθαρά και δεν ελπίζουν πια.

Και δεν μίλησα ακόμα για το πιο παράλογο πρόσωπο: τον δημιουργό.

ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΥ, ΔΟΚΙΜΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΑΛΟΓΟ