«Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος για τα ωραία και μεγάλα έργα η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται· να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες, και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες. Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις, (η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις), και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα, και πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξη που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του, και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια. Και συ τα δέχεσαι με απελπισία αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις. Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει· τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών, τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε· την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους. Aυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Aρταξέρξης, αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία· και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.»Κωνσταντίνος Π.Καβάφης
Άλλα ζητεί η ψυχή μας, γι’ άλλα κλαίει… Και η απόγνωση αυτή φωτογραφίζεται με απόλυτη σαφήνεια στους στίχους της Σατραπείας του Κ. Καβάφη. Δεν πιστεύω πως πρόκειται για το αίσθημα του ανικανοποίητου. Πρόκειται για την έλλειψη της συνειδησιακής ωριμότητας, για ψυχική δυσαρμονία. Τελικά, νομίζω, πως η ισορροπία της ψυχής και η συναισθηματική-κοινωνική νοημοσύνη του ατόμου έγκειται κυρίως στην κατανόηση πως η κοινωνία-όσο τέλεια κι αν είναι αυτή- αδυνατεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του κάθε μέλους της. Πόσοι όμως είναι αυτοί οι οποίοι συμβιβάζονται με αυτήν την ιδέα, συνθηκολογούν και συνειδητά θυσιάζουν ένα μέρος της ελευθερίας τους; Αρχίζω να πιστεύω πως τις περισσότερες φορές ο συμβιβασμός αυτός αποτελεί προϊόν καταναγκασμού.
Το μεγαλύτερο μέρος των επιθυμιών, των αναγκών και των εγγενών δυνατοτήτων μας παραμένουν θαμμένες μέχρι το τέλος της ζωής μας. Όμως, κάθε ανθρώπινο ον έχει βούληση και αν αγωνιστεί, μπορεί να αποκτήσει ελεύθερη βούληση. Αρκεί να καταλάβει. Να γνωρίσει. Αρκεί η γνώση να γίνει αυτεπίγνωση και το οίδα να γίνει σύνοιδα. Μοιάζουμε, λένε, σαν τα παγόβουνα που μόνο την κορυφή τους μπορούμε να δούμε. Μόνο το 1/8 των αναγκών μας φέρνουμε στην επιφάνεια. Τα 7/8 τα αγνοούμε… Ίσως να είναι αλήθεια πως πάντοτε φοβόμαστε αυτό που δεν κατανοούμε και υποσυνείδητα το θέτουμε σε δεύτερη μοίρα.
Πόσο δυσάρεστο όμως είναι να συμβαίνει αυτό με τον ίδιο μας τον εαυτό; Η αποτυχία μας να φωτίσουμε τις σκοτεινές πτυχές μας και η αδυναμία μας να αποσυμβολίσουμε τα μηνύματα που εκείνος μας στέλνει μας καθιστούν ευάλωτους και μονόπλευρους. Είναι μεγάλη συμφορά, λέει ο ποιητής, να είσαι φτιαγμένος για τα ωραία και τα μεγάλα έργα, να έχεις την ικανότητα να δημιουργήσεις κάτι σπουδαίο και οι συγκυρίες της ζωής να σου στερούν την πολύτιμη εκείνη ευκαιρία που θα σου έδινε την απαραίτητη ενθάρρυνση για να δείξεις την σπουδαιότητα του ξεχωριστού σου “είναι”.
Παρολ’ αυτά υποστηρίζω θερμά πως πρόκειται περισσότερο για προσωπική ευθύνη παρά για αποτέλεσμα μιας σειράς γεγονότων. Πρόκειται για την επιλογή της εύκολης λύσης, για το συμβιβασμό και την απόφαση να εγκαταλείψει κανείς τα όνειρά του… Και τότε αποδέχεται με -φαινομενική- ευγνωμοσύνη τα δώρα του Πέρση Βασιλιά. Η απελπισία όμως για την κατάντια αυτή κατοικεί μέσα του γιατί η εναλλακτική επιλογή δεν έχει την ίδια αξία. Αποτελεί μεν μια λύση ικανοποιητική όμως ταυτίζεται και με την εγκατάλειψη των ονείρων του, των πραγματικών επιθυμιών του και των στόχων του. Την εγκατάλειψη ό, τι πολυτιμότερου είχε.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου