Εξαφανίζονται οι πεταλούδες

Εξαφανίζονται οι πεταλούδες από την Ελλάδα
Με εξαφάνιση απειλούνται οι πεταλούδες που ζουν στα δάση της Ελλάδας. Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς την τελευταία δεκαετία το έντομο-σύμβολο της άνοιξης υφίσταται τις δραματικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Απειλείται, επίσης, από την αλόγιστη καταστροφή των δασικών οικοσυστημάτων, καθώς και τα επικίνδυνα αγροχημικά που χρησιμοποιούνται ανεξέλεγκτα στις καλλιέργειες. Οι ερευνητές προειδοποιούν πως αν δεν παρθούν άμεσα μέτρα η πεταλούδα θα εκλείψει από τη χώρα.
«Οι πεταλούδες αποτελούν δείκτη υγείας του οικοσυστήματος. Οταν δεν τις εντοπίζουμε, σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά», αναφέρει ο έμπειρος ερευνητής Λάζαρος Παμπέρης, ο οποίος μελετά την κατάσταση του πληθυσμού της πεταλούδας στην Ελλάδα: «Αναμφισβήτητα τα εντυπωσιακά έντομα προειδοποιούν για τους κινδύνους, καθώς και τις πιέσεις που δέχεται το ίδιο το περιβάλλον», συμπληρώνει.
Οι πιο πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι πιο ευάλωτες περιοχές βρίσκονται στην Πελοπόννησο, στη βόρεια Πίνδο, στη Ροδόπη, στη Δράμα, στην Κάρπαθο και στη Χίο. Στην χώρα μας υπάρχουν 235 είδη πεταλούδας. Τα 56 απ’ αυτά θεωρούνται από τους επιστήμονες ως κρισίμως κινδυνεύοντα. «Πολύ φοβάμαι ότι τα δεδομένα μπορεί να έχουν αλλάξει προς το χειρότερο, καθώς πλέον η πολιτεία δεν χρηματοδοτεί ανάλογες έρευνες», τονίζει ο Λ. Παμπέρης.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η Πελοπόννησος είναι η πρώτη περιοχή της χώρας όπου οι πεταλούδες παραμένουν απροστάτευτες από την περιβαλλοντική καταστροφή. Οι πιο σημαντικοί βιότοποι βρίσκονται στον Χελμό και στον Ταΰγετο. Τα δύο αυτά οικοσυστήματα διαθέτουν περισσότερα από 145 απροστάτευτα είδη, εκ των οποίων τα 13 απειλούνται άμεσα με εξαφάνιση. Το χειρότερο είναι ότι τα περισσότερα από τα απειλούμενα είδη είναι ενδημικά. Το είδος της πεταλούδας που θεωρείται σήμα κατατεθέν της περιοχής είναι το Cyaniris semiargus.
Οι ειδικοί θεωρούν τη βόρεια Πίνδο μία από τις πιο σπουδαίες περιοχές για την πεταλούδα. Σε όλη την περιοχή έχουν καταγραφεί 175 απειλούμενα είδη πεταλούδας, εκ των οποίων τα 13 χαρακτηρίζονται ως κρισίμως κινδυνεύοντα. Η πεταλούδα-σύμβολο είναι η Parnassius apollonius.
Ακολουθεί η οροσειρά της Ροδόπης, στην οποία φιλοξενούνται 182 απειλούμενα είδη, εκ των οποίων τα 18 κινδυνεύουν, με πρώτη την Proterebia afra. Από τους πιο σπουδαίους οικότοπους πεταλούδας είναι και το Φαλακρό της Δράμας. Σε αυτό το βουνό υπάρχουν τουλάχιστον 173 είδη, εκ των οποίων τα 14 βρίσκονται στο «κόκκινο». Το πιο ξακουστό είναι το Polyomatus andronicus, που ζει μόνο στη συγκεκριμένη περιοχή και κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Βιότοπους πεταλούδας, όμως, δεν έχουμε μόνο στην ηπειρωτική Ελλάδα. Σημαντικό οικοσύστημα του εντόμου αποτελεί και η Κάρπαθος. Το νησί του νοτιοανατολικού Αιγαίου φιλοξενεί 27 απειλούμενα είδη, τα οποία υφίστανται σημαντικές πεπιπτώσεις από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Η πιο χαρακτηριστική πεταλούδα του νησιού είναι η Hipparchia christenseni, που έχει ενταχθεί στο κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ειδών.
Τι λένε οι ειδικοί
Οι πεταλούδα έχει τη δική της μοναδική συνεισφορά στο οικοσύστημα. «Μαζί με τη μέλισσα έχουν από τους πιο σπουδαίους ρόλους στη διατήρηση της χλωρίδας και γι’ αυτό πρέπει άμεσα να παρθούν μέτρα προστασίας», τονίζει ο Απόστολος Τριχάς, εντομολόγος, επιμελητής Εργαστηρίου Αρθροπόδων στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, και συνεχίζει: «Ορισμένα άνθη μπορούν να επικονιαστούν μόνο από την πεταλούδα, λόγω της ειδικής προβοσκίδας της. Με αυτό τον τρόπο συμβάλλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας».