Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ, ΤΟ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ

ΣΚΩΠΤΙΚΑ

ΛΟΥΚΙΛΛΙΟΣ¹ – τὴν κεφαλὴν βάπτεις

Άλλο Εκάβη άλλο Ελένη

τὴν κεφαλὴν βάπτεις, τὸ δὲ γῆρας οὔποτε βάψεις,
οὐδὲ παρειάων ἐκτανύσεις ῥυτίδας.
μὴ τοίνυν τὸ πρόσωπον ἅπαν ψιμύθῳ κατάπλαττε,
ὥστε προσωπεῖον κοὐχὶ πρόσωπον ἔχειν.
5 οὐδὲν γὰρ πλέον ἔστι. τί μαίνεαι; οὔποτε φῦκος
καὶ ψίμυθος τεύξει τὴν Ἑκάβην Ἑλένην.
ΠΑ 11, 408

***
Τα μαλλιά σου τα βάφεις, όμως τα γεράματα ποτέ δεν θα τα βάψεις,
ούτε θα εξαφανίσεις από τα μάγουλά σου τις ρυτίδες.
Μην πασαλείβεις λοιπόν όλο το πρόσωπό σου με ψιμύθιο,²
έτσι που να έχεις προσωπείο και όχι πρόσωπο.
Ποιο το όφελος; Γιατί τρελάθηκες;5
Ποτέ το κοκκινάδι και το ψιμύθιο δεν θα κάνουν την Εκάβη³ Ελένη.
------------------

¹ Ο Λουκίλλιος γράφει τον 1ο αι. μ.Χ. (εποχή του Νέρωνα), πιθανώς στη Ρώμη. Από τα 100 και πλέον επιγράμματά του που παραδίδονται στην Παλατινή Ανθολογία το μέγιστο μέρος είναι σκωπτικά. «Η ανελέητη σάτιρα και το δηκτικό σκώμμα του αντλούσαντα θέματά τους από τα τρωτά και τα ευτράπελα της ανθρώπινης συμπεριφοράς».

² Καλλυντικό με τη βοήθεια του οποίου οι γυναίκες εξασφάλιζαν την επιθυμητή λευκότητα του προσώπου.

³ Η Εκάβη είναι η γριά κατ᾽ εξοχήν.

~~~

ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ ΣΕ ΖΩΑ

 

ΑΝΩΝΥΜΟΣ¹ – Παρθενόπην κύνα

 

Παρθενόπην κύνα θάψεν ἄναξ ἑὸς, ᾗ συνάθυρεν,
ταύτην τερπωλῆς ἀντιδοὺς χάριτα.
ἔστ᾽ ἆθλον στοργῆς ἄρα καὶ κυσίν, ὥς νυ καὶ ἥδε
εὔνους οὖσα τροφεῖ σῆμα λέλονχε τόδε·
5 ἐς τόδ᾽ ὁρῶν χρηστὸν ποιοῦ φίλον, ὅς σε προθύμως
καὶ ζῶντα στέργοι καὶ νεκρὸν ἀμφιέποι.
Peek, Griechische Vers-Inschriften 691

***

Την Παρθενόπη, τη σκυλίτσα του, που έπαιζε μαζί της,
έθαψε ο κύριός της. Αυτή ήταν η ανταμοιβή
για τη χαρά που του έδινε.
Υπάρχει συνεπώς έπαθλο αφοσίωσης και για τους σκύλους·
έτσι και αυτή τώρα, με την αγάπη της για κείνον που τη φρόντιζε,
κέρδισε τούτον τον τάφο.
Τον τάφο αυτόν να βλέπεις και να κάνεις φίλο άξιο5
που να σε αγαπάει με την καρδιά του όσο θα ζεις
και όταν πεθάνεις στοργικά να σε φροντίζει.

--------------------

¹ Το επίγραμμα βρέθηκε στη Μυτιλήνη. Είναι χαραγμένο σε πέτρα και χρονολογείται στον 2ο ή 3ο αι. μ.Χ. Κάτω από το επίγραμμα απεικονίζεται η σκυλίτσα πάνω σ᾽ ένα μνήμα, πεσμένη προς την αριστερή πλευρά. Ανήκει σε ευρύτερη κατηγορία επιγραμμάτων αφιερωμένων σε ζώα (κυρίως σε σκύλους και άλογα), που χρονολογούνται από τον 3ο αι. π.Χ. έως τον 3ο αι. μ.Χ.