O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική γλώσσα

ΙΙ. Το επίθημα - to - (μαζί με το -τέος)

1. Ουσιαστικά σε -τος, -τη, -τον

§ 366. Οι σχηματισμοί με την απόληξη ουσιαστικών -τος, -τη, -τον, που ανάγονται στα ρηματικά επίθετα σε -τος, ποικίλλουν ως προς τον τονισμό και τη ριζική μορφή, αλλά τα παραδείγματα με ελάχιστες εξαιρέσεις ανήκουν στην προϊστορική περίοδο και έχουν χάσει τις περισσότερες φορές την επαφή με τα ρηματικά επίθετα· έτσι υπάρχει θάνατος αλλά θνητός. Κατά συνέπεια περιπτώσεις όπως ποτόν 'ποτό' (Όμ.) και φυτόν 'φύμα, φυτό' (Όμ.), που συμφωνούν ακόμη με το ρηματικό επίθετο, θα προέρχονται από νεότερη περίοδο.

§ 367. Σε -τος: κοῖτος 'κοίτη, κρεβάτι' (Όμ.) από το κει- 'κείτομαι',

πλοῦτος '(πλησμονή >) πλούτος' (Όμ.) από το πλευ- 'κολυμπώ',

στρατός 'στρατόπεδο, στρατός' (Όμ.) από το στορ- 'απλώνω',

θάνατος (Όμ.) από το θαν- 'πεθαίνω',

ἔμετος 'εμετός' (Ιπποκρ.) από το ἐμεῖν 'ξερνώ',

ὑετός 'βροχή' (Όμ.) από το ὕειν 'βρέχω',

παγετός (κλασ.) από το πηγ- παγ- 'στερεοποιώ, παγώνω',

κωκυτός 'θρήνος' (Όμ.) από το κωκύειν 'θρηνώ'.

Σε -τη:

κοίτη (Όμ.) = κοῖτος,

βροντή (Όμ.) από το βρέμειν 'βουΐζω',

μελέτη 'φροντίδα· άσκηση' (από τον Ησίοδο και εξής) από το μελ- 'νοιάζομαι',

'αρετή' (Όμ.) από τα ἀρέσκειν 'αρέσω', ἄρισ-τος κτλ.

ἀυτή 'κραυγή' (Όμ.) από το ἀῦσαι 'κραυγάζω'.

Σε -τον: δες παραπάνω ποτόν και φυτόν.