Ο Πωλ Βαλερύ (Ambroise-Paul-Toussaint-Jules Valéry, 30 Οκτωβρίου 1871 – 20 Ιουλίου 1945) ήταν Γάλλος ποιητής, συγγραφέας και φιλόσοφος. Τα ενδιαφέροντά του ήταν τόσο πλατιά, ώστε μπορεί χαρακτηρισθεί πολυμαθής. Εκτός από το ποιητικό του έργο και τους διαλόγους του, συνέγραψε πολλά δοκίμια, ενώ είναι γνωστός και για τους αφορισμούς του πάνω σε θέματα Τέχνης, Ιστορίας, Γραμμάτων, Μουσικής και επικαιρότητας.
«Τα βιβλία έχουν τους ίδιους εχθρούς με τον άνθρωπο: Τη φωτιά, την υγρασία, την ανοησία, το χρόνο και το ίδιο τους το περιεχόμενο.»
«Έξυπνη γυναίκα είναι εκείνη που μαζί της μπορείς να συμπεριφέρεσαι σαν βλάκας.»
«Ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις τα όνειρά σου να βγουν αληθινά, είναι να ξυπνήσεις.»
«Εάν κάποιος γλείφει τα πόδια σου, πάτα τον με το πόδι σου προτού σε δαγκώσει.»
«Αν κάποια μεγάλη καταστροφή δεν αναγγέλλεται κάθε πρωί, αισθανόμαστε ένα κενό. Τίποτε στην εφημερίδα σήμερα. Αναστεναγμός.»
«Αν ένα πουλί μπορούσε να πει με ακρίβεια τι τραγουδάει, γιατί τραγουδάει, και τι είναι αυτό που το κάνει να τραγουδάει, δε θα τραγουδούσε.»
«Όποιος κάνει το καλό από καθήκον, το κάνει άσχημα, και χωρίς τέχνη.»
«Η συνείδηση βασιλεύει μα δεν κυβερνά.»
«Αρχηγός είναι κάποιος που χρειάζεται άλλους ανθρώπους.»
«Η ηλικία του γιατί. Τα παιδιά ρωτούν Γιατί; Τότε τα στέλνουν στο σχολείο που τα θεραπεύει από το ένστικτο αυτό και θριαμβεύει πάνω στην περιέργεια με την πλήξη.»
«Δυστυχισμένος όποιος δεν έχει τίποτε να δώσει, αλλά χίλιες φορές πιο δυστυχισμένος όποιος δεν έχει κανέναν για να μοιραστεί αυτό που έχει.»
«Το παιδί βλέπει και δεν ξέρει. Ο μεγάλος ξέρει και δεν βλέπει.»
«Ο αριθμός των εχθρών μας αυξάνεται σε ευθεία αναλογία με τη σπουδαιότητά μας. Το ίδιο συμβαίνει και με τον αριθμό των φίλων μας.»
«Ένα καλά περιγεγραμμένο συναίσθημα είναι ένα συναίσθημα ακρωτηριασμένο.»
«Η ελευθερία είναι σημάδι, ανταμοιβή, αποτέλεσμα σοφής πειθαρχίας. Μόνο ο χορευτής ξέρει να περπατά, ο τραγουδιστής να μιλά, ο στοχαστής να χαμογελά.»
«Πρέπει, κατά κάποιον τρόπο, να τιμούμε, να σεβόμαστε τις δυσκολίες που παρουσιάζονται. Μια δυσκολία είναι ένα φως. Μια ανυπέρβλητη δυσκολία είναι ένας ήλιος.»
«Η πιο μεγάλη απόλαυση είναι το πλησίασμα της απόλαυσης.»
«Όποιος κάνει το καλό από καθήκον, το κάνει άσχημα, και το κάνει χωρίς τέχνη.»
«Η αδυναμία της δύναμης είναι ότι δεν πιστεύει παρά στη δύναμη.»
«Οι μύθοι είναι οι ψυχές των πράξεων και των ερώτων μας. Δεν μπορούμε να δράσουμε παρά κατευθυνόμενοι προς ένα φάντασμα. Δεν μπορούμε να αγαπήσουμε παρά αυτό που δημιουργούμε.»
«Πολιτική είναι ο χειρισμός του περισσότερου από το λιγότερο, του τεράστιου αριθμού από τον μικρό, του πραγματικού από τις εικόνες και τις λέξεις.»
«Θα ήθελα ένα έθνος να ήταν βουβό για τη δόξα και για τα πλεονεκτήματά του και να μη μιλούσε ποτέ για τον εαυτό του.»
«Θα ήθελα ένα έθνος να είχε την πολιτική του πιθανού μέλλοντος και όχι του παρελθόντος του.»
«Η βία είναι μια μορφή βλακείας.»
«Η ειρήνη είναι, ίσως, η κατάσταση πραγμάτων που σ’ αυτήν η φυσική εχθρότητα των ανθρώπων μεταξύ τους εκδηλώνεται με δημιουργίες, αντί να μεταφράζεται σε καταστροφές, όπως γίνεται στον πόλεμο.»
«Μια εκπαίδευση που δεν σου διδάσκει να θέτεις στον εαυτό σου ερωτήματα είναι κακή. Ο μαθητής πρέπει να ρωτά, όχι ο δάσκαλος.»
«Εκπαίδευση –το σύστημα των «λαμπρών μαθητών» έχοντας ζήσει μόνο από τα 5 ή 6 πρώτα χρόνια εργασίας της νόησής τους, εντελώς προσδιορισμένο στόχο. Που όταν τον πετύχουν, αποδεικνύονται ανίκανοι να δημιουργήσουν άλλους.»
«Ο καλλιτέχνης ζει στην οικειότητα της αυθαιρεσίας του και στην αναμονή της αναγκαιότητάς του.»
«(ο καλλιτέχνης) δεν ζητά παρά τα δυσκολότερα δάκρυα και τη δυσκολότερη χαρά, που αναζητούν την αιτία τους και που δεν την βρίσκουν καθόλου μέσα στην εμπειρία της ζωής...»
«Ένα έργο μουσικής απόλυτα καθαρής, μια σύνθεση του Σεβαστιανού Μπαχ, π.χ., που δεν δανείζεται τίποτε από το συναίσθημα, αλλά που κατασκευάζει συναίσθημα χωρίς μοντέλο, και που όλη η ομορφιά του έγκειται στους συνδυασμούς του, στην οικοδόμηση μιας χωριστής ενορατικής τάξης, είναι ένα ανεκτίμητο απόκτημα, μια τεράστια αξία που βγήκε από το μηδέν...»
«Όλο το πρόβλημα της τέχνης έγκειται στη σύνδεση των διαδικασιών της ζωντανής φύσης με την πράξη του ανθρώπινου τύπου. Τραγουδώ σημαίνει δίνω σε μια φωνή τη μορφή ενός φυτού που μεγαλώνει –ή της δραστηριότητας ενός πουλιού μέσα στο χώρο.»
«Η μίμηση, η περιγραφή, η αναπαράσταση του ανθρώπου ή των άλλων πραγμάτων δεν σημαίνει μίμηση της φύσης στη λειτουργία της: σημαίνει μίμηση των προϊόντων της, και αυτό είναι τελείως διαφορετικό.»
«Ο ορισμός του Ωραίου είναι εύκολος: είναι αυτό που απελπίζει.»
«Τίποτε ωραίο δεν μπορεί να συνοψιστεί.»
«Η ομορφιά έγκειται στην αδυναμία να χωρίσεις χωρίς απώλειες
- τη συγκίνηση απ’ αυτό που συγκινεί
- τη μορφή από το περιεχόμενο
- τον τρόπο της δημιουργίας από το δημιούργημα και στην ανανέωση της επιθυμίας από την ίδια την ικανοποίηση.»
«Ένας άνθρωπος μου φαίνεται τόσο λιγότερο «ευαίσθητος» όσο περισσότερο επιδεικνύει και χρησιμοποιεί το συναίσθημά του.»
«Δεν πρέπει όμως να συμπεραίνει κανείς την απουσία από τη σιωπή.»
«Οι αισιόδοξοι γράφουν άσχημα.»
«Αυτό που λέω με αλλάζει. Ακόμα και ειπωμένο στον εαυτό μου. Και ίσως είμαι προσδιορισμένος απ’ ότι έχω εκπέμψει –όχι απ’ ότι έχω υποστεί.»
«Δεν θα ήμουν εγώ, αν δεν μπορούσα να είμαι ένας άλλος.»
«Η φιλία, η αγάπη είναι να μπορείς να είσαι αδύναμος μαζί με κάποιον άλλο.»
«Ο έρωτας απευθύνεται σ’ αυτό που είναι κρυμμένο μέσα στο αντικείμενό του.»
«Μερικοί αναζητούν τις γυναίκες για να τις απολαύσουν κι έπειτα να σκέφτονται ελεύθερα άλλα πράγματα. Κι έτσι έχουν την τάση να επιθυμούν την αλλαγή γυναικών. Άλλοι έχουν μια γυναίκα όπως έχει κανείς τις παντόφλες του, άνετα οι ίδιες. Λίγοι όμως, απειροελάχιστοι, επιθυμούν στη γυναίκα ένα ζωντανό ον, πάντα γεμάτο ανακαλύψεις και θέλγητρα, ένα μικρό κόσμο που ενώ τον κατέχουν από όσο πιο κοντά γίνεται, εκείνος διατηρεί ακόμα ένα άπειρο σκοταδιού και μυστικών.
Αυτοί γίνονται οι πραγματικοί εραστές. Αλλά είναι σπανιότατοι, κι εκείνοι που θα μπορούσαν να είναι έτσι, πέφτουν σε γυναίκες που έχουν ακριβώς τη φύση των ανδρών που ανέφερα στην αρχή.»
«Μάλλον φαίνεται αδύνατον, αυτός που σ’ αγαπά να σε γνωρίζει βαθιά –Το βάθος δεν είναι ποτέ αξιαγάπητο.»
«Δεν είμαι εγώ αυτό που αγαπάτε –(και τι είναι εγώ;). Δεν είναι, θέλω να πω, αυτό το εγώ που ο ίδιος αποδίδω στον εαυτό μου –είναι ένα ον φτιαγμένο μόνο από την προσδοκία σας και από μερικές όψεις του εαυτού μου. Αυτό φαίνεται καθαρά από τη συνέχεια του έρωτά σας, όπου μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι αναλώνεστε στο να αρνείστε και να σβήνετε όλα τα πρόσωπα και τις όψεις μου που δεν εναρμονίζονται μ’ αυτή την Ιδέα που ανταποκρίνεται τόσο καλά στην ανάγκη σας. Ενισχύεται, αντίθετα, τα χαρακτηριστικά που της ταιριάζουν. Κι επομένως, όσο περνά ο καιρό, τόσο περισσότερο διαφορετική γίνεται η ιδέα από το υποτιθέμενο πρότυπό της.»
«Έρωτας, Πνεύμα –οι δυο μορφές του απελπισμένου αγώνα κατά του Νόμου της απώλειας.»
«Η μεγαλύτερη άγνοια είναι να μην ξέρεις ποια ερωτήματα δεν πρέπει να διατυπώνονται. Σημαίνει ότι μπερδεύεις τα αληθινά προβλήματα με τα ψευδοπροβλήματα.»
«Η μνήμη δεν «χρησιμεύει» τόσο στην αναπαράσταση του παρελθόντος, όσο στη συγκρότηση του διαρκούς, του χωρίς εποχή, ευκαιριακά, σύμφωνα με τα ερεθίσματα του παρόντος.»
