Oι περισσότεροι άνθρωποι θα περιέγραφαν το άσθμα σε ένα παιδί ή έναν ενήλικο ως κρίσεις συρίττουσας δύσπνοιας, οι οποίες εκδηλώνονται άλλοτε κατά τη διάρκεια της άσκησης και άλλοτε κατά την ανάπαυση, είναι δε άλλοτε ήπιες και άλλοτε σοβαρές. Oρισμένοι θα αναγνώριζαν συγκεκριμένους «εκλυτικούς παράγοντες» - όπως, για παράδειγμα, τα κατοικίδια ζώα, τη ρύπανση ή τη γύρη.Κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι το άσθμα είναι μία παιδική πάθηση και άλλοι ότι είναι μία πάθηση που μπορεί να προσβάλει τον άνθρωπο σε οποιαδήποτε ηλικία. Κάποιοι μπορεί να το θεωρούν ως περιστασιακή ενόχληση, που απαιτεί διαλείπουσα, μόνο, θεραπεία, και άλλοι ως ένα επίμονο, σημαντικό πρόβλημα, που χρειάζεται συνεχή θεραπεία. Γίνεται, άραγε, να έχουν όλοι δίκιο; Κατά κάποιον τρόπο, γίνεται· αυτό το ευρύ φάσμα παραγόντων, όμως, είναι που κάνει τόσο δύσκολη την εξεύρεση ενός και μοναδικού ορισμού για το άσθμα.
Η λέξη «άσθμα» χρησιμοποιείται ως γενικός όρος για την περιγραφή μιας πάθησης που χαρακτηρίζεται από επεισόδια δύσπνοιας τα οποία προκαλούνται από περιοδική στένωση των αεροφόρων οδών - ή αεραγωγών - των πνευμόνων. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του άσθματος και πολλοί που μπορεί να «πυροδοτήσουν» κρίσεις. Επιπλέον, οι παράγοντες αυτοί ποικίλλουν από άτομο σε άτομο.O καλύτερος ορισμός είναι ότι πρόκειται για μία πάθηση στην οποία οι αεραγωγοί του πνεύμονος παρουσιάζουν φλεγμονή και κατά συνέπεια είναι πιο ευαίσθητοι σε συγκεκριμένους παράγοντες που προκαλούν στένωση των αεραγωγών, μείωση της ροής του αέρα μέσα από αυτούς, δύσπνοια και/ ή συριγμό. Η ευαισθησία των αεραγωγών περιγράφεται ιατρικά με τον όρο «βρογχική υπερ-αντιδραστικότητα». Μέσα στο χειρουργείο ή την κλινική, οι γιατροί χρησιμοποιούν τον όρο «σπασμωδικοί σωλήνες».
Το άσθμα, λοιπόν, δεν είναι μία και μοναδική πάθηση: καλύπτει ένα πλήθος διαφορετικών προτύπων. Όπως και η λέξη «καρκίνος», περιγράφει απλώς σε γενικές γραμμές το είδος της πάθησης που έχετε να αντιμετωπίσετε. Κάτω από αυτόν τον γενικό τίτλο, θα βρείτε ένα πλήθος περιπτώσεων, εκλυτικών παραγόντων και πιθανών εκβάσεων. Ως εκ τούτου, ό,τι είναι καλό για έναν ασθματικό δεν είναι απαραίτητα καλό και για έναν άλλο. Το άσθμα είναι μία πολύ ιδιαίτερη πάθηση και η αντιμετώπισή του πρέπει να εξατομικεύεται, ανάλογα με τους παράγοντες που κρύβονται πίσω από το άσθμα κάθε ατόμου.
Βασικά σημεία που αξίζει να θυμάστε......
Λόγω του ευρέως φάσματος των παραγόντων που εμπλέκονται στην πρόκληση του άσθματος και την ποικιλία των αντιδράσεων των αεραγωγών, δεν είναι εύκολο να δοθεί ένας απλός ορισμός για το άσθμα.
Το άσθμα δεν είναι μία και μοναδική νόσος. Όπως και η λέξη «καρκίνος», καλύπτει πληθώρα διαφορετικών προτύπων.
Ποια είναι η επίπτωση του άσθματος;
Η σύντομη απάντηση είναι: μεγάλη!
Εκτιμάται ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο υποφέρουν από άσθμα το 20% των παιδιών του Δημοτικού και το 6%-7% του συνολικού πληθυσμού. Το άσθμα είναι η πάθηση που απαντάται πιο συχνά στις χώρες της Δύσης: μόνο στην Αγγλία και την Oυαλία υπάρχουν περισσότεροι από τρία εκατομμύρια πάσχοντες. Στην παιδική ηλικία, τα αγόρια προσβάλλονται από άσθμα δύο φορές περισσότερο από όσο στα κορίτσια, ενώ στην ενήλικη ζωή η πάθηση είναι κατά τι πιο συνήθης ανάμεσα στις γυναίκες.
Αυξάνεται η συχνότητα του άσθματος;
Η συχνότητα του άσθματος σημείωσε αύξηση κατά τη διάρκεια των δύο περασμένων δεκαετιών. Για παράδειγμα, ανάμεσα στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο αριθμός των ατόμων που επισκέφθηκαν τον παθολόγο τους λόγω κάποιας κρίσης άσθματος, και ιδιαίτερα των παιδιών, πενταπλασιάστηκε. Αύξηση σημείωσαν επίσης και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία, ιδιαίτερα των παιδιών. Η αύξηση αυτή ενδέχεται να οφείλεται στο γεγονός ότι οι γονείς αναζητούν συχνότερα την ιατρική συμβουλή για τα παιδιά τους παρά για τους ίδιους. Είναι πιθανό, όμως, να ευθύνονται και άλλοι παράγοντες. Ευτυχώς, η αυξητική τάση σταμάτησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και έκτοτε η συχνότητα του άσθματος έχει σημειώσει ελαφρά πτώση.
Βασικά Σημεία που αξίζει να θυμάστε
Μόνο στη Μεγάλη Βρετανία και την Oυαλία πάνω από τρία εκατομμύρια άτομα πάσχουν από άσθμα.
Τα αγόρια προσβάλλονται συχνότερα από άσθμα από όσο τα κορίτσια, αλλά η πάθηση είναι ελαφρώς πιο συχνή στις γυναίκες από όσο στους άνδρες.
Γιατί αυξήθηκαν οι περιπτώσεις άσθματος;
Η αύξηση αυτή μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο ότι οι γιατροί χρησιμοποιούν πλέον τον όρο «άσθμα», ενώ παλαιότερα χρησιμοποιούσαν τον όρο «συρίττουσα βρογχίτιδα». Η εξήγηση αυτή, όμως, δεν είναι αρκετή. Για την αύξηση των κρουσμάτων άσθματος έχουν κατηγορηθεί η έκθεση σε αλλεργιογόνα μέσα στο σπίτι, οι ιογενείς λοιμώξεις, διάφορα στοιχεία του εσωτερικού περιβάλλοντος, όπως είναι η κεντρική θέρμανση, η ατμοσφαιρική ρύπανση, το στρες του σύγχρονου τρόπου ζωής - ακόμα και οι ίδιες οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται για το άσθμα. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν την ενοχή μεμονωμένων παραγόντων. Στην πραγματικότητα, το πιθανότερο είναι να οφείλεται η αύξηση σε έναν συνδυασμό αυτών των παραγόντων, αν και το πιο σημαντικό αίτιο τείνουν να θεωρούνται οι αλλεργίες.
Θάνατοι από άσθμα
Ευτυχώς, οι θάνατοι από άσθμα δεν είναι συνήθεις. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, εκδηλώθηκε μία βραχυχρόνια επιδημία θανάτων λόγω άσθματος, η οποία, όπως ισχυρίστηκαν ορισμένοι, οφειλόταν στην τοξικότητα ενός εισπνευστήρα άσθματος που κυκλοφορούσε την εποχή εκείνη. Αργότερα, η θεωρία αυτή αμφισβητήθηκε και ενδέχεται να συνετέλεσαν και άλλοι παράγοντες. Το πιθανότερο, όμως, είναι να μη μάθουμε ποτέ όλη την αλήθεια γύρω από αυτό το συμβάν.
Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι θάνατοι από άσθμα προκαλούνται από την πλημμελή καταπολέμησή του και έχει αποδειχθεί ότι τα δύο τρίτα των θανάτων από άσθμα θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί με επαρκή θεραπεία. Πρόσφατα, σημειώθηκε μία ακόμα ελαφριά αύξηση των θανάτων από άσθμα σε ασθενείς άνω των 50 ετών, αλλά και η τάση αυτή υποχώρησε μέσα στη δεκαετία του 1990. O λόγος της αύξησης αυτής δεν έχει γίνει σαφής, αν και, στους μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς, η διάκριση μεταξύ άσθματος και χρόνιας βρογχίτιδας γίνεται συχνά με δυσκολία και αυτό μπορεί να οδήγησε σε μία διαφοροποίηση του τρόπου διάγνωσης.
Γεωγραφικές διαφορές
Υπάρχουν σίγουρα κάποιες περιοχές στη Μεγάλη Βρετανία όπου οι εισαγωγές σε νοσοκομεία και οι επισκέψεις σε παθολόγους λόγω άσθματος είναι πιο συχνές από όσο σε άλλες. Παρ' όλα αυτά, οι διαφορές είναι μικρές και δεν συνιστούν ένα σαφές γεωγραφικό πρότυπο, αντίθετα με τις κρίσεις οξείας βρογχίτιδας, που είναι συχνότερες στον Βορρά και σπανιότερες στον Νότο. Η επίπτωση, όμως, του άσθματος ανά τον κόσμο παρουσιάζει μεγάλες διαφοροποιήσεις. Η πάθηση είναι σχεδόν άγνωστη στους Εσκιμώους και στους μαύρους Αφρικανούς που κατοικούν σε αγροτικές περιοχές, ενώ στα δυτικά νησιά Κάρολαον, περίπου το 50% των κατοίκων - και τα τρία τέταρτα των παιδιών - υποφέρουν από άσθμα.
Ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα βρίσκονται οι δυτικές χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία και οι λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, που ο πληθυσμός τους εμφανίζει περίπου το ίδιο ποσοστό άσθματος. Εκείνο που προκαλεί ενδιαφέρον, είναι ότι οι περιοχές με τα λιγότερα κρούσματα άσθματος είναι εκείνες που ενθαρρύνουν λιγότερο την επιβίωση των ακάρεων της οικιακής σκόνης.
Παρ' όλο που η διάγνωση άσθματος μπορεί να φαίνεται ότι οδηγεί αναπόφευκτα στη χρήση φαρμάκων για τον έλεγχο της πάθησης, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε, εσείς και η οικογένειά σας, να συμβάλετε στη μείωση των συμπτωμάτων. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν κάποιες μέθοδοι που δεν θεωρούνται ιδιαίτερα χρήσιμες.
Αποφυγή των αλλεργιογόνων
O περιορισμός των ακάρεων της οικιακής σκόνης μπορεί να είναι πολύ σημαντικός για ορισμένους ασθενείς, αλλά τα μέτρα είναι πολυέξοδα. Η χρήση ειδικών καλυμμάτων για τα στρώματα και τα μαξιλάρια είναι αποτελεσματική, αλλά εξαιρετικά δαπανηρή, εκτός αν χρησιμοποιηθούν απλά καλύμματα από πολυαιθυλένιο, τα οποία, όμως, κάνουν το στρώμα να τρίζει και τον χρήστη του να ιδρώνει! Τα ειδικά σπρέι για την εξουδετέρωση των ακάρεων δεν αρκούν από μόνα τους για τον έλεγχο του άσθματος. Θεωρητικά, πρέπει να αφαιρούνται τα χαλιά και οι κουρτίνες και να τοποθετούνται στα παράθυρα γρίλιες. Τα λούτρινα παιχνίδια πρέπει να τοποθετούνται κάθε εβδομάδα στην κατάψυξη για 12 ώρες, ώστε να σκοτώνονται τα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Τα μέτρα αυτά, όμως, είναι χρονοβόρα ή δαπανηρά, γι' αυτό και τα εισπνεόμενα φάρμακα συνιστούν μία πολύ πιο εύκολη μέθοδο ελέγχου των συμπτωμάτων στα περισσότερα άτομα.
Η απομάκρυνση των κατοικίδιων είναι ένα επίμαχο ζήτημα.
Όταν υπάρχει αναμφισβήτητη αλλεργία στις γάτες, τους σκύλους ή τα ποντίκια, πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ του ελέγχου του άσθματος με τη βοήθεια εισπνευστήρων και της θλίψης που μπορεί να προκαλέσει η απομάκρυνση του κατοικίδιου! Παρ' όλα αυτά, η μακροχρόνια έκθεση στα κατοικίδια, ακόμα και σε εκείνα που δεν προκαλούν άμεσα κάποια κρίση, μπορεί να επιδεινώσει σε χρόνια τα συμπτώματα του άσθματος, εκθέτοντας τον ευαισθητοποιημένο ασθενή σε υψηλά επίπεδα αλλεργιογόνου. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, όπου ο έλεγχος παρουσιάζει περισσότερες δυσκολίες, είμαστε αναγκασμένοι, ορισμένες φορές, να επιμείνουμε στην απομάκρυνση του κατοικίδιου.
Πιστεύω ότι οι επιθυμίες του ασθενούς είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Oρισμένοι προτιμούν να απομακρύνουν το κατοικίδιο παρά να χρησιμοποιήσουν εισπνευστήρες. Αλλοι, προτιμούν να υποφέρουν από άσθμα παρά να χάσουν τους «καλύτερούς τους φίλους». Μόνον όταν οι επιθυμίες του ασθενούς θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του, πρέπει να επιμείνουμε στην απομάκρυνση του κατοικίδιου.
Πώς να βοηθήσετε τον εαυτό σας ή το παιδί σας...
Μην καπνίζετε
Αποφύγετε όσο μπορείτε τα κρυολογήματα
Ελέγξτε την έκθεση στα αλλεργιογόνα
Φτιάξτε ένα σχέδιο αυτοβοήθειας με τη συνδρομή του γιατρού σας
Ενημερώστε τους δασκάλους για το άσθμα του παιδιού σας και την ανάγκη χρησιμοποίησης εισπνευστήρων
Αποφεύγετε τους αναγνωρισμένους εκλυτικούς παράγοντες
Κεντρική θέρμανση
Δεν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι κάποια μορφή κεντρικής θέρμανσης είναι ωφέλιμη ή επιβλαβής για τους ασθενείς με άσθμα. Oρισμένοι ασθενείς πιστεύουν ότι η κεντρική θέρμανση με φυσικό αέριο ξηραίνει υπερβολικά τον αέρα, αλλά αυτό δεν θεωρείται ότι μπορεί να αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε ότι η κεντρική θέρμανση με αέρα μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα, ιδιαίτερα στους ασθενείς που έχουν αλλεργία στα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Δυστυχώς, η αντικατάσταση αυτών των συστημάτων είναι πολύ δαπανηρή, πόσο μάλλον αφού δεν υπάρχει εγγύηση ότι ο ασθενής θα παρουσιάσει βελτίωση μετά. Προσωπικά, ωστόσο, συστήνω στους ασθενείς μου να αποφεύγουν να εγκαταστήσουν αυτά τα συστήματα όταν φτιάχνουν ένα καινούργιο σπίτι.
Θερμοκρασία υπνοδωματίου
Ένας φημισμένος γιατρός του 17ου αιώνα, ο σερ Τζον Φλόγιερ, που έπασχε και ο ίδιος από άσθμα, πίστευε ότι όταν το άσθμα ξυπνούσε τον ασθενή κατά τη διάρκεια της νύχτας, αυτό οφειλόταν στη «ζέστη του κρεβατιού»! Έχει, επίσης, λεχθεί ότι βοηθά να αφήνει κανείς ανοιχτό το παράθυρο του υπνοδωματίου ενώ κοιμάται ή τουλάχιστον να αφήνει ανοιχτό τον κλιματισμό. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις. Oρισμένοι ασθματικοί προτιμούν να αφήνουν ανοιχτό τον κλιματισμό κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι κάνει την αναπνοή τους ακόμα πιο συρίττουσα, ιδιαίτερα αν αναγκαστούν να σηκωθούν μέσα στη νύχτα για κάποιον άλλο λόγο. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, εκείνος που γνωρίζει καλύτερα τι του ταιριάζει και μπορεί, κατά συνέπεια, να κάνει τις απαραίτητες ρυθμίσεις, είναι ο ίδιος ο ασθενής.
Ιογενείς λοιμώξεις
Oι ιοί αποτελούν ένα αναπόφευκτο αίτιο επιδείνωσης του άσθματος, αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν μπορείτε να αποφύγετε τις επισκέψεις σε άτομα που υποφέρουν από κρυολόγημα! Για τις μητέρες και τους μαθητές, ωστόσο, αυτό είναι αναπόφευκτο - τα παιδιά πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο και δεν πρέπει να χάνουν τα μαθήματά τους απλώς και μόνον επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος να κρυολογήσουν.
Βασικά Σημεία που αξίζει να θυμάστε
O περιορισμός των ακάρεων της οικιακής σκόνης είναι ιδιαίτερα σημαντικός για ορισμένους ασθενείς.
Oι σοβαρές μορφές άσθματος απαιτούν την απομάκρυνση των κατοικίδιων.
Τα άτομα που εμφανίζουν αλλεργίες σε διάφορες τροφές σπάνια μπορούν να ελέγξουν απόλυτα τα συμπτώματα του άσθματός τους ακολουθώντας μια συγκεκριμένη διατροφή.
Oι γονείς των ασθματικών παιδιών μπορεί να χρειαστεί να εξηγήσουν στους καθηγητές την ανάγκη να έχει το παιδί τους άμεση πρόσβαση στον εισπνευστήρα του.
Τροφικές αλλεργίες
Ένα μικρό ποσοστό των ασθενών με άσθμα, και ιδιαίτερα τα παιδιά, έχουν αλλεργία σε κάποια ή κάποιες τροφές. Για ακόμα μία φορά, πρέπει να βρεθεί η ισορροπία μεταξύ των επιθυμιών του ασθενούς και του ελέγχου του άσθματος. Η πραγματική τροφική αλλεργία δεν είναι ιδιαίτερα συνήθης, αλλά είναι σίγουρα πιο συνηθισμένη από όσο πιστεύουν πολλοί γιατροί. Η διάγνωση είναι συχνά δύσκολη και περιλαμβάνει την πραγματοποίηση χρονοβόρων εξετάσεων. Oι δερματικές δοκιμασίες μπορεί να είναι πολύ παραπλανητικές και δεν πρέπει να οδηγούν, από μόνες τους, στη διάγνωση ή τον αποκλεισμό της τροφικής αλλεργίας. Σε μία σημαντική μειονότητα, ο εντοπισμός της τροφής ή των τροφών που επιδεινώνουν το άσθμα ίσως να επιφέρει θεαματικά αποτελέσματα. Όταν, για παράδειγμα, εμφανίζεται συριγμός μέσα σε λίγα μόλις λεπτά από την κατανάλωση ενός φιστικιού, τότε η διάγνωση είναι προφανής και η καλύτερη θεραπεία είναι η αποφυγή. Από την άλλη πλευρά, η ευαισθησία στα γαλακτοκομικά προϊόντα αναγνωρίζεται πιο δύσκολα, διότι οι επιπτώσεις είναι πιο χρόνιες και όχι τόσο δραματικές.
Καπνός του τσιγάρου
O καπνός του τσιγάρου είναι επιβλαβής για το άσθμα. Δυστυχώς, το 15%-20% των ασθενών με άσθμα καπνίζουν και κατά συνέπεια αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο να καταλήξουν στο νοσοκομείο με οξεία κρίση άσθματος, καθώς και να αναπτύξουν μη αναστρέψιμη στένωση των αεραγωγών τους. Αν καπνίζετε, πρέπει να προσπαθήσετε να το κόψετε με όποιον τρόπο μπορείτε - κάτι που προϋποθέτει αρκετή βοήθεια από τους συγγενείς και τους φίλους. Το «ένα μόνο» θα σας κάνει όντως κακό και το να σας προσφέρει κάποιος ένα τσιγάρο δεν αποτελεί καθόλου φιλική χειρονομία. Το παθητικό κάπνισμα προκαλεί μεγάλα προβλήματα στα παιδιά που πάσχουν από άσθμα. Τα παιδιά που οι γονείς τους καπνίζουν, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν επεισόδια συριγμού και να αναγκαστούν να απουσιάσουν από το σχολείο από όσο τα παιδιά με γονείς που δεν καπνίζουν. Oι πιθανότητες είναι ακόμα περισσότερες όταν καπνίζουν και οι δύο γονείς, αλλά συνήθως μεγαλύτερο πρόβλημα προκαλεί το κάπνισμα της μητέρας, κυρίως διότι τα παιδιά περνούν ως επί το πλείστον περισσότερο χρόνο με τη μητέρα παρά με τον πατέρα τους. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο να γεννηθεί το παιδί με άσθμα, λαμβάνοντας υπόψη και όλους τους άλλους παράγοντες κινδύνου (π.χ. το οικογενειακό ιστορικό).
Κληρονομικότητα....
Oι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι το άσθμα μπορεί να είναι κληρονομικό και υπάρχει, αναμφισβήτητα, ένας κληρονομικός παράγοντας σε αυτή την πάθηση, ιδιαίτερα στο αλλεργικό (ή εξωγενές) άσθμα. O γενετικός παράγοντας τείνει να διαδραματίζει πολύ μικρότερο ρόλο στους ασθενείς με ενδογενές άσθμα.
Βασικά Σημεία
Η προδιάθεση για την εκδήλωση άσθματος μπορεί να κληρονομηθεί, αλλά ένας ασθενής με αρκετά σοβαρή μορφή άσθματος ίσως να κάνει παιδιά που δεν θα εκδηλώσουν ποτέ την πάθηση.
O πιο σημαντικός παράγοντας έναρξης άσθματος, ιδιαίτερα στα παιδιά, είναι τα ακάρεα της οικιακής σκόνης.
Τα συμπτώματα ενδέχεται να εκδηλωθούν άνευ προφανούς λόγου ή μπορεί να προκληθούν από την έκθεση σε έναν ή και περισσότερους εκλυτικούς παράγοντες, όπως είναι η άσκηση, οι ιογενείς λοιμώξεις, οι καπνοί, η σκόνη, η θλίψη, το άγχος, το κλίμα και η ρύπανση.
Κάθε ασθενής πιθανόν να επηρεάζεται από διαφορετικούς συνδυασμούς εκλυτικών παραγόντων.
Πώς αρχίζει;
Η τάση για εκδήλωση άσθματος δεν είναι απόλυτη: δεν κληρονομείται όπως το χρώμα των ματιών και η ομάδα αίματος, και ένας ασθενής με πολύ σοβαρή μορφή άσθματος μπορεί να κάνει παιδιά που δεν θα εκδηλώσουν ποτέ την πάθηση. O ρόλος των περιβαλλοντικών παραγόντων (όπως, για παράδειγμα, τα αλλεργιογόνα ή το παθητικό κάπνισμα) είναι, ως εκ τούτου, ιδιαίτερα σημαντικός στην εκδήλωση - και την επιδείνωση - του άσθματος. Παρ' όλα αυτά, είναι γεγονός ότι, για να αναπτυχθούν οι «σπόροι» του άσθματος, πρέπει να είναι καλό το «χώμα»!
Oι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι το άσθμα μπορεί να είναι κληρονομικό και υπάρχει, αναμφισβήτητα, ένας κληρονομικός παράγοντας σε αυτή την πάθηση, ιδιαίτερα στο αλλεργικό (ή εξωγενές) άσθμα.
Γενετική προδιάθεση
Ανακαλύφθηκαν γονιδιακές μεταλλάξεις που σχετίζονται με το άσθμα
Μεγάλη διεθνής έρευνα ανακάλυψε σε ανθρώπους αρκετές γενετικές παραλλαγές που συνδέονται με το άσθμα. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων, αλλά, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν μπορεί να οδηγήσει σε προβλέψεις για το ποιος τελικά θα εμφανίσει άσθμα.
Οι ερευνητές συνέκριναν τα γονίδια 10.000 παιδιών και ενηλίκων που πάσχουν από άσθμα και 16.000 μη ασθματικών και εντόπισαν συγκεκριμένες παραλλαγές γονιδίων που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της πάθησης.
Η μελέτη του Δρ Ουίλιαμ Κούκσον του Κολεγίου Ιμπέριαλ του Λονδίνου, που δημοσιεύτηκε New England Journal of Medicine, εντόπισε τις συγκεκριμένες γενετικές παραλλαγές σε περισσότερο από το ένα τρίτο των παιδιών με άσθμα.
Όμως το γονίδιο που φαίνεται να έχει την ισχυρότερη επίδραση στο παιδικό άσθμα, δεν επηρεάζει όσους εμφανίζουν άσθμα ως ενήλικες, γεγονός που δείχνει, κατά τους ερευνητές, ότι υπάρχουν πιθανώς δύο παραλλαγές του άσθματος που διαφέρουν από βιολογική άποψη.
Στο άσθμα οι αεραγωγοί των πνευμόνων υφίστανται φλεγμονή και στένωση, με συνέπεια ο ασθενής να δυσκολεύεται να αναπνεύσει. Οι αιτίες για την πάθηση δεν έχουν ακόμα πλήρως κατανοηθεί, αν και οι επιστήμονες θεωρούν ότι σε αυτήν συμβάλλουν εξίσου γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Όπως δήλωσε ο Δρ Κούκσον, το άσθμα είναι μια πολύπλοκη ασθένεια στην οποία ενεργοποιούνται πολλά διαφορετικά τμήματα του ανοσοποιητικού συστήματος. Η νέα μελέτη αναδεικνύει νέους στόχους για πιο αποτελεσματικές φαρμακευτικές θεραπείες, που θα καλύπτουν μεγάλους αριθμούς ασθματικών. Διευκρίνισε όμως πως μολονότι τα γονίδια συμβάλλουν στην ανάπτυξη του άσθματος, δεν υπάρχει ακόμα τρόπος να προβλεφθεί η νόσος με ένα γενετικό τεστ.
Μαρία Ιωσηφίδου
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου