Σάββατο 15 Ιουλίου 2023

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΚΥΡΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑ

ΞΕΝ ΚΠαιδ 5.2.31–5.2.37

Πλεονεκτήματα μιας άμεσης επίθεσης στη Βαβυλώνα

Θέλοντας να εκδικηθεί τον νέο βασιλιά των Ασσυρίων, ο επίσης Ασσύριος Γωβρύας συνάντησε τον Κύρο και του εκδήλωσε την πρόθεση να ταχθεί στην υπηρεσία του. Ανάμεσα σε άλλα, τον συμβούλευσε να αποφύγει να περάσει με το στράτευμά του σε μικρή απόσταση από τη Βαβυλώνα, την πρωτεύουσα των Ασσυρίων, που διέθεταν πολυάριθμο στρατό.


[5.2.31] Καὶ ὁ Κῦρος ἀκούσας τοῦ Γωβρύα τοιαῦτα τοιάδε πρὸς
αὐτὸν ἔλεξε. Καλῶς μοι δοκεῖς λέγειν, ὦ Γωβρύα, κελεύων
ὡς ἀσφαλέστατα τὰς πορείας ποιεῖσθαι. ἔγωγ’ οὖν σκοπῶν
οὐ δύναμαι ἐννοῆσαι ἀσφαλεστέραν οὐδεμίαν πορείαν ἡμῖν
τῆς πρὸς αὐτὴν Βαβυλῶνα εἶναι, εἰ ἐκεῖ τῶν πολεμίων ἐστὶ
τὸ κράτιστον. πολλοὶ μὲν γάρ εἰσιν, ὡς σὺ φῄς· εἰ δὲ
θαρρήσουσι, καὶ δεινοὶ ἡμῖν, ὡς ἐγώ φημι, ἔσονται. [5.2.32] μὴ
ὁρῶντες μὲν οὖν ἡμᾶς, ἀλλ’ οἰόμενοι ἀφανεῖς εἶναι διὰ
τὸ φοβεῖσθαι ἐκείνους, σάφ’ ἴσθι, ἔφη, ὅτι τοῦ μὲν φόβου
ἀπαλλάξονται ὃς αὐτοῖς ἐνεγένετο, θάρρος δ’ ἐμφύσεται ἀντὶ
τούτου τοσούτῳ μεῖζον ὅσῳ ἂν πλείονα χρόνον ἡμᾶς μὴ
ὁρῶσιν· ἢν δὲ ἤδη ἴωμεν ἐπ’ αὐτούς, πολλοὺς μὲν αὐτῶν
εὑρήσομεν ἔτι κλαίοντας τοὺς ἀποθανόντας ὑφ’ ἡμῶν, πολλοὺς
δ’ ἔτι τραύματα ἐπιδεδεμένους ἃ ὑπὸ τῶν ἡμετέρων ἔλαβον,
πάντας δ’ ἔτι μεμνημένους τῆς μὲν τοῦδε τοῦ στρατεύματος
τόλμης, τῆς δ’ αὑτῶν φυγῆς τε καὶ συμφορᾶς. [5.2.33] εὖ δ’ ἴσθι,
ἔφη, ὦ Γωβρύα, [ἵνα καὶ τοῦτ’ εἰδῇς,] οἱ πολλοὶ ἄνθρωποι,
ὅταν μὲν θαρρῶσιν, ἀνυπόστατον τὸ φρόνημα παρέχονται·
ὅταν δὲ δείσωσιν, ὅσῳ ἂν πλείους ὦσι, τοσούτῳ μείζω καὶ
ἐκπεπληγμένον μᾶλλον τὸν φόβον κέκτηνται. [5.2.34] ἐκ πολλῶν
μὲν γὰρ καὶ κακῶν λόγων ηὐξημένος αὐτοῖς πάρεστιν[, ἐκ
πολλῶν δὲ καὶ πονηρῶν χρωμάτων], ἐκ πολλῶν δὲ καὶ
δυσθύμων τε καὶ ἐξεστηκότων προσώπων ἥθροισται. ὥσθ’
ὑπὸ τοῦ μεγέθους οὐ ῥᾴδιον αὐτόν ἐστιν οὔτε λόγοις κατα-
σβέσαι οὔτε προσάγοντα πολεμίοις μένος ἐμβαλεῖν οὔτε ἀπά-
γοντα ἀναθρέψαι τὸ φρόνημα, ἀλλ’ ὅσῳ ἂν μᾶλλον αὐτοῖς
θαρρεῖν παρακελεύῃ, τοσούτῳ ἐν δεινοτέροις ἡγοῦνται εἶναι.
[5.2.35] ἐκεῖνο μέντοι νὴ Δί’, ἔφη, σκεψώμεθα ἀκριβῶς ὅπως ἔχει.
εἰ μὲν γὰρ τὸ ἀπὸ τοῦδε αἱ νῖκαι ἔσονται ἐν τοῖς πολε-
μικοῖς ἔργοις ὁπότεροι ἂν πλείονα ὄχλον ἀπαριθμήσωσιν,
ὀρθῶς καὶ σὺ φοβῇ περὶ ἡμῶν καὶ ἡμεῖς τῷ ὄντι ἐν δεινοῖς
ἐσμεν· εἰ μέντοι ὥσπερ πρόσθεν διὰ τοὺς εὖ μαχομένους ἔτι
καὶ νῦν αἱ μάχαι κρίνονται, θαρρῶν οὐδὲν ἂν σφαλείης· πολὺ
μὲν γὰρ σὺν τοῖς θεοῖς πλείονας εὑρήσεις παρ’ ἡμῖν τοὺς
θέλοντας μάχεσθαι ἢ παρ’ ἐκείνοις· [5.2.36] ὡς δ’ ἔτι μᾶλλον θαρρῇς,
καὶ τόδε κατανόησον· οἱ μὲν γὰρ πολέμιοι πολὺ μὲν ἐλάττονές
εἰσι νῦν ἢ πρὶν ἡττηθῆναι ὑφ’ ἡμῶν, πολὺ δ’ ἐλάττονες ἢ
ὅτε ἀπέδρασαν ἡμᾶς· ἡμεῖς δὲ καὶ μείζονες νῦν, ἐπεὶ νενική-
καμεν, καὶ ἰσχυρότεροι, ἐπεὶ ὑμεῖς ἡμῖν προσγεγένησθε· μὴ
γὰρ ἔτι ἀτίμαζε μηδὲ τοὺς σούς, ἐπεὶ σὺν ἡμῖν εἰσι· σὺν γὰρ
τοῖς νικῶσι, σάφ’ ἴσθι, ὦ Γωβρύα, θαρροῦντες καὶ οἱ ἀκό-
λουθοι ἕπονται. [5.2.37] μὴ λανθανέτω δέ σε μηδὲ τοῦτο, ἔφη, ὅτι
ἔξεστι μὲν τοῖς πολεμίοις καὶ νῦν ἰδεῖν ἡμᾶς· γοργότεροι δέ,
σάφ’ ἴσθι, οὐδαμῶς ἂν αὐτοῖς φανείημεν ἢ ἰόντες ἐπ’ ἐκεί-
νους. ὡς οὖν ἐμοῦ ταῦτα γιγνώσκοντος ἄγε ἡμᾶς εὐθὺ [τὴν
ἐπὶ] Βαβυλῶνος.

***
Ο Κύρος ακούγοντας τα λόγια αυτά του Γωβρύα του είπε τα εξής: Μου φαίνεται, Γωβρύα, ότι σωστά μιλείς συμβουλεύοντας να φροντίζωμε για την ασφάλειά μας κατά την πορεία. Εγώ λοιπόν εξετάζοντας το πράγμα δεν μπορώ να βρω καμμιά άλλη πορεία ασφαλέστερη για μας από το να βαδίσωμε εναντίον αυτής της Βαβυλώνος, αν εκεί υπάρχη ο δυνατώτερος στρατός των εχθρών. Γιατί είναι πολλοί, καθώς μας βεβαιώνεις. Αν αποκτήσουν και θάρρος, θα είναι, κατά τη γνώμη μου, επικίνδυνοι για μας. Εφ' όσον λοιπόν δεν μας βλέπουν, αλλά νομίζουν ότι δεν φαινόμαστε γιατί τους φοβούμαστε, μάθε ότι θα απαλλαγούν από το φόβο που τους κατέχει, θα αναθαρρήσουν δε τόσο περισσότερο, όσο περισσότερο χρόνο δεν μας βλέπουν. Αν όμως τώρα ορμήσωμε εναντίον τους, πολλούς απ' αυτούς θα βρούμε να κλαίνε ακόμη εκείνους που φονεύσαμε, και πολλούς να έχουν δεμένα ακόμη τα τραύματα που λάβανε από τους δικούς μας, και όλους να θυμούνται ακόμη την τόλμη του στρατού μας και τη δική τους φυγή και συμφορά. Μάθε καλά, είπε, Γωβρύα, [για να γνωρίζης και τούτο] ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν πάρουν θάρρος, έχουν ακατάβλητο το φρόνημα, όταν όμως δειλιάσουν, όσο περισσότεροι είναι τόσο μεγαλύτερο και τρομερώτερο φόβο έχουν. Γιατί τους έρχεται ο φόβος αυξημένος από πολλές και φοβερές διαδόσεις, από πολλές και ταπεινές εκφράσεις του προσώπου, και συσσωρεύεται από πολλούς λυπημένους που βρίσκονται σε κατάσταση αλλοφροσύνης. Ώστε, επειδή ο φόβος είναι μεγάλος, δεν είναι εύκολο ούτε με λόγια να τον εξαλείψη κανείς, ούτε να εγκαρδιώση τους φοβισμένους οδηγώντας τους εναντίον των εχθρών, ούτε απομακρύνοντάς τους από τους εχθρούς να τους ενθαρρύνη, αλλ' όσο περισσότερο τους προτρέπει κανείς να έχουν θάρρος, τόσο περισσότερο φαντάζονται πως βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Το εξής όμως, μα τον Δία, είπε, ας εξετάσωμε με ακρίβεια πως έχει. Αν δηλαδή οι νίκες στον πόλεμο θα ανήκουν στο εξής σε κείνους που έχουν την αριθμητικήν υπεροχή, ορθά τότε φοβάσαι για μας και μεις πραγματικά κινδυνεύομε. Αν όμως, όπως συνέβη πρωτύτερα, ακόμη και τώρα οι νίκες κερδίζονται με την ανδρεία των μαχητών, δεν κάνεις διόλου σφάλμα, αν έχης θάρρος για μας. Γιατί με τη βοήθεια των θεών πολύ περισσότερους στρατιώτες θα βρης στο στρατόπεδό μας που επιθυμούν να πολεμήσουν, παρά στο στρατόπεδο εκείνων. Σκέψου και το εξής, για να έχης ακόμη μεγαλύτερο θάρρος. Οι εχθροί μας είναι πολύ λιγώτεροι τώρα παρά πριν από τότε που τους νικήσαμε και πολύ λιγώτεροι παρά όταν έφυγαν νικημένοι από μας. Εμείς και θαρραλεώτεροι είμαστε τώρα, γιατί είμαστε νικητές, και δυνατώτεροι, γιατί το στράτευμά σας προστέθηκε στο δικό μας. Μη δα καταφρονής πλέον τους δικούς σου, αφού είναι μαζί μας. Γιατί λάβε, Γωβρύα, υπ' όψη σου ότι τους νικητές τους ακολουθούν με θάρρος και κείνοι που έρχονται κατόπιν. Να μη λησμονής δε ουδέ το εξής, ότι δηλαδή είναι δυνατόν και τώρα να μας ιδούν οι εχθροί. Έχε δε υπ' όψη σου ότι με κανέναν άλλο τρόπο δεν μπορούμε να φανούμε φοβερώτεροι σ' αυτούς, παρά αν ορμήσωμε εναντίον τους. Επειδή λοιπόν αυτή τη γνώμη έχω, οδήγησέ μας κατ' ευθείαν στη Βαβυλώνα.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου