Αστραπές κατευθύνονται με ακτίνες λέιζερ

Η ιδέα της χρησιμοποίησης ενός ισχυρού λέιζερ για να δημιουργήσει ένα κανάλι χαμηλής αντίστασης μέσα από την ατμόσφαιρα – ένα εικονικό αλεξικέραυνο – ανδρώθηκε στη δεκαετία του 1990. Τα λέιζερ που αναπτύχθηκαν τότε θα μπορούσαν να δημιουργήσουν παλμούς με ισχύ τρισεκατομμύρια βατ για εκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Οι παλμοί που δημιουργούνται είναι τόσο έντονοι που αποσπούν τα ηλεκτρόνια από τα μόρια του αέρα, σχηματίζοντας κανάλια από ιονισμένο αέρα κατά μήκος του διαδρομή της δέσμης. Αυτά τα μονοπάτια ονομάζονται νημάτια, τα οποία διατήρησαν μεν ιονισμένο τον αέρα πολύ χρόνο μετά το πέρασμα του λέιζερ, αλλά δεν κατάφεραν να προκαλέσουν ή να κατευθύνουν κεραυνό.

 

Δεν μιμείται βεβαίως την δράση του Δία, αλλά τουλάχιστον δεν είναι και εντελώς μύθος. Λέιζερ έχουν χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά για να προκαλέσουν και να εκτρέψουν κεραυνούς.

• Το 2017, μια ομάδα με επικεφαλής τον André Mysyrowicz του εργαστηρίου της εφαρμοσμένης οπτικής στο ENSTA ParisTech στη Γαλλία, πήρε ένα μεγάλο λέιζερ στο Νέο Μεξικό για πειράματα πεδίου με τα σύννεφα. Η ομάδα διαπίστωσε τότε ότι οι δέσμες του λέιζερ αύξησαν την ηλεκτρική δραστηριότητα στα σύννεφα, αλλά δεν προκαλούν κεραυνούς.
• Τώρα η ίδια ομάδα έχει φτάσει σε δύο ορόσημα στην πορεία προς την αντικεραυνική προστασία με ένα πιο συμπαγές λέιζερ. Σε ένα πείραμα σε ένα στρατιωτικό εργαστήριο στην Τουλούζη της Γαλλίας, έφτιαξαν μία εκκένωση υψηλής τάσης με δύο πιθανούς στόχους, περίπου, κάπου 2.5 μέτρα μακριά. Με κλειστό το λέιζερ, η τεχνητή αστραπή χτύπησε το κοντινό στόχο. Αλλά με το λέιζερ, δημιουργήθηκε μία ‘δίοδος’ προς τον μακρινό στόχο, η εκφόρτιση πήγε τελικά εκεί πού προγραμματίστηκε.
• Σε ένα δεύτερο πείραμα, η ομάδα του Mysyrowicz στόχευσε την ακτίνα του λέιζερ 50 μέτρα από το εργαστήριο. Όμως σε αυτή την περίπτωση η αστραπή έμοιαζε περισσότερο με την αστραπή στον πραγματικό κόσμο, λέει ο Jérôme Kasparian στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. «Στα σύννεφα δεν υπάρχει στην πράξη ένα ηλεκτρόδιο που να μπορείτε να το αγγίξετε," λέει. Όμως στον πραγματικό κόσμο, προσθέτει, οι στόχοι είναι πολύ πιο μακρινοί.