Δευτέρα 13 Ιουνίου 2016

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΗΣΙΟΔΟΣ - Θεογονία (930-974)

Επίμετρο

ἐκ δ᾽ Ἀμφιτρίτης καὶ ἐρικτύπου Ἐννοσιγαίου
Τρίτων εὐρυβίης γένετο μέγας, ὅς τε θαλάσσης
πυθμέν᾽ ἔχων παρὰ μητρὶ φίλῃ καὶ πατρὶ ἄνακτι
ναίει χρύσεα δῶ, δεινὸς θεός. αὐτὰρ Ἄρηι
ῥινοτόρῳ Κυθέρεια Φόβον καὶ Δεῖμον ἔτικτε,
935 δεινούς, οἵ τ᾽ ἀνδρῶν πυκινὰς κλονέουσι φάλαγγας
ἐν πολέμῳ κρυόεντι σὺν Ἄρηι πτολιπόρθῳ,
Ἁρμονίην θ᾽, ἣν Κάδμος ὑπέρθυμος θέτ᾽ ἄκοιτιν.
Ζηνὶ δ᾽ ἄρ᾽ Ἀτλαντὶς Μαίη τέκε κύδιμον Ἑρμῆν,
κήρυκ᾽ ἀθανάτων, ἱερὸν λέχος εἰσαναβᾶσα.
940Καδμηὶς δ᾽ ἄρα οἱ Σεμέλη τέκε φαίδιμον υἱὸν
μιχθεῖσ᾽ ἐν φιλότητι, Διώνυσον πολυγηθέα,
ἀθάνατον θνητή· νῦν δ᾽ ἀμφότεροι θεοί εἰσιν.
Ἀλκμήνη δ᾽ ἄρ᾽ ἔτικτε βίην Ἡρακληείην
μιχθεῖσ᾽ ἐν φιλότητι Διὸς νεφεληγερέταο.
945Ἀγλαΐην δ᾽ Ἥφαιστος ἀγακλυτὸς ἀμφιγυήεις
ὁπλοτάτην Χαρίτων θαλερὴν ποιήσατ᾽ ἄκοιτιν.
χρυσοκόμης δὲ Διώνυσος ξανθὴν Ἀριάδνην,
κούρην Μίνωος, θαλερὴν ποιήσατ᾽ ἄκοιτιν·
τὴν δέ οἱ ἀθάνατον καὶ ἀγήρων θῆκε Κρονίων.
950Ἥβην δ᾽ Ἀλκμήνης καλλισφύρου ἄλκιμος υἱός,
ἲς Ἡρακλῆος, τελέσας στονόεντας ἀέθλους,
παῖδα Διὸς μεγάλοιο καὶ Ἥρης χρυσοπεδίλου,
αἰδοίην θέτ᾽ ἄκοιτιν ἐν Οὐλύμπῳ νιφόεντι·
ὄλβιος, ὃς μέγα ἔργον ἐν ἀθανάτοισιν ἀνύσσας
955 ναίει ἀπήμαντος καὶ ἀγήραος ἤματα πάντα.
Ἠελίῳ δ᾽ ἀκάμαντι τέκε κλυτὸς Ὠκεανίνη
Περσηὶς Κίρκην τε καὶ Αἰήτην βασιλῆα.
Αἰήτης δ᾽ υἱὸς φαεσιμβρότου Ἠελίοιο
κούρην Ὠκεανοῖο τελήεντος ποταμοῖο
960 γῆμε θεῶν βουλῇσιν, Ἰδυῖαν καλλιπάρηον·
ἣ δή οἱ Μήδειαν ἐύσφυρον ἐν φιλότητι
γείναθ᾽ ὑποδμηθεῖσα διὰ χρυσῆν Ἀφροδίτην.
ὑμεῖς μὲν νῦν χαίρετ᾽, Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχοντες,
νῆσοί τ᾽ ἤπειροί τε καὶ ἁλμυρὸς ἔνδοθι πόντος·
965 νῦν δὲ θεάων φῦλον ἀείσατε, ἡδυέπειαι
Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο,
ὅσσαι δὴ θνητοῖσι παρ᾽ ἀνδράσιν εὐνηθεῖσαι
ἀθάναται γείναντο θεοῖς ἐπιείκελα τέκνα.
Δημήτηρ μὲν Πλοῦτον ἐγείνατο δῖα θεάων,
970 Ἰασίῳ ἥρωι μιγεῖσ᾽ ἐρατῇ φιλότητι
νειῷ ἔνι τριπόλῳ, Κρήτης ἐν πίονι δήμῳ,
ἐσθλόν, ὃς εἶσ᾽ ἐπὶ γῆν τε καὶ εὐρέα νῶτα θαλάσσης
πᾶσαν· τῷ δὲ τυχόντι καὶ οὗ κ᾽ ἐς χεῖρας ἵκηται,
τὸν δὴ ἀφνειὸν ἔθηκε, πολὺν δέ οἱ ὤπασεν ὄλβον.