«Η μνήμη είναι το μέλλον του παρελθόντος.»
«Και στο πιο αμυδρό φως ξαναχτίζω το ύψος απ’ όπου θα πέσω μετά.»
«Πάντα να ξαναρχίζεις.»
«Τα βιβλία έχουν τους ίδιους εχθρούς με τον άνθρωπο: Τη φωτιά, την υγρασία, την ανοησία, το χρόνο και το ίδιο τους το περιεχόμενο.»
«Έξυπνη γυναίκα είναι εκείνη που μαζί της μπορείς να συμπεριφέρεσαι σαν βλάκας.»
«Ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις τα όνειρά σου να βγουν αληθινά, είναι να ξυπνήσεις.»
«Εάν κάποιος γλείφει τα πόδια σου, πάτα τον με το πόδι σου προτού σε δαγκώσει.»
«Αν κάποια μεγάλη καταστροφή δεν αναγγέλλεται κάθε πρωί, αισθανόμαστε ένα κενό. Τίποτε στην εφημερίδα σήμερα. Αναστεναγμός.»
«Αν ένα πουλί μπορούσε να πει με ακρίβεια τι τραγουδάει, γιατί τραγουδάει, και τι είναι αυτό που το κάνει να τραγουδάει, δε θα τραγουδούσε.»
«Όποιος κάνει το καλό από καθήκον, το κάνει άσχημα, και χωρίς τέχνη.»
«Η συνείδηση βασιλεύει μα δεν κυβερνά.»
«Αρχηγός είναι κάποιος που χρειάζεται άλλους ανθρώπους.»
«Η ηλικία του γιατί. Τα παιδιά ρωτούν Γιατί; Τότε τα στέλνουν στο σχολείο που τα θεραπεύει από το ένστικτο αυτό και θριαμβεύει πάνω στην περιέργεια με την πλήξη.»
«Δυστυχισμένος όποιος δεν έχει τίποτε να δώσει, αλλά χίλιες φορές πιο δυστυχισμένος όποιος δεν έχει κανέναν για να μοιραστεί αυτό που έχει.»
«Το παιδί βλέπει και δεν ξέρει. Ο μεγάλος ξέρει και δεν βλέπει.»
«Ο αριθμός των εχθρών μας αυξάνεται σε ευθεία αναλογία με τη σπουδαιότητά μας. Το ίδιο συμβαίνει και με τον αριθμό των φίλων μας.»
«Ένα καλά περιγεγραμμένο συναίσθημα είναι ένα συναίσθημα ακρωτηριασμένο.»
«Η ελευθερία είναι σημάδι, ανταμοιβή, αποτέλεσμα σοφής πειθαρχίας. Μόνο ο χορευτής ξέρει να περπατά, ο τραγουδιστής να μιλά, ο στοχαστής να χαμογελά.»
«Πρέπει, κατά κάποιον τρόπο, να τιμούμε, να σεβόμαστε τις δυσκολίες που παρουσιάζονται. Μια δυσκολία είναι ένα φως. Μια ανυπέρβλητη δυσκολία είναι ένας ήλιος.»
«Η πιο μεγάλη απόλαυση είναι το πλησίασμα της απόλαυσης.»
«Όποιος κάνει το καλό από καθήκον, το κάνει άσχημα, και το κάνει χωρίς τέχνη.»
«Η αδυναμία της δύναμης είναι ότι δεν πιστεύει παρά στη δύναμη.»
«Οι μύθοι είναι οι ψυχές των πράξεων και των ερώτων μας. Δεν μπορούμε να δράσουμε παρά κατευθυνόμενοι προς ένα φάντασμα. Δεν μπορούμε να αγαπήσουμε παρά αυτό που δημιουργούμε.»
«Πολιτική είναι ο χειρισμός του περισσότερου από το λιγότερο, του τεράστιου αριθμού από τον μικρό, του πραγματικού από τις εικόνες και τις λέξεις.»
«Θα ήθελα ένα έθνος να ήταν βουβό για τη δόξα και για τα πλεονεκτήματά του και να μη μιλούσε ποτέ για τον εαυτό του.»
«Θα ήθελα ένα έθνος να είχε την πολιτική του πιθανού μέλλοντος και όχι του παρελθόντος του.»
«Η βία είναι μια μορφή βλακείας.»
«Η ειρήνη είναι, ίσως, η κατάσταση πραγμάτων που σ’ αυτήν η φυσική εχθρότητα των ανθρώπων μεταξύ τους εκδηλώνεται με δημιουργίες, αντί να μεταφράζεται σε καταστροφές, όπως γίνεται στον πόλεμο.»
«Μια εκπαίδευση που δεν σου διδάσκει να θέτεις στον εαυτό σου ερωτήματα είναι κακή. Ο μαθητής πρέπει να ρωτά, όχι ο δάσκαλος.»
«Εκπαίδευση –το σύστημα των «λαμπρών μαθητών» έχοντας ζήσει μόνο από τα 5 ή 6 πρώτα χρόνια εργασίας της νόησής τους, εντελώς προσδιορισμένο στόχο. Που όταν τον πετύχουν, αποδεικνύονται ανίκανοι να δημιουργήσουν άλλους.»
«Ο καλλιτέχνης ζει στην οικειότητα της αυθαιρεσίας του και στην αναμονή της αναγκαιότητάς του.»
«(ο καλλιτέχνης) δεν ζητά παρά τα δυσκολότερα δάκρυα και τη δυσκολότερη χαρά, που αναζητούν την αιτία τους και που δεν την βρίσκουν καθόλου μέσα στην εμπειρία της ζωής...»
«Ένα έργο μουσικής απόλυτα καθαρής, μια σύνθεση του Σεβαστιανού Μπαχ, π.χ., που δεν δανείζεται τίποτε από το συναίσθημα, αλλά που κατασκευάζει συναίσθημα χωρίς μοντέλο, και που όλη η ομορφιά του έγκειται στους συνδυασμούς του, στην οικοδόμηση μιας χωριστής ενορατικής τάξης, είναι ένα ανεκτίμητο απόκτημα, μια τεράστια αξία που βγήκε από το μηδέν...»
«Όλο το πρόβλημα της τέχνης έγκειται στη σύνδεση των διαδικασιών της ζωντανής φύσης με την πράξη του ανθρώπινου τύπου. Τραγουδώ σημαίνει δίνω σε μια φωνή τη μορφή ενός φυτού που μεγαλώνει –ή της δραστηριότητας ενός πουλιού μέσα στο χώρο.»
«Η μίμηση, η περιγραφή, η αναπαράσταση του ανθρώπου ή των άλλων πραγμάτων δεν σημαίνει μίμηση της φύσης στη λειτουργία της: σημαίνει μίμηση των προϊόντων της, και αυτό είναι τελείως διαφορετικό.»
«Ο ορισμός του Ωραίου είναι εύκολος: είναι αυτό που απελπίζει.»
«Τίποτε ωραίο δεν μπορεί να συνοψιστεί.»
«Η ομορφιά έγκειται στην αδυναμία να χωρίσεις χωρίς απώλειες
- τη συγκίνηση απ’ αυτό που συγκινεί
- τη μορφή από το περιεχόμενο
- τον τρόπο της δημιουργίας από το δημιούργημα και στην ανανέωση της επιθυμίας από την ίδια την ικανοποίηση.»
«Ένας άνθρωπος μου φαίνεται τόσο λιγότερο «ευαίσθητος» όσο περισσότερο επιδεικνύει και χρησιμοποιεί το συναίσθημά του.»
«Δεν πρέπει όμως να συμπεραίνει κανείς την απουσία από τη σιωπή.»
«Οι αισιόδοξοι γράφουν άσχημα.»
«Αυτό που λέω με αλλάζει. Ακόμα και ειπωμένο στον εαυτό μου. Και ίσως είμαι προσδιορισμένος απ’ ότι έχω εκπέμψει –όχι απ’ ότι έχω υποστεί.»
«Δεν θα ήμουν εγώ, αν δεν μπορούσα να είμαι ένας άλλος.»
«Η φιλία, η αγάπη είναι να μπορείς να είσαι αδύναμος μαζί με κάποιον άλλο.»
«Ο έρωτας απευθύνεται σ’ αυτό που είναι κρυμμένο μέσα στο αντικείμενό του.»
«Μερικοί αναζητούν τις γυναίκες για να τις απολαύσουν κι έπειτα να σκέφτονται ελεύθερα άλλα πράγματα. Κι έτσι έχουν την τάση να επιθυμούν την αλλαγή γυναικών. Άλλοι έχουν μια γυναίκα όπως έχει κανείς τις παντόφλες του, άνετα οι ίδιες. Λίγοι όμως, απειροελάχιστοι, επιθυμούν στη γυναίκα ένα ζωντανό ον, πάντα γεμάτο ανακαλύψεις και θέλγητρα, ένα μικρό κόσμο που ενώ τον κατέχουν από όσο πιο κοντά γίνεται, εκείνος διατηρεί ακόμα ένα άπειρο σκοταδιού και μυστικών.
Αυτοί γίνονται οι πραγματικοί εραστές. Αλλά είναι σπανιότατοι, κι εκείνοι που θα μπορούσαν να είναι έτσι, πέφτουν σε γυναίκες που έχουν ακριβώς τη φύση των ανδρών που ανέφερα στην αρχή.»
«Μάλλον φαίνεται αδύνατον, αυτός που σ’ αγαπά να σε γνωρίζει βαθιά –Το βάθος δεν είναι ποτέ αξιαγάπητο.»
«Δεν είμαι εγώ αυτό που αγαπάτε –(και τι είναι εγώ;). Δεν είναι, θέλω να πω, αυτό το εγώ που ο ίδιος αποδίδω στον εαυτό μου –είναι ένα ον φτιαγμένο μόνο από την προσδοκία σας και από μερικές όψεις του εαυτού μου. Αυτό φαίνεται καθαρά από τη συνέχεια του έρωτά σας, όπου μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι αναλώνεστε στο να αρνείστε και να σβήνετε όλα τα πρόσωπα και τις όψεις μου που δεν εναρμονίζονται μ’ αυτή την Ιδέα που ανταποκρίνεται τόσο καλά στην ανάγκη σας. Ενισχύεται, αντίθετα, τα χαρακτηριστικά που της ταιριάζουν. Κι επομένως, όσο περνά ο καιρό, τόσο περισσότερο διαφορετική γίνεται η ιδέα από το υποτιθέμενο πρότυπό της.»
«Έρωτας, Πνεύμα –οι δυο μορφές του απελπισμένου αγώνα κατά του Νόμου της απώλειας.»
«Η μεγαλύτερη άγνοια είναι να μην ξέρεις ποια ερωτήματα δεν πρέπει να διατυπώνονται. Σημαίνει ότι μπερδεύεις τα αληθινά προβλήματα με τα ψευδοπροβλήματα.»
«Η μνήμη δεν «χρησιμεύει» τόσο στην αναπαράσταση του παρελθόντος, όσο στη συγκρότηση του διαρκούς, του χωρίς εποχή, ευκαιριακά, σύμφωνα με τα ερεθίσματα του παρόντος.»
«Η μνήμη είναι το μέλλον του παρελθόντος.»
«Και στο πιο αμυδρό φως ξαναχτίζω το ύψος απ’ όπου θα πέσω μετά.»
«Πάντα να ξαναρχίζεις.»
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου