Οι άνθρωποι αποφεύγουμε τη στεναχώρια με κάθε μέσο. Πόσο μας βοηθάει αυτή μας η στάση; Μήπως το να πιστεύουμε ότι πρέπει να μη στεναχωριόμαστε μας κάνει το χειρότερο κακό;
Καθόμουν με μια φίλη μου μια μέρα και συζητούσαμε. Ήταν στεναχωρημένη για ένα προσωπικό της θέμα. Αφού το συζητήσαμε αρκετά πρότεινα να κάνουμε κάτι ευχάριστο για να αλλάξει το κλίμα. «Δε θέλω να νιώσω καλύτερα» μου είπε. «Κάτι με ενοχλεί και πρέπει να το βιώσω για να βρω τι είναι. Πρέπει να νιώσω τη δυσκολία για να βρω τη δύναμη να κάνω κάτι γι' αυτό.»
Είχε απόλυτο δίκιο. Την άφησα να στεναχωριέται. Συχνά όταν κάποιος δικός μας άνθρωπος στεναχωριέται ή όταν είμαστε εμείς στεναχωρημένοι προσπαθούμε να κάνουμε κάτι για να αποσπάσουμε την προσοχή μας ή για να αποφύγουμε το δυσάρεστο συναίσθημα. «Μην κάνεις έτσι θα περάσει». «Έλα να κάνουμε κάτι να σου φτιάξει το κέφι». «Δεν είναι τίποτα». «Κρίμα είναι να στεναχωριέσαι»
Τα λέμε στους άλλους και τα λένε και οι άλλοι σε μας. Ο βασικός λόγος που γίνεται αυτό είναι ότι νιώθουμε άσχημα να νιώθουμε άσχημα. Είναι άβολο να στεναχωριέται κάποιος. Όλοι γύρω του βιώνουν μια δυσφορία.
Η δαιμονοποίηση των αρνητικών συναισθημάτων
Βρέθηκα σε ένα γκρουπ ανθρώπων που συζητούσαν για τα γραπτά ενός Αργεντινού συγγραφέα ο οποίος μοιραζόταν διάφορες σκέψεις για τους λόγους που υπάρχει η οδύνη στους ανθρώπους και πώς να την αποφύγουμε. Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα: «Τι κρίμα. Πόσο απάνθρωπο να προσπαθείς να εξαλείψεις τη στεναχώρια. Ο βασικότερος λόγος που μας δυσκολεύει η στεναχώρια είναι επειδή πιστεύουμε ότι δε θα έπρεπε να στεναχωριόμαστε».
Κι όμως, είναι τόσο φυσιολογικό. Είναι αδύνατον να μη στεναχωριόμαστε. Είναι αδύνατον να μη νιώθουμε άσχημα κάποιες φορές. Ας μην το κάνουμε χειρότερο με το να λογοκρίνουμε τα πολύ ανθρώπινα αυτά συναισθήματα. Είναι σαν να θέλεις να μην πεινάς ή να μην διψάς. Απλά δε γίνεται. Αν όμως πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να στεναχωριόμαστε, τότε θα νιώθουμε ακόμα χειρότερα όταν φυσιολογικά συμβαίνει.
Συχνά το να στεναχωρηθούμε είναι ο μόνος δρόμος για να αλλάξουμε. Είναι ο μόνος τρόπος για να αναλάβουμε δράση. Όταν μια κατάσταση μας στεναχωρεί αλλά κάπως καταφέρνουμε και την παλεύουμε τότε το πράγμα κάπως κυλάει. Η κατάσταση δεν φτάνει στο απροχώρητο και η ζωή μας παραμένει η ίδια. Δεν κάνουμε το μπαμ.
Οι πιο πολλοί από εμάς είμαστε πολύ καλοί στο να είμαστε δυνατοί. Στο να αντέχουμε. Και νομίζουμε ότι είναι και προτέρημα. Η βασική συνέπεια βέβαια της δύναμής μας είναι να μην κάνουμε καμία αλλαγή και να συνεχίσουμε να ζούμε την ίδια δυσάρεστη κατάσταση. Επειδή κάπως τα καταφέρνουμε.
Η δύναμη της στεναχώριας
Όταν προσπαθούμε να φτιάξουμε το κέφι το δικό μας ή των άλλων, τότε ο στεναχωρημένος άνθρωπος δεν πιάνει ποτέ πάτο. Αυτό σημαίνει ότι δεν βιώνει την αίσθηση κινητοποίησης που σου δίνει ο πάτος. Την ψυχική κατάσταση που επέρχεται όταν ο πόνος της κατάστασης γίνεται ισχυρότερος από ό,τι σε κρατάει από το να πάρεις δράση για να την αλλάξεις. Όταν όλα όσα σε σταματούσαν από το να κάνεις το επόμενο βήμα, απλά καταρρέουν.
Όταν πονάς πολύ που σε χώρισε και αποφασίζεις να κάψεις επιτέλους όλες τις φωτογραφίες και να προχωρήσεις. Όταν ξεχειλίζει το ποτήρι με τη δουλειά σου και αποφασίζεις να παραιτηθείς για να βρεις κάτι καινούριο νικώντας την ανασφάλειά σου. Όταν δεν πάει άλλο πια με την τελειωμένη σχέση σου και αποφασίζεις να την παρατήσεις κι ας φοβάσαι που θα μείνεις μόνος. Όταν δεν μπορείς να αντέξεις άλλη προσβολή από τον φίλο σου και αποφασίζεις να τον αντιμετωπίσεις κι ό,τι θέλει ας γίνει.
Αν δεν έχεις πονέσει πολύ, αν δεν έχεις νιώσει τη στεναχώρια, απλά θα διαιωνίσεις την κατάσταση που σε δυσκολεύει. Γιατί δεν υπάρχει ικανό ψυχικό κίνητρο. Κάπως τα μπαλώνεις και τα καταφέρνεις. Δυστυχώς. Γιατί δεν εκμεταλλεύεσαι την γιγαντιαία δύναμη της μεγάλης στεναχώριας. Δε γεύεσαι την απελευθερωτική επήρεια του βαθύ πόνου. Σαν το γυμναστήριο.
Θα μου πείτε τώρα τι πρέπει να γίνει; Πώς να σου αρέσει το να στεναχωριέσαι; Μπορεί να μη σου αρέσει αλλά είναι σημαντικό να μην το απεχθάνεσαι. Μπορείς να φτάσεις να το δεις πολύ πιο θετικά αν αναλογιστείς την κρυφή του δύναμη.
Σκεφτείτε το σαν να πηγαίνεις στο γυμναστήριο. Πιθανώς δεν σου αρέσει το ότι κουράζεσαι, αλλά το περιμένεις. Είναι φυσιολογικό. Δε τσατίζεσαι που κουράστηκες. Μερικές φορές μάλιστα μπορεί και να το χαρείς αν γίνεις λιώμα γιατί θα νιώσεις ότι τα έδωσες όλα εκείνη τη μέρα. Θα νιώσεις ότι έκανες μεγάλη πρόοδο.
Αυτό ήταν που προσπαθούσε να μου πει και η σύντροφός μου. «Άσε με να στεναχωρηθώ. Άσε με να το νιώσω. Για να καταφέρω να ταρακουνηθώ και να κάνω κι εγώ τη δική μου πρόοδο». Την ευχαριστώ για το μάθημα.
Καθόμουν με μια φίλη μου μια μέρα και συζητούσαμε. Ήταν στεναχωρημένη για ένα προσωπικό της θέμα. Αφού το συζητήσαμε αρκετά πρότεινα να κάνουμε κάτι ευχάριστο για να αλλάξει το κλίμα. «Δε θέλω να νιώσω καλύτερα» μου είπε. «Κάτι με ενοχλεί και πρέπει να το βιώσω για να βρω τι είναι. Πρέπει να νιώσω τη δυσκολία για να βρω τη δύναμη να κάνω κάτι γι' αυτό.»
Είχε απόλυτο δίκιο. Την άφησα να στεναχωριέται. Συχνά όταν κάποιος δικός μας άνθρωπος στεναχωριέται ή όταν είμαστε εμείς στεναχωρημένοι προσπαθούμε να κάνουμε κάτι για να αποσπάσουμε την προσοχή μας ή για να αποφύγουμε το δυσάρεστο συναίσθημα. «Μην κάνεις έτσι θα περάσει». «Έλα να κάνουμε κάτι να σου φτιάξει το κέφι». «Δεν είναι τίποτα». «Κρίμα είναι να στεναχωριέσαι»
Τα λέμε στους άλλους και τα λένε και οι άλλοι σε μας. Ο βασικός λόγος που γίνεται αυτό είναι ότι νιώθουμε άσχημα να νιώθουμε άσχημα. Είναι άβολο να στεναχωριέται κάποιος. Όλοι γύρω του βιώνουν μια δυσφορία.
Η δαιμονοποίηση των αρνητικών συναισθημάτων
Βρέθηκα σε ένα γκρουπ ανθρώπων που συζητούσαν για τα γραπτά ενός Αργεντινού συγγραφέα ο οποίος μοιραζόταν διάφορες σκέψεις για τους λόγους που υπάρχει η οδύνη στους ανθρώπους και πώς να την αποφύγουμε. Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα: «Τι κρίμα. Πόσο απάνθρωπο να προσπαθείς να εξαλείψεις τη στεναχώρια. Ο βασικότερος λόγος που μας δυσκολεύει η στεναχώρια είναι επειδή πιστεύουμε ότι δε θα έπρεπε να στεναχωριόμαστε».
Κι όμως, είναι τόσο φυσιολογικό. Είναι αδύνατον να μη στεναχωριόμαστε. Είναι αδύνατον να μη νιώθουμε άσχημα κάποιες φορές. Ας μην το κάνουμε χειρότερο με το να λογοκρίνουμε τα πολύ ανθρώπινα αυτά συναισθήματα. Είναι σαν να θέλεις να μην πεινάς ή να μην διψάς. Απλά δε γίνεται. Αν όμως πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να στεναχωριόμαστε, τότε θα νιώθουμε ακόμα χειρότερα όταν φυσιολογικά συμβαίνει.
Συχνά το να στεναχωρηθούμε είναι ο μόνος δρόμος για να αλλάξουμε. Είναι ο μόνος τρόπος για να αναλάβουμε δράση. Όταν μια κατάσταση μας στεναχωρεί αλλά κάπως καταφέρνουμε και την παλεύουμε τότε το πράγμα κάπως κυλάει. Η κατάσταση δεν φτάνει στο απροχώρητο και η ζωή μας παραμένει η ίδια. Δεν κάνουμε το μπαμ.
Οι πιο πολλοί από εμάς είμαστε πολύ καλοί στο να είμαστε δυνατοί. Στο να αντέχουμε. Και νομίζουμε ότι είναι και προτέρημα. Η βασική συνέπεια βέβαια της δύναμής μας είναι να μην κάνουμε καμία αλλαγή και να συνεχίσουμε να ζούμε την ίδια δυσάρεστη κατάσταση. Επειδή κάπως τα καταφέρνουμε.
Η δύναμη της στεναχώριας
Όταν προσπαθούμε να φτιάξουμε το κέφι το δικό μας ή των άλλων, τότε ο στεναχωρημένος άνθρωπος δεν πιάνει ποτέ πάτο. Αυτό σημαίνει ότι δεν βιώνει την αίσθηση κινητοποίησης που σου δίνει ο πάτος. Την ψυχική κατάσταση που επέρχεται όταν ο πόνος της κατάστασης γίνεται ισχυρότερος από ό,τι σε κρατάει από το να πάρεις δράση για να την αλλάξεις. Όταν όλα όσα σε σταματούσαν από το να κάνεις το επόμενο βήμα, απλά καταρρέουν.
Όταν πονάς πολύ που σε χώρισε και αποφασίζεις να κάψεις επιτέλους όλες τις φωτογραφίες και να προχωρήσεις. Όταν ξεχειλίζει το ποτήρι με τη δουλειά σου και αποφασίζεις να παραιτηθείς για να βρεις κάτι καινούριο νικώντας την ανασφάλειά σου. Όταν δεν πάει άλλο πια με την τελειωμένη σχέση σου και αποφασίζεις να την παρατήσεις κι ας φοβάσαι που θα μείνεις μόνος. Όταν δεν μπορείς να αντέξεις άλλη προσβολή από τον φίλο σου και αποφασίζεις να τον αντιμετωπίσεις κι ό,τι θέλει ας γίνει.
Αν δεν έχεις πονέσει πολύ, αν δεν έχεις νιώσει τη στεναχώρια, απλά θα διαιωνίσεις την κατάσταση που σε δυσκολεύει. Γιατί δεν υπάρχει ικανό ψυχικό κίνητρο. Κάπως τα μπαλώνεις και τα καταφέρνεις. Δυστυχώς. Γιατί δεν εκμεταλλεύεσαι την γιγαντιαία δύναμη της μεγάλης στεναχώριας. Δε γεύεσαι την απελευθερωτική επήρεια του βαθύ πόνου. Σαν το γυμναστήριο.
Θα μου πείτε τώρα τι πρέπει να γίνει; Πώς να σου αρέσει το να στεναχωριέσαι; Μπορεί να μη σου αρέσει αλλά είναι σημαντικό να μην το απεχθάνεσαι. Μπορείς να φτάσεις να το δεις πολύ πιο θετικά αν αναλογιστείς την κρυφή του δύναμη.
Σκεφτείτε το σαν να πηγαίνεις στο γυμναστήριο. Πιθανώς δεν σου αρέσει το ότι κουράζεσαι, αλλά το περιμένεις. Είναι φυσιολογικό. Δε τσατίζεσαι που κουράστηκες. Μερικές φορές μάλιστα μπορεί και να το χαρείς αν γίνεις λιώμα γιατί θα νιώσεις ότι τα έδωσες όλα εκείνη τη μέρα. Θα νιώσεις ότι έκανες μεγάλη πρόοδο.
Αυτό ήταν που προσπαθούσε να μου πει και η σύντροφός μου. «Άσε με να στεναχωρηθώ. Άσε με να το νιώσω. Για να καταφέρω να ταρακουνηθώ και να κάνω κι εγώ τη δική μου πρόοδο». Την ευχαριστώ για το μάθημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου