Ο UDFy-38135539 είναι ο πιο μακρινός γαλαξίας που έχουμε δει ποτέ

Ευρωπαίοι αστρονόμοι εντόπισαν τον αρχαιότερο και πιο μακρινό γαλαξία του Σύμπαντος, ο οποίος απέχει 13,1 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Ο γαλαξίας, ο οποίος ονομάστηκε UDFy-38135539, εντοπίστηκε από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου στη Χιλή και αποτελεί το πιο μακρινό σύμπλεγμα άστρων, αερίων και σκόνης που έχει ποτέ καταγραφεί. Πρόκειται για έναν τόσο μακρινό γαλαξία ώστε οι επιστήμονες τον παρατηρούν τη στιγμή που το Σύμπαν βρισκόταν σε «βρεφικό στάδιο», σε ηλικία μόλις 600 εκατομμυρίων ετών (που αντιστοιχεί σε μια μετατόπιση ρεκόρ προς το ερυθρό 8.6) – ήτοι στο 4% της σημερινής ηλικίας του.

Ο γαλαξίας αυτός είχε εντοπιστεί για πρώτη φορά από το διαστημικό τηλεσκόπιο Ηubble, αλλά τώρα επιβεβαιώθηκε η ηλικία του, σύμφωνα με τους ερευνητές. Προκειμένου να γίνει η επιβεβαίωση της ηλικίας του η ευρωπαϊκή ομάδα παρατηρούσε τον γαλαξία επί 16 ώρες και στη συνέχεια ανέλυσε τα στοιχεία που έλαβε επί δύο μήνες.

Όπως λένε οι ερευνητές ο εντοπισμός του πιο μακρινού έως σήμερα γαλαξία ανοίγει νέους δρόμους για τους αστροφυσικούς, διότι κάθε φορά που οι επιστήμονες στρέφουν το βλέμμα τους σε μακρινά άστρα ουσιαστικά κάνουν ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο. Το φως που προέρχεται από πολύ μακρινούς γαλαξίες χρειάζεται να ταξιδέψει δισεκατομμύρια χρόνια στο Σύμπαν ώσπου να φθάσει στη Γη.

"Με τη χρήση του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκόπιου επιβεβαιώσαμε ότι είναι ο πιο μακρινός γαλαξίας που έχουμε εντοπίσει ως τώρα στο Σύμπαν”, λέει ο Matt Lehnert, ο οποίος είναι επικεφαλής συντάκτης της δημοσίευσης. "Η ισχύς του VLT και του φασματογράφου του SINFONI , μας επιτρέπει να μετρήσουμε την απόσταση του πιο εξασθενημένου γαλαξία που είδαμε ποτέ και θεωρούμε ότι βλέπουμε το Σύμπαν όταν ήταν μικρότερο από 600 εκατομμύρια έτη."

Η μελέτη αυτών των πρώτων γαλαξιών είναι εξαιρετικά δύσκολη. Το αρχικά λαμπρό φως τους φτάνει στη Γη πολύ αμυδρό και βρίσκεται κυρίως στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος, επειδή το μήκος κύματος του έχει ‘τεντωθεί’ λόγω της επέκτασης του Σύμπαντος – ένα φαινόμενο γνωστό ως ερυθρή μετατόπιση. Και το χειρότερο είναι ότι σε αυτή την πρώιμη εποχή, λιγότερο από ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά το Big Bang, το Σύμπαν δεν ήταν απολύτως διαφανές και μεγάλο μέρος του ήταν γεμάτο με μια ομίχλη υδρογόνου, που απορρόφησε το υπεριώδες φως που εξέπεμπαν οι νέοι τότε γαλαξίες. Η περίοδος εκείνη είναι γνωστή ως η εποχή του επαναϊονισμού.

Παρά αυτές τις δυσκολίες η νέα κάμερα ευρέως πεδίου του Hubble ανακάλυψε διάφορα αντικείμενα υποψήφιους γαλαξίες κατά το 2009, που έλαμπαν στην εποχή του επαναϊονισμού.

Ένα από τα εκπληκτικά πράγματα σε αυτήν την ανακάλυψη είναι ότι η λάμψη από το αντικείμενο UDFy-38135539 δεν φαίνεται να ήταν αρκετά ισχυρή από μόνη της για να ξεκαθαρίσει την ομίχλη του υδρογόνου. "Πρέπει να υπάρχουν κι άλλοι γαλαξίες, πιθανώς πιο αμυδροί και με μικρότερη μάζα κοντά στον UDFy-38135539, οι οποίοι βοήθησαν ώστε ο χώρος γύρω από τον γαλαξία να γίνει διαφανής. Χωρίς αυτή την πρόσθετη βοήθεια το φως από τον γαλαξία, ενώ δεν έχει σημασία πόσο λαμπρό ήταν, θα είχε παγιδευτεί στην γύρω ομίχλη του υδρογόνου και φυσικά δεν θα είμαστε σε θέση να το ανιχνεύσουμε”, εξηγεί το μέλος της ομάδας Mark Swinbank από το Πανεπιστήμιο του Durham.

Δείτε και το παρακάτω φιλμ στα Αγγλικά για την ανακάλυψη