Λανιακέα: το υπερσμήνος γαλαξιών στο οποίο ανήκουμε

Οι αστρονόμοι έχουν πλέον μια καλύτερη εικόνα για τη θέση του Γαλαξία μας. Διαπίστωσαν ότι βρίσκεται σε μια απόμερη «γειτονιά» ενός τεράστιου σούπερ-σμήνους γαλαξιών, άγνωστου μέχρι σήμερα, το οποίο πήρε το χαβανέζικο όνομα «Λανιακέα» (Απροσμέτρητος Ουρανός). Η ονομασία δόθηκε προς τιμή των Πολυνήσιων πλοηγών που χρησιμοποιούσαν τις γνώσεις τους για τον ουρανό, προκειμένου να διασχίζουν τον απέραντο Ειρηνικό ωκεανό.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον αστρονόμο Μπρεντ Τούλι του Πανεπιστημίου της Χαβάης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική «χαρτογράφησης» του ουρανού, η οποία συνδυάζει τις αποστάσεις άνω των 8.000 κοντινών γαλαξιών με τις σχετικές μεταξύ τους κινήσεις.

Ο νέος τρισδιάστατος κοσμικός «χάρτης» δείχνει ότι ο Γαλαξίας μας, μαζί με περίπου 100.000 άλλους γαλαξίες, ανήκει στο ίδιο γιγάντιο σμήνος γαλαξιών, που ονομάστηκε Λιανακέα. Το τελευταίο έχει διάμετρο περίπου 520 εκατ. ετών φωτός ή σχεδόν 5×1021 χιλιόμετρα.Μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι πίστευαν ότι ο Γαλαξίας μας ανήκε στο μικρότερο υπερ-σμήνος γαλαξιών της Παρθένου, με διάμετρο 100 εκατ. ετών φωτός, το οποίο όμως, σύμφωνα με τους νέους υπολογισμούς, δεν είναι παρά ένα ‘παράρτημα’ της Λιανακέα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο Γαλαξίας μας στην πραγματικότητα ανήκει σε ένα υπερ-σμήνος γαλαξιών 100 φορές μεγαλύτερο σε όγκο και μάζα από ότι πίστευαν έως τώρα.

Με τη Λιανακέα «συνορεύουν» άλλα τεράστια υπερ-σμήνη γαλαξιών, όπως του Περσέα-Ιχθύων (το κοντινότερο στον γαλαξία μας), του Ηρακλή, του Σάπλεϊ, της Κόμης κ.α., τα ακριβή όρια των οποίων δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί. «Δεν έχουμε ακόμη δει τα όρια των γειτόνων μας και δεν έχουμε δει τόσο μακριά, ώστε να κατανοήσουμε τι προκαλεί την πλήρη κίνηση του δικού μας γαλαξία», δήλωσε ο Τούλι.

Η ανακάλυψη της Λιανακέα, όπως είπε, «είναι σαν να ανακαλύπτει κανείς για πρώτη φορά ότι η πόλη του στην πραγματικότητα αποτελεί μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης χώρας, που συνορεύει με άλλες».

Τα σούπερ-σμήμη γαλαξιών είναι ανάμεσα στις μεγαλύτερες δομές στο σύμπαν. Αποτελούνται από μικρότερες ομάδες γαλαξιών, όπως η δική μας Τοπική Ομάδα, κάθε μία από τις οποίες περιέχει δεκάδες γαλαξίες, καθώς και από επιμέρους σμήνη γαλαξιών, το καθένα από τα οποία περιέχει εκατοντάδες γαλαξιών. Όλοι αυτοί οι γαλαξίες που ανήκουν στην ίδια δομή, είναι διασυνδεμένοι βαρυτικά μεταξύ τους.

Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι και η ίδια η Λιανακέα αποτελεί μέρος μιας ακόμη μεγαλύτερης γαλαξιακής δομής, που ακόμη δεν έχει ανακαλυφθεί.