Θεογονία - ΚοσμογονίαΑπό τον Ουρανό έως τον Κρόνο A'
ἤτοι μὲν πρώτιστα Χάος γένετ᾽· αὐτὰρ ἔπειτα
Γαῖ᾽ εὐρύστερνος, πάντων ἕδος ἀσφαλὲς αἰεὶ
ἀθανάτων οἳ ἔχουσι κάρη νιφόεντος Ὀλύμπου,
Τάρταρά τ᾽ ἠερόεντα μυχῷ χθονὸς εὐρυοδείης,
120 ἠδ᾽ Ἔρος, ὃς κάλλιστος ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσι,
λυσιμελής, πάντων τε θεῶν πάντων τ᾽ ἀνθρώπων
δάμναται ἐν στήθεσσι νόον καὶ ἐπίφρονα βουλήν.
ἐκ Χάεος δ᾽ Ἔρεβός τε μέλαινά τε Νὺξ ἐγένοντο·
Νυκτὸς δ᾽ αὖτ᾽ Αἰθήρ τε καὶ Ἡμέρη ἐξεγένοντο,
125 οὓς τέκε κυσαμένη Ἐρέβει φιλότητι μιγεῖσα.
Γαῖα δέ τοι πρῶτον μὲν ἐγείνατο ἶσον ἑωυτῇ
Οὐρανὸν ἀστερόενθ᾽, ἵνα μιν περὶ πάντα καλύπτοι,
ὄφρ᾽ εἴη μακάρεσσι θεοῖς ἕδος ἀσφαλὲς αἰεί,
γείνατο δ᾽ οὔρεα μακρά, θεᾶν χαρίεντας ἐναύλους
130 Νυμφέων, αἳ ναίουσιν ἀν᾽ οὔρεα βησσήεντα,
ἠδὲ καὶ ἀτρύγετον πέλαγος τέκεν οἴδματι θυῖον,
Πόντον, ἄτερ φιλότητος ἐφιμέρου· αὐτὰρ ἔπειτα
Οὐρανῷ εὐνηθεῖσα τέκ᾽ Ὠκεανὸν βαθυδίνην
Κοῖόν τε Κρεῖόν θ᾽ Ὑπερίονά τ᾽ Ἰαπετόν τε
135 Θείαν τε Ῥείαν τε Θέμιν τε Μνημοσύνην τε
Φοίβην τε χρυσοστέφανον Τηθύν τ᾽ ἐρατεινήν.
τοὺς δὲ μέθ᾽ ὁπλότατος γένετο Κρόνος ἀγκυλομήτης,
δεινότατος παίδων, θαλερὸν δ᾽ ἤχθηρε τοκῆα.
γείνατο δ᾽ αὖ Κύκλωπας ὑπέρβιον ἦτορ ἔχοντας,
140 Βρόντην τε Στερόπην τε καὶ Ἄργην ὀβριμόθυμον,
οἳ Ζηνὶ βροντήν τ᾽ ἔδοσαν τεῦξάν τε κεραυνόν.
οἱ δ᾽ ἤτοι τὰ μὲν ἄλλα θεοῖς ἐναλίγκιοι ἦσαν,
μοῦνος δ᾽ ὀφθαλμὸς μέσσῳ ἐνέκειτο μετώπῳ·
Κύκλωπες δ᾽ ὄνομ᾽ ἦσαν ἐπώνυμον, οὕνεκ᾽ ἄρά σφεων
145 κυκλοτερὴς ὀφθαλμὸς ἕεις ἐνέκειτο μετώπῳ·
ἰσχὺς δ᾽ ἠδὲ βίη καὶ μηχαναὶ ἦσαν ἐπ᾽ ἔργοις.
ἄλλοι δ᾽ αὖ Γαίης τε καὶ Οὐρανοῦ ἐξεγένοντο
τρεῖς παῖδες μεγάλοι ‹τε› καὶ ὄβριμοι, οὐκ ὀνομαστοί,
Κόττος τε Βριάρεώς τε Γύγης θ᾽, ὑπερήφανα τέκνα.
150 τῶν ἑκατὸν μὲν χεῖρες ἀπ᾽ ὤμων ἀίσσοντο,
ἄπλαστοι, κεφαλαὶ δὲ ἑκάστῳ πεντήκοντα
ἐξ ὤμων ἐπέφυκον ἐπὶ στιβαροῖσι μέλεσσιν·
ἰσχὺς δ᾽ ἄπλητος κρατερὴ μεγάλῳ ἐπὶ εἴδει.
***
Στ᾽ αλήθεια πρώτα‒πρώτα το Χάος έγινε. Κι ύστεραη πλατύστερνη η Γη, η σταθερή πάντοτε έδρα όλων των αθανάτωνπου την κορφή κατέχουνε του χιονισμένου Ολύμπου,και τα ζοφώδη Τάρταρα στο μυχό της γης με τους πλατιούς τους δρόμους.120Αλλά κι ο Έρωτας που ο πιο ωραίος είναι ανάμεσα στους αθάνατους θεούς,αυτός που παραλύει τα μέλη και όλων των θεών κι ανθρώπων την καρδιάδαμάζει μες στα στήθη και τη συνετή τους θέληση.Κι από το Χάος έγινε το Έρεβος κι η μαύρη Νύχτα.Κι από τη Νύχτα πάλι έγιναν ο Αιθέρας και η Ημέρα:αυτούς τους γέννησε αφού συνέλαβε σμίγοντας ερωτικά με το Έρεβος.Και η Γη γέννησε πρώτα ίσον μ᾽ αυτήτον Ουρανό που ᾽ναι γεμάτος άστρα, να την καλύπτει από παντού τριγύρωκαι να ᾽ναι έδρα των μακαρίων θεών παντοτινά ασφαλής.Γέννησε και τα όρη τα ψηλά, τις όλο χάρη κατοικίες των θεών Νυμφών130που κατοικούνε στα βουνά τα φαραγγώδη,μα και το πέλαγος το άκαρπο γέννησε που ορμάει με το κύμα,τον Πόντο, δίχως ζευγάρωμα ευφρόσυνο. Κι έπειταξάπλωσε με τον Ουρανό και γέννησε τον Ωκεανό το βαθυδίνητον Κοίο, τον Κρείο, τον Υπερίονα, τον Ιαπετό,τη Θεία, τη Ρέα, τη Θέμιδα, τη Μνημοσύνη,τη χρυσοστέφανη τη Φοίβη και την εράσμια Τηθύ.Μαζί μ᾽ αυτούς γεννήθηκε, πιο νέος απ᾽ όλους, ο δολοπλόκος Κρόνος,ο πιο δεινός απ᾽ τα παιδιά. Και το γονιό του το θαλερό εχθρεύτηκε.Γέννησε και τους Κύκλωπες, που ᾽χουν πανίσχυρη καρδιά,140το Βρόντη, το Στερόπη και τον Άργη με τη δυνατή ψυχή,που δώσανε στο Δία τη βροντή και του ᾽φτιαξαν τον κεραυνό.Αυτοί σε όλα τ᾽ άλλα με τους θεούς παρόμοιοι ήταν,μα ένα μονάχα μάτι στη μέση του μετώπου τους βρισκόταν.Και πήραν το φερώνυμο όνομα Κύκλωπες,γιατί στο μέτωπό τους ένα βρισκόταν μάτι κυκλικό.Και ισχύς, δύναμη και τεχνάσματα στα έργα τους υπήρχαν.Και άλλοι πάλι από τη Γη κι από τον Ουρανό γεννήθηκαντρεις γιοι, μεγάλοι κι ισχυροί, ακατονόμαστοι,ο Κόττος, ο Βριάρεως κι ο Γύγης, τέκνα αλαζονικά.150Από τους ώμους τους χέρια εκατό σαλεύανε,απλησίαστοι, και στον καθένα κεφαλές πενήνταφυτρώνανε απ᾽ τους ώμους πάνω στα στιβαρά τους μέλη.Και δύναμη άπλετη και κρατερή στο μέγα ανάστημά τους.
