Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχουμε διαφορές με τους φίλους και τις παρέες μας, αλλά πως δεν θα ήταν φίλοι μας αν δεν είχαμε περισσότερα κοινά από ότι διαφορές.
Είναι όμως απαραίτητο, αν θέλουμε να έχουμε μια σφαιρική εικόνα των ανθρώπων και των απόψεων που υπάρχουν γύρω μας, να ερχόμαστε σε επαφή και με άτομα που έχουν διαφορετικές απόψεις από εμάς.
Ξέρω πως είναι δύσκολο και πολλές φορές εκνευριστικό να ακούμε άλλους να αμφισβητούν τις πολύτιμες απόψεις και θέσεις μας, αλλά είναι απαραίτητο αν θέλουμε να θεωρούμαστε σκεπτικιστές και ανοικτόμυαλοι.
Οι λόγοι για τους οποίους πρέπει να κάνουμε το παραπάνω είναι δύο.
Αρχικά είναι σημαντικό να έχουμε ανοικτό μυαλό σε άλλες απόψεις διότι, μπορεί να κάνουμε λάθος!
Ναι, μπορεί να κάνουμε λάθος και αν είμαστε περικυκλωμένοι με άτομα που συμφωνούν μαζί μας, τότε μπορεί να μη καταφέρουμε να δούμε το λάθος. Μπορεί μάλιστα να μας πάρει πολύ καιρό να δούμε το λάθος. Αν δεν υπάρχει κανείς να μας πει: «Χμμμ...γιατί το λες αυτό; Μήπως κάνεις λάθος;» τότε θα πρέπει να αμφισβητήσουμε τον εαυτό μας και αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολο. Έχοντας άτομα με διαφορετικές απόψεις γύρω μας γινόμαστε πιο τίμιοι.
Ο δεύτερος λόγος είναι διότι βάζουμε ένα πρόσωπο στην «απέναντι πλευρά». Πολύ συχνά ενοχλούμαστε από τις διαφωνίες τόσο πολύ που καταλήγουμε να δαιμονοποιούμε τον φέροντα της άλλης άποψης. Όταν το μόνο που λέμε είναι «αυτός ο άθεος» ή «αυτός ο μνημονιακός» τότε καταλήγουμε να γράφουμε και να διαβάζουμε σχόλια που μόνο περήφανους δεν μας κάνουν.
Αν όμως μέσω αυτής της επαφής γνωριστούμε, θα καταλάβουμε πως αρκετοί από αυτούς είναι άνθρωποι σαν εμάς, που γελάνε και κλαίνε, που ξυπνάν το πρωί με άγχος και κοιμούνται με άγνοιες, που διασκεδάζουν με την οικογένεια και πάνε στο γήπεδο. Χάρη σε αυτή την επαφή καταλαβαίνουμε πως δεν είναι «οι κακοί» της ιστορίας, δεν θέλουν το κακό μας και δεν χρειάζεται να τους σκεφτόμαστε σαν «τον αντίπαλο», την «ανταγωνιστική φυλή».
Μια πρόσφατη έρευνα που έγινε από τη καθηγήτρια κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Μέρυλαντ, Dana Fisher, δείχνει πως όταν περιβαλλόμαστε αποκλειστικά από άτομα με τις ίδιες απόψεις με τις δικές μας, τότε οι απόψεις μας ενισχύονται σε τέτοιο βαθμό ώστε να γίνει πρακτικά αδύνατο να αλλάξουν, ότι δεδομένα ή επιχειρήματα αν δούμε.
Η έρευνα έδειξε επίσης πως όχι μόνο δεν αλλάζουμε τη γνώμη ,ας, αλλά πιστεύουμε πως η γνώμη μας είναι και η πιο δημοφιλής και διαδεδομένη. Αφού δεν ακούμε τίποτα διαφορετικό, όχι μόνο καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως όλοι οι άνθρωποι σκέφτονταν σαν εμάς, αλλά και πως η επιστήμη συμμερίζεται την άποψή μας.
Η επιστημονική θέση είχε γίνει πλέον θέμα προσωπικής άποψης, αντί για το αντίθετο.
Αν και η έρευνα που αναφέρω έγινε πάνω στο θέμα της παγκόσμιας υπερθέρμανσης, νομίζω πως τα ίδια ισχύουν σε πολλές ακόμα περιπτώσεις.
Σήμερα, με τη χρήση του Facebook, συστηματικά μπαίνουμε σε γκρουπ που συμφωνούν με τις απόψεις μας. Δεν λέω πως αυτό είναι κακό, αλλά με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε ένα περιβάλλον για τον εαυτό μας «αποστειρωμένο» από διαφορετικές θέσεις και απόψεις και έτσι απλώς πέφτουμε στη παγίδα να πιστεύουμε πως έχουμε δίκιο, δεν κάνουμε λάθος και οι άλλοι είναι χαζοί.
Πως θα αποφύγουμε την αυτοπαγίδευση;
Να ακούμε την άλλη πλευρά της διαφωνίας όσο πιο συχνά μπορούμε. Δεν είναι απαραίτητο να συμφωνήσουμε, αλλά η συστηματική έκθεση σε διαφορετικές γνώμες μπορεί να μας βοηθήσει να μην πέφτουμε τόσο συχνά στις παγίδες που στήνουμε στον εαυτό μας και να μας επιτρέψει να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για τα θέματα που μας απασχολούν.
Δεν λέω βέβαια να ανεχόμαστε τους αγενείς και υβριστές. Σε αυτούς αξίζει άλλη αντιμετώπιση. Μιλάω για τους ευγενείς που απλώς διαφωνούν μαζί μας.
Το πιο σημαντικό πράγμα για όλους όσους θέλουν να πιστεύουν πως είναι σκεπτικιστές είναι να μπορούν να αλλάξουν γνώμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου