Είναι αναγκαίος ο θυμός;

Εκνευρισμός, οργή, αναστάτωση, αγανάκτηση· συναισθήματα τα οποία συνοδεύονται από ανεβασμένη πίεση, σφυγμούς και από αυξημένες πιθανότητες για καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Είναι άραγε συναισθήματα αναπόφευκτα κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες; Μήπως θα μπορούσα να τα αποφύγω;

Ο Victor Frankl, ψυχίατρος, γράφοντας τις εμπειρίες του, όρισε την υπέρτατη ελευθερία (the Ultimate Freedom) ως: “το γεγονός ότι καθένας μας είναι σε θέση να επιλέγει τη στάση του σε κάθε (δεδομένη) περίσταση”.

Εάν αυτό ισχύει και επομένως, ανεξαρτήτως συνθηκών, είναι στη δική μας δικαιοδοσία να επιλέγουμε τις αντιδράσεις μας, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ο θυμός, ως συναίσθημα, είναι επιλογή, ότι είναι αποτέλεσμα των εσωτερικών σκέψεων που κάνει ένας άνθρωπος, όταν αντιμετωπίζει μία κατάσταση και ότι, συνεπώς, μπορεί εξ αρχής να αποφευχθεί, εάν γίνει ‘χρήση’ πιο αποτελεσματικών, λογικών και υγιών σκέψεων!

Για να δούμε τι θα δούμε!

Η βάση του θυμού

Την επόμενη φορά που κάποιος θα σας προσβάλει, θυμηθείτε ότι οι σκέψεις σας είναι που σας προσβάλουν. Ποιες σκέψεις; Διαβάστε προσεκτικά. Ο θυμός βασίζεται στις παρακάτω τρεις προτάσεις:

(α) Γιατί οι άλλοι δεν φέρονται όπως πρέπει; (θυμός με τους άλλους). ‘Πρέπει’ = έτσι όπως θέλω εγώ.
(β) Γιατί δεν κάνω αυτά που πρέπει ή γιατί δεν αποδίδω όσο πρέπει; (θυμός με τον εαυτό). ‘Πρέπει’ = έτσι όπως οι άλλοι, άμεσα ή έμμεσα, ‘θέλουν’ να… θέλω
(γ) Γιατί ο κόσμος, δεν είναι όπως θα έπρεπε να είναι; (θυμός κατά παντός γνωστού ή αγνώστου υπευθύνου). Γιατί δεν υπάρχει δικαιοσύνη; Δίκαιο = αυτό που θεωρώ εγώ σωστό, ‘Θα έπρεπε’: εδώ ο πήχης είναι όσο παραμορφωμένος και μπαίνει όσο ψηλά θέλει ο καθένας.

Ας ασχοληθούμε λίγο με το (α) και τα υπόλοιπα τα αντιμετωπίζετε με τον ίδιο τρόπο που θα αντιμετωπίζατε οποιαδήποτε παράλογη προσδοκία.

“Αν ήσουν λίγο περισσότερο σαν και εμένα”, “αν μου έμοιαζες στη συμπεριφορά”, “αν φερόσουν όπως θα ’θελα…”

Το να περιμένουμε από τους άλλους να φερθούν όπως εμείς θα θέλαμε ή όπως ‘θεωρείται’ σωστό, είναι μια παράλογη προσδοκία. Δεν είναι όμως έτσι. Οι άλλοι θα φέρονται όπως έμαθαν και ξέρουν. 

Ορισμένες υγιέστερες σκέψεις θα μπορούσαν να είναι:

“Τόσο ξέρουν, τόσο κάνουν”.
“Έτσι έχουν μάθει και δεν μπορούν–ούτε και θέλουν–να καταλάβουν περισσότερα. Άλλωστε, είναι αδύνατον οι άλλοι να φέρονται πάντοτε όπως είναι… ‘σωστό’, όπως δηλαδή θα ήθελα εγώ(!) να φέρονται”.
“Το να εκνευρίζομαι, επειδή οι άλλοι άνθρωποι είναι διαφορετικοί από μένα, είναι τόσο παράλογο, όσο και το να προσπαθώ να αλλάξω και να διορθώσω ολόκληρο τον κόσμο, σύμφωνα με τα δικά μου μέτρα και σταθμά”.