Η άρνηση
Ο Αριστοτέλης, που διασώζει το απόσπασμα, μας πληροφορεί ότι οι στίχοι ήσαν οι πρώτοι του ποιήματος και ότι εκφέρονταν από τον μαραγκό (τέκτονα) Χάρωνα. Μετά την απόρριψη των παραδεδεγμένων αξιών (πλούτος και ισχύς), ίσως ακολουθούσε η κατάφαση, όπως συμβαίνει στο επόμενο απόσπασμα. Στους στίχους αυτούς παραπέμπει ο Ηρόδοτος.
Απόσπασμα 19
«οὔ μοι τὰ Γύγεω τοῦ πολυχρύσου μέλει,
οὐδ᾽ εἷλέ πώ με ζῆλος, οὐδ᾽ ἀγαίομαι
θεῶν ἔργα, μεγάλης δ᾽ οὐκ ἐρέω τυραννίδος·
ἀπόπροθεν γάρ ἐστιν ὀφθαλμῶν ἐμῶν.»
***
Για τα πλούτη του πολύχρυσου Γύγη1 δεν νοιάζομαι,
δεν τα ζήλεψα ποτέ μου,
τα δώρα των θεών δεν με θαμπώνουν
και η κραταιά τυραννίδα2 δεν με συγκινεί·
είναι όλα τόσο μακριά από τα μάτια μου.
---------
Απόσπασμα 19
«οὔ μοι τὰ Γύγεω τοῦ πολυχρύσου μέλει,
οὐδ᾽ εἷλέ πώ με ζῆλος, οὐδ᾽ ἀγαίομαι
θεῶν ἔργα, μεγάλης δ᾽ οὐκ ἐρέω τυραννίδος·
ἀπόπροθεν γάρ ἐστιν ὀφθαλμῶν ἐμῶν.»
***
Για τα πλούτη του πολύχρυσου Γύγη1 δεν νοιάζομαι,
δεν τα ζήλεψα ποτέ μου,
τα δώρα των θεών δεν με θαμπώνουν
και η κραταιά τυραννίδα2 δεν με συγκινεί·
είναι όλα τόσο μακριά από τα μάτια μου.
---------
1 Βασιλιάς της Λυδίας (περ. 687-652 π.Χ.), της ισχυρότερης δύναμης στη δυτική Μικρά Ασία, γνωστός, μεταξύ άλλων, για τα μυθώδη πλούτη του. Για τους αρχαίους ο Γύγης ήταν ο "Κροίσος" πριν από τον Κροίσο.
2 Η λέξη τυραννίς, που μαρτυρείται εδώ για πρώτη φορά, προφανώς δεν έχει ακόμα την αρνητική χροιά που απόκτησε αργότερα.
Αιρετική επιλογή
Οιστίχοι που ακολουθούν είναι γραμμένοι σε καταληκτικό τροχαϊκό τετράμετρο, ένα μέτρο που μαρτυρείται για πρώτη φορά στον Αρχίλοχο και απαρτίζεται από 15 μετρικές θέσεις (έναντι 17 του δακτυλικού εξαμέτρου και 12 του ιαμβικού τριμέτρου). Στους δύο πρώτους στίχους, με χαρακτηριστικές λεπτομέρειες από την εξωτερική εμφάνιση (μέγεθος, πόδια, μαλλιά, γένι), σκιαγραφείται η εικόνα του τυπικού στρατηγού, στην οποία αντιπαρατίθεται εν συνεχεία, μετά την αναίρεση με τις αλλεπάλληλες αρνήσεις, η αιρετική επιλογή του ποιητή, ο στρατηγός που είναι μικρόσωμος και δύσμορφος αλλά θαρραλέος.
Απόσπασμα 114
οὐ φιλέω μέγαν στρατηγὸν οὐδὲ διαπεπλιγμένον
οὐδὲ βοστρύχοισι γαῦρον οὐδ᾽ ὑπεξυρημένον,
ἀλλά μοι σμικρός τις εἴη καὶ περὶ κνήμας ἰδεῖν
ῥοικός, ἀσφαλέως βεβηκὼς ποσσί, καρδίης πλέως.
***
Δεν θέλω να είναι μεγαλόσωμος ο στρατηγός
ούτε να περπατάει με πόδι αλύγιστο
ούτε να καμαρώνει για τα κυματιστά του τα μαλλιά
ούτε να ξυρίζει επιτηδευμένα τα γένια του·
ας είναι, αν θες, μικρόσωμος, ας είναι στραβοκάνης,
μονάχα να πατάει γερά στα πόδια του και να ᾽χει καρδιά στα στήθη.
Απόσπασμα 114
οὐ φιλέω μέγαν στρατηγὸν οὐδὲ διαπεπλιγμένον
οὐδὲ βοστρύχοισι γαῦρον οὐδ᾽ ὑπεξυρημένον,
ἀλλά μοι σμικρός τις εἴη καὶ περὶ κνήμας ἰδεῖν
ῥοικός, ἀσφαλέως βεβηκὼς ποσσί, καρδίης πλέως.
***
Δεν θέλω να είναι μεγαλόσωμος ο στρατηγός
ούτε να περπατάει με πόδι αλύγιστο
ούτε να καμαρώνει για τα κυματιστά του τα μαλλιά
ούτε να ξυρίζει επιτηδευμένα τα γένια του·
ας είναι, αν θες, μικρόσωμος, ας είναι στραβοκάνης,
μονάχα να πατάει γερά στα πόδια του και να ᾽χει καρδιά στα στήθη.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου