Η γενική θεώρηση θέλει τις βόρειες χώρες να βρίσκονται «επάνω» και εκείνες του νότου να βρίσκονται «κάτω», αλλά από αστρονομική άποψη όλα είναι υπό αμφισβήτηση.«Φανταστείτε ότι βλέπετε τη Γη από το διάστημα. Ποιά θα είναι η οροφή του κόσμου; Αν απαντήσετε ο Βόρειος Πόλος, πιθανότατα να συμφωνήσουν μαζί σας οι περισσότεροι άνθρωποι. Αλλά για να κυριολεκτήσουμε, θα μπορούσε να κάνετε λάθος», λέει η δημοσιογράφος που ασχολείται με επιστημονικά θέματα, Καρολίν Γουϊλιαμς μιλώντας στο BBC .
Κατά την άποψή της, η «άβολη» αλήθεια είναι ότι ακόμα κι αν σχεδόν όλος ο κόσμος το φαντάζεται με τον τρόπο αυτό «ουδείς λόγος υπάρχει να πιστεύουμε ότι η στέγη του κόσμου είναι ο Βορράς». Ο τρόπος που περιγράφεται η Γη είναι ένας συνδυασμός ιστορίας, αστροφυσικής και ψυχολογίας.
Ο Βορράς και το σκοτάδι
Ο ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου (Ηνωμένο Βασίλειο) Τζέρι Μπρότον, υπενθυμίζει ότι ο βορράς «σπάνια» σε ολόκληρη την ιστορία ο βορράς τοποθετήθηκε στην κορυφή επειδή «είναι το μέρος απ’ όπου έρχεται το σκοτάδι» και προσθέτει ότι η «δύση ήταν μια επιλογή, γιατί εκεί εξαφανίζεται ο Ήλιος».
Ιστορικά υπήρξε μικρή συνοχή στο σχεδιασμό των χαρτών: στην αρχαία Αίγυπτο η κορυφή του κόσμου τοποθετείτο στα ανατολικά (όπου ανέτειλε ο ήλιος). Οι ισλαμικοί χάρτες έδιναν μια υπεροχή στο νότο (περισσότεροι μουσουλμανικοί πολιτισμοί αναπτύχθηκαν βορείως της Μέκκα, κι έτσι φαντάζονταν το νότιο προσανατολισμό) και οι Χριστιανοί τοποθετούσαν το υψηλότερο σημείο στην ανατολή (δείχνοντας τον Κήπο της Εδέμ με την Ιερουσαλήμ στο κέντρο).
Η Γουϊλιαμς τονίζει ότι ο λόγος για τον οποίο ο βορράς άρχισε να γίνεται σημείο αναφοράς έχει να κάνει με εξερευνητές όπως ο Χριστόφορος Κολόμβος και ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος, που έπλεαν έχοντας ως καθοδηγητή τον Πολικό Αστέρα, και με παγκόσμιο χάρτη αυτόν που σχεδίασε ο Γκεράρντους Μερκαδόρ το 1569: εκείνη την εποχή στους χάρτες ο βορράς βρισκόταν στην κορυφή.
Από το διάστημα
«Όταν αρχίζεις να κοιτάς τη Γη από το διάστημα συνειδητοποιείς ότι η ιδέα της αποδοχής ενός συγκεκριμένου σημείου ως κορυφή δεν έχει νόημα», λέει η δημοσιογράφος.
Αν και οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει ότι τα αστέρια και οι πλανήτες ευθυγραμμίζονται με έναν παρόμοιο τρόπο με τους γείτονές τους, ο αστροφυσικός στο Imperial College του Λονδίνου Ντανιέλ Μορτλοκ υποστηρίζει ότι αυτό περικλείει ένα μικρό μέρος της αλήθειας σε σύγκριση με την απεραντοσύνη του σύμπαντος. «Απ’ όσο ξέρουν οι αστρονόμοι στο διάστημα δεν υπάρχει πραγματικά «πάνω» ή «κάτω»», καταλήγει.
Ο Βορράς είναι «το καλό»
Το γεγονός ότι ο Βορράς έχει τοποθετηθεί ως πλανητική «στέγη» επηρεάζει την αντίληψή μας. Η ψυχολογία λέει ότι «πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο βορράς συνδέεται με το να αισθάνονται καλά ή ενεργητικοί και ο νότος να αισθάνονται καταβεβλημένοι».
Επίσης, οι άνθρωποι ασυνείδητα θεωρούν ότι τα θετικά λόγια βρίσκονται σε ένα υψηλότερο χωρικό σημείο και απ’ ό,τι τα αρνητικά και τοποθετούν τα πλουσιότερα φαντασιακά αντικείμενα στο βορρά παρά στο νότο.
«Η απάντηση στο ερώτημα πού βρίσκεται η κορυφή της Γης είναι απλή: σε κανένα συγκεκριμένο σημείο και ότι μόνον η πολιτιστική υπεροχή στην ιστορία απέδειξε ότι ο Βορράς «είναι η οροφή του πλανήτη», λέει η Γουϊλιαμς. «Μήπως ήρθε η ώρα να εξετάζουμε άλλα σημεία αναφοράς;» αναρωτιέται.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου