ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Ὑπὲρ τῆς Ῥοδίων ἐλευθερίας (1-4)

[1] Οἶμαι δεῖν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, περὶ τηλικούτων βουλευομένους διδόναι παρρησίαν ἑκάστῳ τῶν συμβουλευόντων. ἐγὼ δ᾽ οὐδεπώποθ᾽ ἡγησάμην χαλεπὸν τὸ διδάξαι τὰ βέλτισθ᾽ ὑμᾶς (ὡς γὰρ εἰπεῖν ἁπλῶς, ἅπαντες ὑπάρχειν ἐγνωκότες μοι δοκεῖτε), ἀλλὰ τὸ πεῖσαι πράττειν ταῦτα· ἐπειδὰν γάρ τι δόξῃ καὶ ψηφισθῇ, τότ᾽ ἴσον τοῦ πραχθῆναι ἀπέχει ὅσονπερ πρὶν δόξαι.

[2] ἔστι μὲν οὖν ἓν ὧν ἐγὼ νομίζω χάριν ὑμᾶς τοῖς θεοῖς ὀφείλειν, τὸ τοὺς διὰ τὴν αὑτῶν ὕβριν ὑμῖν πολεμήσαντας οὐ πάλαι νῦν ἐν ὑμῖν μόνοις τῆς αὑτῶν σωτηρίας ἔχειν τὰς ἐλπίδας. ἄξιον δ᾽ ἡσθῆναι τῷ παρόντι καιρῷ· συμβήσεται γὰρ ὑμῖν, ἐὰν ἃ χρὴ βουλεύσησθ᾽ ὑπὲρ αὐτοῦ, τὰς παρὰ τῶν διαβαλλόντων τὴν πόλιν ἡμῶν βλασφημίας ἔργῳ μετὰ δόξης καλῆς ἀπολύσασθαι.

[3] ᾐτιάσαντο μὲν γὰρ ἡμᾶς ἐπιβουλεύειν αὑτοῖς Χῖοι καὶ Βυζάντιοι καὶ Ῥόδιοι, καὶ διὰ ταῦτα συνέστησαν ἐφ᾽ ἡμᾶς τὸν τελευταῖον τουτονὶ πόλεμον· φανήσεται δ᾽ ὁ μὲν πρυτανεύσας ταῦτα καὶ πείσας Μαύσωλος, φίλος εἶναι φάσκων Ῥοδίων, τὴν ἐλευθερίαν αὐτῶν ἀφῃρημένος, οἱ δ᾽ ἀποδείξαντες ἑαυτοὺς συμμάχους Χῖοι καὶ Βυζάντιοι τοῖς ἀτυχήμασιν αὐτῶν οὐ βεβοηθηκότες,

[4] ὑμεῖς δ᾽, οὓς ἐφοβοῦντο, μόνοι τῶν πάντων τῆς σωτηρίας αὐτοῖς αἴτιοι. ἐκ δὲ τοῦ ταῦθ᾽ ὑφ᾽ ἁπάντων ὀφθῆναι ποιήσετε τοὺς πολλοὺς ἐν ἁπάσαις ταῖς πόλεσι τοῦτο ποιεῖσθαι σύμβολον τῆς αὑτῶν σωτηρίας, ἐὰν ὑμῖν ὦσι φίλοι· οὗ μεῖζον οὐδὲν ἂν ὑμῖν γένοιτ᾽ ἀγαθόν, ἢ παρὰ πάντων ἑκόντων ἀνυπόπτου τυχεῖν εὐνοίας.

***
[1] Πολίτες Αθηναίοι, όταν συζητάτε δημόσια για τόσο σημαντικά ζητήματα, νομίζω πως πρέπει να δίνεται ελευθερία λόγου στον καθένα από τους συμβούλους σας. Εγώ προσωπικά δεν θεώρησα ποτέ ότι είναι δύσκολο να σας υποδείξω την καλύτερη πολιτική (γιατί, για να μιλήσω απλά, μου φαίνεται πως όλοι σας την ξέρετε άριστα), αλλά να σας πείσω να την υλοποιήσετε (εφαρμόσετε). Γιατί, κάθε φορά που θα παρθεί και κυρωθεί κάποια απόφαση, τότε τόσο πολύ απέχει από την πραγματοποίησή της όσο ακριβώς πριν εγκριθεί.

[2] Πρόκειται λοιπόν για μιαν από τις συμπτώσεις εκείνες για τις οποίες νομίζω ότι οφείλετε χάρη στους θεούς, για το ότι δηλαδή οι ίδιοι άνθρωποι που πριν λίγο καιρό από αλαζονεία πολέμησαν εναντίον σας, στηρίζουν τώρα μόνο σε σας τις ελπίδες της σωτηρίας τους. Αξίζει να χαίρεστε για την ευκαιρία που σας παρουσιάζεται· γιατί, αν πάρετε τις σωστές αποφάσεις, θα πετύχετε να εξαλείψετε έμπρακτα με το καλό όνομα που έχετε τις ψευδείς κακολογίες αυτών που δυσφημούν την πόλη μας.

[3] Μας κατηγόρησαν δηλαδή οι Χίοι, οι Βυζάντιοι και οι Ρόδιοι ότι σχεδιάζαμε ύπουλα να τους βλάψουμε, γι᾽ αυτό και διεξήγαγαν εναντίον μας από κοινού τον τελευταίο αυτόν εδώ πόλεμο. Θα αποδειχτεί όμως ότι ο κύριος υποκινητής, ο ηθικός αυτουργός αυτής της υπόθεσης, ο Μαύσωλος, που ισχυριζόταν ότι ήταν φίλος των Ροδίων, αυτός ήταν που τους στέρησε την ελευθερία τους, ενώ οι Χίοι και οι Βυζάντιοι, που παρίσταναν τους συμμάχους, δεν τους βοήθησαν στις ατυχίες τους·

[4] αντίθετα, εσείς τους οποίους φοβούνταν, εσείς θα αποδειχτείτε ότι είστε οι μόνοι από όλους που συντελέσατε στη σωτηρία τους. Κάνοντας αυτό σαφές προς όλους, θα διδάξετε τους δημοκρατικούς σε όλες τις πόλεις να θεωρούν ως εγγύηση της σωτηρίας τους τη δική σας φιλία. Κανένα πλεονέκτημα δεν θα μπορούσατε να έχετε μεγαλύτερο από αυτό, να κερδίσετε δηλαδή από όλους αυθόρμητα ειλικρινή εύνοια.