Η Μυθολογία. η Μυθική Σκέψη, όταν εφαρμόζεται από την κοινωνία (κοινωνική μυθολογία) έχει σκοπό όχι να «παραπλανήσει» τους ανθρώπους αλλά να τους εκπαιδεύσει για να μπορέσουν να λειτουργήσουν στα πλαίσια της κοινωνίας κι η κοινωνία να «συνεχιστεί» απρόσκοπτα. Το πρόβλημα ανακύπτει όταν οι φορείς της αγωγής των ανθρώπων (πολιτεία, εκπαιδευτικό σύστημα, εκπαιδευτές και διαμορφωτές της κοινής γνώμης) δεν προσαρμόζονται και δεν προσαρμόζουν την «κρατούσα ιδεολογία» (και το «εκπαιδευτικό υλικό») στις ανάγκες των καιρών, της κοινωνίας και της ζωής. Τότε η κρατούσα ιδεολογία, η κοινωνική μυθολογία, γίνεται τροχοπέδη στην πρόοδο του ανθρώπου και της κοινωνίας. Όταν λοιπόν μιλάμε για αλλαγή της ιδεολογίας, για απελευθέρωση από την κρατούσα τάξη, δεν εννοούμε την κατάργηση των θεσμών (γιατί δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνία χωρίς θεσμούς και χωρίς σεβασμό στους θεσμούς), εννοούμε την αλλαγή του «περιεχομένου» των θεσμών. Οι άνθρωποι θα πρέπει πάντα να έχουν μια ιδεολογία, να ακολουθούν ηθικά πρότυπα και να εναρμονίζουν τις πράξεις τους με την κοινωνική τάξη.Σε αντιπαράθεση με την ισχύουσα κοινωνική μυθολογία (την μυθολογία που επιβάλλει η ισχύουσα τάξη) η Αληθινή Καθαρή Μυθολογία είναι μια άλλη ερμηνεία του κόσμου που έχει πανάρχαιες ανθρωπολογικές βάσεις. Δεν είναι μόνο ότι πηγάζει από την Πανάρχαια Εμπειρία της Ανθρώπινης Φυλής κι ότι έχει παγιωμένες κι εξακριβωμένες από την εμπειρία της ζωής αντιλήψεις αλλά μέσα στα γενικά αυτά Ανθρωπολογικά Πλαίσια έχει μια άλλη εικόνα για τον Άνθρωπο. Μέσα σε αυτό το άλλοτε φιλικό, άλλοτε εχθρικό σύμπαν, πιστεύει στον Αληθινό Άνθρωπο, στον Ολοκληρωμένο Άνθρωπο, στον Δίκαιο Άνθρωπο, στον Καλό Άνθρωπο. Εδώ δεν υποκρύπτονται απλά κάποιες πανάρχαιες ανθρωπολογικές ανθρώπινες αξίες, τις οποίες πάντα σέβονταν οι πιο πολλοί άνθρωποι. Κυρίως, η Αλληγορία στο Παραμύθι χρησιμεύει σαν Πρότυπο Αντίληψης και Δράσης. Μιλά για την Ζωή όπως θα έπρεπε να είναι. Ασφαλώς μέσα στο Μυθολογικό Σύμπαν δεν είναι όλα τακτοποιημένα, ούτε όλοι οι ήρωες του έργου (σε κάθε διήγηση) είναι τέλειοι. Τα πιο πολλά όντα, πνεύματα, ψυχές, άνθρωποι, ζώα, είναι αυτά που γνωρίζουμε κι από την καθημερινή ζωή. Μέσα όμως σε όλους αυτούς τους ήρωες του έργου θα ξεχωρίζει πάντα ο Εκλεκτός, ο Ευλογημένος, ο Ξεχωριστός, που θα δώσει την απαραίτητη ώθηση προς την ορθή κατεύθυνση δράσης κι εξέλιξης, μέχρι τα πράγματα να οδηγηθούν σταδιακά εκεί που πρέπει.
Τελικά, ανεξάρτητα από τον μύθο, το παραμύθι, που διαβάζουμε ή ακούμε, κι ανεξάρτητα από την χώρα προέλευσής του και την εποχή που καταγράφηκε ή την εποχή στην οποία αναφέρεται, καθώς και τις παραλλαγές του, οι ήρωες του παραμυθιού, ήρωες ή απλοί άνθρωποι, ή θύματα των περιστάσεων και του κόσμου, είναι οι άνθρωποι που είμαστε εμείς, που θα έπρεπε να είμαστε εμείς. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η Μαγεία του Παραμυθιού. Αν ταυτιζόμαστε με τον ήρωα του παραμυθιού είναι γιατί ακριβώς ανταποκρίνεται στις βαθύτερες ανάγκες της ψυχής μας, γιατί πληροί τις προδιαγραφές του ολοκληρωμένου ανθρώπου και γιατί όλα συμβαίνουν μέσα στο ορθό Αξιολογικό Πλαίσιο (κι όχι στην απολίτιστη βίαιη κοινωνία που ζούμε). Το Παραμύθι μας εισάγει στην Αληθινό Ανθρώπινο Κόσμο των Αξιών. Μας παίρνει από το χέρι και μας ταξιδεύει μέσα από χίλιες δυο περιπέτειες. ηρωισμούς και παθήματα στην ίδια την ζωή, για να φτάσουμε στο Φως της Πραγμάτωσης, της Πραγμάτωσης του Αληθινού Ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου.
Ήδη από όσα είπαμε γίνεται ολοφάνερη η Πανάρχαια Καταγωγή της Μυθικής Σκέψης, η Ιστορική Συνέπεια της Ανθρώπινης Εμπειρίας, ο Ορθολογισμός της Φανταστικής Διήγησης και η Αποδεδειγμένη Αξιολογική Κρίση που υπονοεί, εκθέτει, ή εμπνέει, η αφήγηση της περιπέτειας. Η Μυθική Σκέψη, ο Μύθος, το Παραμύθι, τα παραμύθια, μεταφέρουν πανάρχαιες ανθρώπινες αντιλήψεις που έχει επιβεβαιώσει η ζωή. Η «υπόθεση» της ιστορίας, κάθε εξιστόρησης, δεν λειτουργεί απλά μέσα σε ένα επιβεβαιωμένο αξιολογικό πλαίσιο αλλά χρησιμοποιεί πανάρχαια παγκόσμια σύμβολα, αποδεκτά από όλους μέσα στην ιστορία και στην ζωή κι έχει σαν στόχο να μας οδηγεί στην Αληθινή Ζωή, σε μια πραγματική ζωή μέσα στις όποιες συνθήκες.
Ο Μύθος, το Παραμύθι, δεν χρησιμοποιεί απλά την συμβολική γλώσσα, ούτε αναφέρεται σε «κάποια» σύμβολα. Όλα μπορούν κάλλιστα να είναι σύμβολα, τα όντα, τα πράγματα, οι καταστάσεις, οι διαδικασίες, οι βαθμίδες της εξελικτικής πορείας των ηρώων. Ταυτόχρονα ο Συμβολισμός μέσα στον Μύθο, μέσα στο Παραμύθι, δεν είναι αποκλειστικά αντικειμενικός. Στην πραγματικότητα όλο το νόημα που υποκρύπτεται στον Μύθο, στο Παραμύθι δεν αποκαλύπτεται ολόκληρο, με μιας, και σε όλους. Παρόλο που υπάρχει μια Αντικειμενική Αλήθεια μέσα στον Συμβολισμό, στα Σύμβολα, στην Διήγηση, στην Εξέλιξη και στον Στόχο της αφήγησης, το Κλειδί της Αποκωδικοποίησης, της Αληθινής Ερμηνείας του Παραμυθιού, βρίσκεται μέσα στον αναγνώστη ή στον ακροατή. Κάθε Μύθος, κάθε Παραμύθι, όλα τα παραμύθια, έχουν μια πνευματική, μια λογική, μια ψυχολογική-ηθική και μια φυσική διάσταση. Με άλλα λόγια μπορούν να «διαβαστούν» ή να «ακουστούν» με τις διαφορετικές λειτουργίες του ανθρώπου και να έχουν ταυτόχρονα ένα πνευματικό, ένα λογικό, ένα ηθικό ή ένα έμπρακτο φυσικό μήνυμα. Εξαρτάται λοιπόν από τον αναγνώστη ή τον ακροατή πως θα εισπράξει τον Μυθικό Λόγο, το Παραμύθι, την Διήγηση, τα λεγόμενα. Καθένας, ανάλογα με την ανθρώπινη εξέλιξή του, μπορεί να δει πέρα από την εξιστόρηση φυσικών γεγονότων, το ηθικό βάθος, την λογική ελευθερία την απεραντοσύνη της έμπνευσης, το Πνευματικό Άγνωστο που Αγκαλιάζει τα Πάντα.
Το καλό είναι ότι οι Μύθοι, τα Παραμύθια, δεν δημιουργούνται τυχαία, ούτε είναι ασυνάρτητες παιδικές ιστορίες. Εκτός του ότι δημιουργήθηκαν στην πάροδο των χιλιετηρίδων, από σοφούς ανθρώπους, επίσης, κι αυτό είναι το πιο ουσιαστικό, απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Τα παραμύθια δεν είναι για μικρά παιδιά, μόνο για μικρά παιδιά. Αν το παιδί μπορεί να διακρίνει πέρα από τα φυσικά γεγονότα κάποιο ηθικό συμβολισμό ή μια αξιολογική κρίση, ένας μεγαλύτερος άνθρωπος μπορεί να ανακαλύψει πολλά περισσότερα. Ο άνθρωπος εξελίσσεται φυσικά, ψυχολογικά, διανοητικά, πνευματικά, πέρα από διάφορες ηλικίες και φάσεις ολοκλήρωσης. Δεν είναι μόνο η εκπαίδευση του ανθρώπου που ακολουθεί, ανάλογα με την ηλικία του, διάφορες βαθμίδες. Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης προσαρμόζεται ανάλογα. Έτσι το Παραμύθι δεν χρησιμοποιείται απλά στην ηθική διαπαιδαγώγηση των μικρών παιδιών. Μπορεί να διδαχτεί, με την κατάλληλες προσαρμογές και επιλογές, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Το Παραμύθι μπορεί να γίνει αντικείμενο μελέτης και συζήτησης ακόμα και σε μια πανεπιστημιακή αίθουσα. Και ήδη αυτό συμβαίνει, τουλάχιστον σε πανεπιστήμια εκτός της Ελλάδας.
Η Μελέτη της Μυθολογίας είναι Επιστήμη κι οι Λαογραφικές Μελέτες των Μύθων και των Παραμυθιών είναι επιστημονικές εργασίες κι όχι ερασιτεχνικές συλλογές ιστοριών. Ο Μύθος, το Παραμύθι, ο τεράστιος όγκος των παραμυθιών και των μυθικών διηγήσεων αποτελούν ένα ανεξάντλητο εκπαιδευτικό υλικό που ίσως δεν έχει αξιολογηθεί σωστά μέχρι τώρα, ούτε έχει αξιοποιηθεί με τον σωστό τρόπο στην εκπαίδευση. Το Παραμύθι, τα παραμύθια, δεν μπορούν να περιοριστούν στην προσχολική ηλικία για λόγους απλής διασκέδασης ή ηθικού εντυπωσιασμού των νηπίων. Θα έπρεπε –και σε μερικές χώρες γίνεται- να εκμεταλλευτούμε περισσότερο αυτό το τεράστιο πλούτο ης ανθρώπινης εμπειρίας. Αλλά οι αποφάσεις για τις κοινωνίες και την εκπαίδευση συχνά παίρνονται από ανίδεους πολιτικούς κι αμόρφωτους διανοούμενους. Μάταια οι υπερασπιστές της Μυθικής Σκέψης (που δεν έχει καμία σχέση με το ψέμα) υπερασπίζονται το υλικό τους. Το Παραμύθι, στην πραγματικότητα, απαιτεί, πέρα από την δυνατότητα της ανάγνωσης, ηθικό περιεχόμενο, διανοητικό βάθος και πνευματική ωριμότητα. Σπάνια στους ανθρώπους της εποχής μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου