Κάθε φορά που ένας άνθρωπος δεν μπορεί να προβάλει τον εαυτό του σαν παράδειγμα, η μόνη λύση είναι η παραπειστική ρητορική

Κάθε φορά που ένας άνθρωπος δεν μπορεί να προβάλει τον εαυτό του σαν παράδειγμα, η μόνη λύση είναι η παραπειστική ρητορική. Άραγε, γιατί ο «ήρωας», ο «τίμιος», ο «γενναίος» εμφανίζονται εκ παραδόσεως σιωπηλοί; Όταν μιλούν οι πράξεις σου, δεν μένουν λόγια για σένα. Αντίθετα, όταν πρέπει να μιλάς διαρκώς, είναι γιατί οι ίδιες οι πράξεις σου σε κατηγορούν.

 

Είναι μήπως τυχαίο ότι οι μισθωτοί ρήτορες πάσχουν από τη νόσο της μεγαλοστομίας; Η επίκληση αρχών, επειδή ανακαλεί «μεγάλα» πράγματα, εκφράζεται και με «μεγάλα» λόγια.

 

Οπότε η νευματολογία του ρήτορα είναι επιβεβλημένη: οργή ανθρώπου που τον πνίγει το δίκιο του, χειρονομίες αρεστές στο πλήθος, κροτάλισμα φωνής που δηλώνει πειστικά ότι τα πράγματα έφτασαν στο μη περαιτέρω.

 

Όταν όλα δαπανώνται για το άμεσο, για το ευρέως αναλώσιμο και το λαϊκό, η κουτοπονηριά του εκτεθέντος και μη ιαθέντος δεν έχει άλλη λύση: κατασκηνώνει σε ένα «μέσα» που διαφημίζεται ως εξ ορισμού αλώβητο. Το «μέσα» μου, η «ψυχούλα» μου, το «μεράκι» μου κ.λπ.

 

«Πώς είναι δυνατόν άνθρωποι που ξεπουπουλιάζονται τόσο αναίσχυντα να επικαλούνται αξίες και αρχές;» αναρωτιέται ο άπραγος – και ποτέ αθώος – τηλεθεατής.

 

Η απάντηση είναι αποστομωτική. Κάθε φορά που ένας άνθρωπος δεν μπορεί να προβάλει τον εαυτό του σαν παράδειγμα, η μόνη λύση είναι η παραπειστική ρητορική. Άραγε, γιατί ο «ήρωας», ο «τίμιος», ο «γενναίος» εμφανίζονται εκ παραδόσεως σιωπηλοί; Όταν μιλούν οι πράξεις σου, δεν μένουν λόγια για σένα. Αντίθετα, όταν πρέπει να μιλάς διαρκώς, είναι γιατί οι ίδιες οι πράξεις σου σε κατηγορούν.

 

Σε μια κοινωνία που οι γενιές των «σιωπηλών» αποδεκατίστηκαν και οι στρατιές των αυτοσχέδιων ρητόρων πληθύνονται επικίνδυνα, ο πολίτης χρειάζεται εντατικά μαθήματα στο φροντιστήριο της πονηριάς για να αντεπεξέλθει. Κάθε φορά που κάποιος βάζει το χέρι στην καρδιά – η «καρδιά» δεν είναι εκεί. Κάθε φορά που κάποιος παίζει τη φάρσα της ειλικρίνειας – η «ειλικρίνεια» απουσιάζει.

 

Και, βέβαια, ο περίφημος για την ανωνυμία του τηλεθεατής δεν είναι αθώο θύμα. Εφ’ όσον όλα προσαρμόζονται στη δική του νοημοσύνη και αποσκοπούν μανιωδώς να κολακεύσουν τις δικές του συνήθειες, πώς είναι δυνατόν να μη μοιράζεται κι αυτός την ευθύνη και την ενοχή; Η αλήθεια είναι ότι ούτε την ουρά του δεν μπορεί να βγάλει απέξω – εκτός πια κι αν είναι κομμένη.