***
Από την Αμφιτρίτη και τον βαρύχτυπο της γης το σείστη Ποσειδώνα
γεννήθηκε ο μέγας Τρίτων, ο πανίσχυρος, που κατοικείστου πόντου τον πυθμένα και μένει σε δώματα χρυσάμε τη μητέρα του και τον άνακτα πατέρα του, θεός δεινός.Στον Άρη που τις ασπίδες διαπερνά γέννησε η Κυθέρεια το Δείμο και το Φόβο,φοβερούς, που των ανδρών ταράζουν τις πυκνές τις φάλαγγεςστον παγερό τον πόλεμο μαζί με τον πορθητή των πόλεων Άρη.Γέννησε και την Αρμονία που ο Κάδμος με τη γενναία καρδιά την πήρε ομόκλινή του.Η Μαία, η θυγατέρα του Άτλαντα, στο Δία γέννησε τον ξακουστό Ερμή,των αθανάτων κήρυκα, στο ιερό ανεβαίνοντας κρεβάτι.940Του Κάδμου η κόρη, η Σεμέλη, στο Δία γέννησε γιο λαμπρό,σαν έσμιξε ερωτικά μαζί του, τον πολύτερπνο Διόνυσο,έναν αθάνατο η θνητή. Μα τώρα και οι δυο είναι θεοί.Η Αλκμήνη γέννησε το δυνατό Ηρακλή,σαν έσμιξε με το Δία ερωτικά που σύννεφα μαζεύει.Κι ο Ήφαιστος ο περίφημος κουτσός, την Αγλαΐα,την πιο μικρή από τις Χάριτες, ομόκλινή του θαλερή την έκανε.Και ο χρυσόμαλλος Διόνυσος την Αριάδνη την ξανθή,του Μίνωα την κόρη, θαλερή την πήρε ομόκλινή του.Κι αυτήν αθάνατη κι αγέραστη την έκανε ο γιος του Κρόνου.950Και της Αλκμήνης με τους ωραίους αστραγάλους ο ρωμαλέος γιος,ο κραταιός ο Ηρακλής, αφού εκτέλεσε άθλους πολυστέναχτους,σεβάσμια πήρε ομόκλινη στο χιονισμένο Όλυμπο την Ήβη,της χρυσοπέδιλης της Ήρας κόρη και του μεγάλου Δία.Ο ευτυχισμένος, που έργο μεγάλο στους αθανάτους μέσα επιτέλεσε,τώρα ανάμεσα στους αθανάτους κατοικεί άβλαπτος και αγέραστος για πάντα.Στον Ήλιο τον ακάματο του Ωκεανού η κόρη η ξακουστή,η Περσηίς, του γέννησε την Κίρκη και το βασιλιά Αιήτη.Ο Αιήτης, ο γιος του Ήλιου, του φωτοδότη των θνητών,την κόρη του Ωκεανού, του τέλειου ποταμού,960την Ιδυία με τα ωραία μάγουλα, παντρεύτηκε με των θεών τη βούληση.Κι αυτή τη Μήδεια τού γέννησε με τους ωραίους αστραγάλους,αφού νικήθηκε απ᾽ τον έρωτα χάρη στην Αφροδίτη τη χρυσή.
Χαίρετε τώρα εσείς που τα Ολύμπια δώματα κατέχετε,οι νήσοι, οι στεριές κι ο αλμυρός ανάμεσά σας πόντος.Τώρα, γλυκόλαλες Ολυμπιάδες Μούσες, του Δία κόρεςπου την αιγίδα του βαστά, των θεαινών το γένος τραγουδήστε,αυτών που πλάι σε άντρες πλαγιάσανε θνητούς αθάνατεςκαι γέννησαν παιδιά που ᾽μοιαζαν στους θεούς.Η Δήμητρα τον Πλούτο γέννησε, η πιο ευγενής απ᾽ τις θεές,970σ᾽ αγάπη εράσμια σμίγοντας με τον ήρωα Ιασίωνα,μέσα σε νιάμα τρίσκαφτο, στην πλούσια της Κρήτης χώρα.Τον γέννησε αγαθό, αυτόν που σ᾽ όλη τη γη γυρνά και στην πλατιάτης θάλασσας τη ράχη. Όποιον πετύχει, σ᾽ όποιου τα χέρια πέσει,αυτόν τον κάνει πλούσιο και πλούτο πολύ τού δίνει.