ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Φιλίππου ἐπιστολή (20-23)

[20] Ῥᾴδιον μὲν οὖν ἐστί μοι παῦσαι τῆς βλασφημίας αὐτοὺς μικρὰ πάνυ προεμένῳ, καὶ ποιῆσαι λέγειν ἐπαίνους ὑπὲρ ἡμῶν. ἀλλ᾽ αἰσχυνοίμην ἄν, εἰ τὴν πρὸς ὑμᾶς εὔνοιαν παρὰ τούτων φαινοίμην ὠνούμενος, οἳ πρὸς τοῖς ἄλλοις εἰς τοῦτο τόλμης ἥκουσιν ὥστε καὶ περὶ Ἀμφιπόλεως πρὸς ἡμᾶς ἀμφισβητεῖν ἐπιχειροῦσιν, ὑπὲρ ἧς τῶν ἀντιποιουμένων αὐτῆς οἶμαι πολὺ δικαιότερα λέγειν αὐτός.

[21] εἴτε γὰρ τῶν ἐξ ἀρχῆς κρατησάντων γίγνεται, πῶς οὐ δικαίως ἡμεῖς αὐτὴν ἔχομεν, Ἀλεξάνδρου τοῦ προγόνου πρώτου κατασχόντος τὸν τόπον, ὅθεν καὶ τῶν αἰχμαλώτων Μήδων ἀπαρχὴν ἀνδριάντα χρυσοῦν ἀνέστησεν εἰς Δελφούς; εἴτε τούτων μὲν ἀμφισβητήσειέ τις, ἀξιοῖ δὲ γίγνεσθαι τῶν ὕστερον γενομένων κυρίων, ὑπάρχει μοι καὶ τοῦτο τὸ δίκαιον· ἐκπολιορκήσας γὰρ τοὺς ὑμᾶς μὲν ἐκβαλόντας, ὑπὸ Λακεδαιμονίων δὲ κατοικισθέντας, ἔλαβον τὸ χωρίον.

[22] καίτοι πάντες οἰκοῦμεν τὰς πόλεις ἢ τῶν προγόνων παραδόντων ἢ κατὰ πόλεμον κύριοι καταστάντες. ὑμεῖς δ᾽ οὔτε πρῶτοι λαβόντες οὔτε νῦν ἔχοντες, ἐλάχιστον δὲ χρόνον ἐν τοῖς τόποις ἐμμείναντες, ἀντιποιεῖσθε τῆς πόλεως, καὶ ταῦτα πίστιν ὑπὲρ ἡμῶν αὐτοὶ βεβαιοτάτην ἐπιθέντες· πολλάκις γὰρ ἐμοῦ γράφοντος ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς ὑπὲρ αὐτῆς, ἐγνώκατε δικαίως ἔχειν ἡμᾶς, τότε μὲν ποιησάμενοι τὴν εἰρήνην ἔχοντος ἐμοῦ τὴν πόλιν, κᾆτα συμμαχίαν ἐπὶ ταῖς αὐταῖς ὁμολογίαις.

[23] καίτοι πῶς ἂν ἑτέρα γένοιτο βεβαιοτέρα ταύτης κτῆσις, τῆς τὸ μὲν ἐξ ἀρχῆς καταλειφθείσης ἡμῖν ὑπὸ τῶν προγόνων, πάλιν δὲ κατὰ πόλεμον ἐμῆς γεγενημένης, τρίτον δὲ συγχωρηθείσης ὑφ᾽ ὑμῶν τῶν εἰθισμένων ἀμφισβητεῖν καὶ τῶν οὐδὲν ὑμῖν προσηκόντων;

Ἃ μὲν οὖν ἐγκαλῶ, ταῦτ᾽ ἐστίν· ὡς δὲ προϋπαρχόντων καὶ διὰ τὴν ἐμὴν εὐλάβειαν μᾶλλον ἤδη τοῖς πράγμασιν ἐπιτιθεμένων καὶ καθ᾽ ὅσον ἂν δύνησθε κακοποιούντων ὑμῶν, ἀμυνοῦμαι μετὰ τοῦ δικαίου, καὶ μάρτυρας τοὺς θεοὺς ποιησάμενος διαλήψομαι περὶ τῶν καθ᾽ ὑμᾶς.

***
[20] Μου είναι βέβαια εύκολο με πολύ λίγα χρήματα να σταματήσω τις βρισιές τους και να τους κάνω να λένε επαίνους για μένα. Αλλά θα ντρεπόμουν, αν έδινα την εντύπωση ότι εξαγοράζω την εύνοιά σας προς εμένα από ανθρώπους οι οποίοι κοντά σε όλα τα άλλα έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο θράσους, ώστε επιχειρούν να αμφισβητήσουν την εξουσία μου επί της Αμφιπόλεως, επί της οποίας πιστεύω ότι μπορώ να αναφέρω πολύ πιο δίκαια κυριαρχικά δικαιώματα από ό,τι αυτοί που τη διεκδικούν.

[21] Αν δηλαδή ανήκει στους αρχικούς κατόχους της, τότε πώς δεν είναι δίκαιο να κατέχουμε εμείς την Αμφίπολη, αφού ο πρόγονός μας ο Αλέξανδρος ήταν ο πρώτος που κατέλαβε αυτή την περιοχή, από όπου με τα λύτρα των αιχμαλώτων Μήδων έστησε χρυσό ανδριάντα στους Δελφούς; Αν πάλι κάποιος αμφισβητήσει αυτά και προβάλει την αξίωση να περάσει η πόλη στα χέρια των κατοπινών κατόχων της, και τότε ακόμη το δίκαιο είναι με το μέρος μου, γιατί κατέλαβα την περιοχή, αφού κατέβαλα ύστερα από πολιορκία αυτούς που σας έδιωξαν από την πόλη και αντικαταστάθηκαν από Λακεδαιμονίους.

[22] Πράγματι, όλοι μας κατέχουμε τις πόλεις μας, είτε επειδή μας τις κληροδότησαν οι πρόγονοί μας είτε γιατί τις κατακτήσαμε με πόλεμο. Εσείς όμως χωρίς να την έχετε καταλάβει πρώτοι και χωρίς να την κατέχετε σήμερα, αλλά έχοντας μείνει σε εκείνα τα μέρη ελάχιστο χρονικό διάστημα, διεκδικείτε αυτήν την πόλη, και μάλιστα παρά τις πλέον προς εμένα επίσημες διαβεβαιώσεις σας. Γιατί, όταν εγώ επανειλημμένα έκανα λόγο στις επιστολές μου για την Αμφίπολη, εσείς αναγνωρίσατε ότι δίκαια την κατέχω, τότε που κάνατε μαζί μου την ειρήνη, όσο εγώ κατείχα την πόλη, και συμμαχία αργότερα με τους ίδιους όρους.

[23] Αλήθεια, πώς θα μπορούσε να γίνει κάποια άλλη κτήση πιο σίγουρη από αυτήν, που κληροδοτήθηκε εξαρχής σε μας από τους προγόνους μας, που αποκτήθηκε για δεύτερη φορά από εμάς με πόλεμο και που για τρίτη φορά αναγνωρίστηκε ως δική μου από σας, που κατά κανόνα διεκδικείτε ακόμη και περιοχές που δεν σας ανήκαν καθόλου;

Αυτά λοιπόν είναι τα παράπονα για τα οποία σας εγκαλώ. Επειδή όμως κάνατε αρχή «χειρών αδίκων» και λόγω της ανεκτικής μου στάσης γίνεστε όλο και πιο επιθετικοί και με βλάπτετε όσο περισσότερο μπορείτε, θα σας αντιμετωπίσω έχοντας το δίκαιο με το μέρος μου, και επικαλούμενος ως μάρτυρες τους θεούς θα κανονίσω τη στάση μου απέναντί σας.