Μυστηριώδης ‘σκοτεινή ροή’ από σμήνη γαλαξιών προς την άκρη του σύμπαντος

 
Αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι ολόκληρα σμήνη γαλαξιών κινούνται με την μορφή νηοπομπής (κονβόι) προς ένα συγκεκριμένο σημείο στην «άκρη» του σύμπαντος. Αυτή η μυστηριώδης μη αναμενόμενη κίνηση φαίνεται να είναι ξεχωριστή από τη γενικότερη συνεχή διαστολή του σύμπαντος, που έχει αποδοθεί στην – επίσης μυστηριώδη- «σκοτεινή ενέργεια». Οι ερευνητές πιστεύουν ότι κάποια άγνωστη δύναμη πίσω από το ορατό σύμπαν ευθύνεται για αυτό το κοσμικό «κονβόι». Η ανακάλυψη αυτής της μαζικής κίνησης των σμηνών έχει ονομαστεί σκοτεινή ροή. 

Οι χρωματιστές κουκίδες είναι σμήνη γαλαξιών σε διάφορες αποστάσεις (από 0.8 δισ. έτη φωτός οι μπλε έως 3.6 δισ. έτη φωτός οι κόκκινες). Οι χρωματιστές ελλείψεις δείχνουν την κατεύθυνση της μαζικής κίνησης για τα σμήνη των γαλαξιών με τα αντίστοιχα χρώματα

Οι κοσμολόγοι ήδη έχουν παρατηρήσει δύο σκοτεινά φαινόμενα: την «σκοτεινή ύλη» η οποία επιδρά στην ταχύτατη περιστροφή των γαλαξιών και την «σκοτεινή ενέργεια» που θεωρείται ότι επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος. Τώρα, στην «σκοτεινή οικογένεια», έρχεται να προστεθεί, όπως φαίνεται, και η «σκοτεινή ροή». Η ερευνητική ομάδα αφού συνδύασε τα δεδομένα του διαστημοπλοίου WMAP με παρατηρήσεις ακτίνων-Χ βρήκε πως τα σμήνη των γαλαξιών κινούνταν σαν ένα ρεύμα έως και 1000 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο, προς ένα συγκεκριμένο μέρος του σύμπαντος.

 

Η νέα μελέτη, υπό τον Alexander Kashlinsky του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard των ΗΠΑ, αναφέρει ότι μετά από ανάλυση των μικρών διακυμάνσεων στην κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων (CMB), που αποτελεί το «απομεινάρι» του Big Bang, φαίνεται ότι η θερμοκρασία είναι η ίδια όπου και να κοιτάξει κανείς στον ουρανό (2,7 βαθμοί πάνω από το απόλυτο μηδέν). Πάντως η αποστολή WMAP της NASA έδειξε ότι υπάρχουν μικρής κλίμακας διαφοροποιήσεις σε αυτή την ενιαία θερμοκρασία, της τάξης περίπου του ενός δεκάτου του χιλιοστού του βαθμού Κελσίου.

Ανεξάρτητη κίνηση

Οι νέες έρευνες υπό τον Kashlinsky έδειξαν ότι αυτές οι μικρές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας μετακινούνται προς την κατεύθυνση πολλών γαλαξιακών σμηνών, πράγμα που αποτελεί ένδειξη ότι και αυτοί οι γαλαξίες κινούνται σε σχέση με το υπόλοιπο σύμπαν, μια κίνηση που είναι ανεξάρτητη από τη γενικότερη διαστολή του σύμπαντος.

 

“Το συμπέρασμα αυτό είναι σημαντικό, γιατί, καθώς δεν μπορεί να ερμηνευτεί με βάση τη γνωστή κατανομή της ύλης στο ορατό σύμπαν. Σημαίνει λοιπόν ότι «κάτι» πιο έξω από το ορατό σύμπαν έλκει τους γαλαξίες ομαδικά προς το μέρος του”, εξηγεί ο Kashlinsky. Επειδή το φαινόμενο ξεφεύγει από τα μέχρι τώρα γνωστά στην κοσμολογία, οι ερευνητές δυσκολεύτηκαν να το πιστέψουν γι αυτό και έκαναν πολλές φορές τους υπολογισμούς τους, όμως κάθε φορά επιβεβαίωναν ότι το φαινόμενο είναι υπαρκτό και απαιτεί κάποια εξήγηση.

 

Για πρώτη φορά το φαινόμενο της «σκοτεινής ροής» εντοπίστηκε το 2008 (με τη βοήθεια της τρίχρονης έρευνας της αποστολής WMPAP) και τώρα η νέα έρευνα, που κράτησε πέντε χρόνια, έρχεται να το επιβεβαιώσει. Οι ερευνητές υπολόγισαν το μέγεθος της ‘νηοπομπής’ των γαλαξιών στα 800 Mpc ή μεγαπαρσέκ, (ένα παρσέκ αντιστοιχεί σε απόσταση περίπου 3, 262 έτη φωτός), ενώ η προηγούμενη μελέτη είχε κάνει μικρότερη εκτίμηση στα 300 Mpc.

 

Απόμακροι γαλαξίες που τρέχουν με ορμή προς το ίδιο τμήμα του ουρανού μπορεί να είναι μια ένδειξη ότι κάτι πολύ μεγάλο κρύβεται πέρα του κοσμικού μας ορίζοντα

 

Μια πιθανή εξήγηση για τη σκοτεινή ροή μπορεί να βρεθεί στις πρώτες – πρώτες στιγμές του σύμπαντος (10^–36 δευτερόλεπτα μετά το Big Bang), όταν τότε σύμφωνα με τη θεωρία του κοσμικού πληθωρισμού, το σύμπαν πέρασε από μια φάση ταχύτατου πληθωρισμού. Όμως εκείνη την περίοδο το σύμπαν ήταν σαν ένας αφρός με φυσαλίδες και μία από αυτές τις φυσαλίδες «φούσκωσε» απότομα για να γίνει το σημερινό σύμπαν. Οι γειτονικές αρχέγονες «φυσαλίδες» μπορεί να ευθύνονται για την μυστηριώδη έλξη που ασκούν στους γαλαξίες σήμερα. Σύμφωνα με τον Kashlinsky, «αυτό που πιστεύουμε ότι συμβαίνει, είναι ότι καταγράφουμε την επίδραση των τμημάτων του χωροχρόνου που βρίσκονταν εκεί, πριν τον πληθωρισμό του σύμπαντος».