Σάββατο 14 Ιουλίου 2018

Ενεργοί γαλαξίες και αντικείμενα Blazars

Οι ενεργοί γαλαξίες ενσωματώνουν έναν μικρό πυρήνα στο κέντρο τους (που ονομάζεται ενεργός γαλαξιακός πυρήνας ή AGN) από όπου εκπέμπουν ισχυρή ακτινοβολία σε έναν τυπικό κατά τα άλλα γαλαξία. Αυτός ο ενεργός πυρήνας μπορεί να είναι αφενός ιδιαίτερα μεταβλητός και αφετέρου πάρα πολύ φωτεινός έναντι του υπολοίπου γαλαξία.  
 
Τα blazar (μπλέιζαρ) εκπέμπουν πίδακες υλικού που κατευθύνονται στην κατεύθυνση της Γης. Παρατηρούνται «κάθετα» ή σχεδόν κάθετα στον πίδακα.

Για τους κανονικούς γαλαξίες μπορεί να θεωρήσουμε ότι η συνολική ενέργεια που εκπέμπουν, είναι το άθροισμα της εκπομπής που προέρχεται από κάθε άστρο που βρίσκεται στο γαλαξία. Για τους ενεργούς όμως γαλαξίες, αυτό δεν ισχύει. Υπάρχει πολύ περισσότερη εκπεμπόμενη ενέργεια από αυτή που πρέπει να υπάρχει, και αυτή η υπερβολική ενέργεια βρίσκεται στις υπέρυθρες, στις ραδιοφωνικές, στις υπεριώδεις, και στις ακτίνων X περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Η ενέργεια που εκπέμπεται από έναν ενεργό γαλαξία είναι οτιδήποτε αλλά συνηθισμένης μορφής. Ενώ οι AGN θεωρούνται σαν τις πιο λαμπρές συνεχείς πηγές Η/Μ ακτινοβολίας στο σύμπαν.
 
Τι λοιπόν να συμβαίνει σε αυτούς τους ενεργούς γαλαξίες ώστε να παραγάγουν μια τέτοια τεράστια ενέργεια;
 
Οι γαλαξίες αυτοί χαρακτηρίζονται από ορισμένες ιδιότητες: (1) υψηλή φωτεινότητα, (2) μη θερμικά φάσματα που δεν μοιάζουν με το σύνολο πολλών αστρικών φασμάτων, (3) η πιο φωτεινή περιοχή τους είναι σε μια περιοχή του φάσματος εκτός από την οπτική (π.χ., ραδιοφωνικά, υπεριώδη, υπέρυθρα μήκη κύματος), (4) ένα λαμπρό πυρήνα σαν άστρο, (5) ισχυρές γραμμές εκπομπής (οι περισσότερες), (6) γρήγορη μεταβλητότητα, και μερικές φορές (7) ράδιο πίδακες.  
   
Οι ενεργοί γαλαξίες μελετώνται έντονα σε όλα τα μήκη κύματος. Επειδή μπορούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους σε σύντομα διαστήματα, είναι χρήσιμο να μελετηθούν ταυτόχρονα σε όλες τις ενέργειες. Ταυτόχρονα με τις παρατηρήσεις σε πολλά μήκη κύματος είναι σημαντικές και οι παρατηρήσεις σε ακτίνες X και ακτίνες γάμμα, δεδομένου ότι πολλά υψηλής ενέργειας κβάζαρ εκπέμπουν ένα μεγάλο μέρος της ισχύος τους σε τέτοιες ενέργειες.
 
Αντικείμενα Blazars (blazing quasi-stellar object)
Blazar: (Λαμπερό ημιαστρικό αντικείμενο), είναι ένα πολύ συμπιεσμένο κβάζαρ που συνδέεται με μία  τεράστια μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός ενεργού γιγάντιου ελλειπτικού γαλαξία. Τα μπλέιζαρ είναι από τα βιαιότερα φαινόμενα στο σύμπαν και αποτελούν ένα σημαντικό θέμα στην εξωγαλαξιακή αστρονομία. Ο όρος μπλέιζαρ πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1978 από τον αστρονόμο Έντουαρτ Σπιέγκελ.
 
Πρόκειται για έναν από τους 4 τύπους ενός ενεργού γαλαξία και και χαρακτηρίζεται από μια πολύ γρήγορη (καθημερινή) μεταβλητότητα, με μεγάλα ποσοστά στη συνολική λαμπρότητα, με καμία γραμμή εκπομπής, με ισχυρή μη θερμική ακτινοβολία, και εμφάνιση σαν άστρου. Ένα αντικείμενο Blazar είναι ένας ραδιογαλαξίας ευθυγραμμισμένος έτσι ώστε να κοιτάζουμε στην ίδια ευθεία με τον πίδακα, δηλαδή προς την ίδια την καρδιά του συστήματος ακριβώς στον πυρήνα. Επειδή κοιτάζουμε κατά μήκος ακριβώς του πίδακα βλέπουμε μια πολύ γρήγορη, ιδιαίτερα φωτεινή ακτινοβολία.
 
Είναι λοιπόν μια υποκατηγορία των AGN που παρατηρούνται στις υψηλότερες ενέργειες. Έχει σχετικιστικούς πίδακες που δείχνουν προς τη γη, έτσι ώστε να παρατηρούμε την εκπομπή από την περιοχή του πίδακα. Γι' αυτό μοιάζουν με τους κβάζαρ, αλλά δεν είναι τόσο φωτεινοί. Οι εκπομπές στο ορατό φάσμα και η ακτινοβολία ακτίνων γάμμα  από τους blazar είναι χρονικά μεταβλητές με διαστήματα από μερικά λεπτά έως λίγες ημέρες. Αν και υπάρχουν θεωρίες ως προς τις αιτίες αυτής της μεταβλητότητας, τα λίγα στοιχεία που έχουμε δεν μας επιτρέπουν ακόμα να τις επιβεβαιώσουμε.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου