Σύμφωνα με την έρευνα, εφόσον η μόνη πληροφόρησή μας για την Ατλαντίδα προέρχεται από τον Πλάτωνα και δεν επιδέχεται ιστορική τεκμηρίωση και εφόσον ανάγεται σε πολύ μακρινό τόπο και χρόνο, κρίνεται αναγκαίο να διαλευκανθεί η γνωσιολογική προφάνεια της ιστορίας της Ατλαντίδας. Αυτό γίνεται με βάση τους χαρακτηρισμούς που δίνει ο Πλάτων για την Ατλαντίδα στον πρόλογο του Τίμαιου και του Κριτία και με αναφορές στο σύνολο του πλατωνικού έργου πάνω στην έννοια της μίμησης και άλλες συναφείς, που αποκτούν για τη διήγηση καίρια σημασία.
Στον πρόλογο του Τίμαιου, όπου τονίζεται το αληθές της ιστορίας της Ατλαντίδας, ο Σωκράτης ζητά από τους συνομιλητές του να αναπαραστήσουν την πόλη που περιέγραψαν θεωρητικά σε κίνηση και δράση, εξιστορώντας τους άθλους και τους ανταγωνισμούς της με άλλες πόλεις. Παρατηρεί ότι είναι πολύ δύσκολο να μιμηθεί κανείς καλά με λέξεις πράγματα που είναι πέραν των εμπειριών του. Παρόλα αυτά, από τον Τίμαιο δηλώνεται ότι αρκεί να καταλήγουμε σε εικότας λόγους ή μύθους που δεν αποσκοπούν στην ακλόνητη αλήθεια, αλλά στη μέγιστη δυνατή αληθοφάνεια και δεν φιλοδοξούν να εξομοιώνονται με την αντικειμενική αλήθεια, αλλά απλώς με την εικόνα της.
Στον ομώνυμο διάλογο, ο Κριτίας επικαλείται την έννοια της μίμησης, δηλώνοντας ότι όσα έχουν λεχθεί από όλους είναι υπόθεση μίμησης και απεικόνισης και παραλληλίζει το λόγο του με τη ζωγραφική, με την έννοια ότι και τα δύο αποτελούν μιμήσεις-αντίγραφα απλώς- ή είδωλα της πραγματικότητας, την οποία απεικονίζουν ή περιγράφουν. Αν λάβουμε υπόψη ότι η μίμηση είναι τρεις φορές απομακρυσμένη από την αλήθεια σύμφωνα με την Πολιτεία, η οποία αποτελεί την αφετηρία της συζήτησης στον Τίμαιο, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η ιστορία της Ατλαντίδας απέχει πολύ από την αλήθεια, γιατί είναι μίμηση που, ως τέτοια, μοιάζει αληθινή, χωρίς να είναι. Προκειμένου να διαφωτισθεί η σύγχυση που δημιουργεί ο Πλάτων σε λεκτικό επίπεδο γύρω από την υπόθεση της Ατλαντίδας– δηλαδή, από το ένα μέρος, οι διαβεβαιώσεις του ότι η εν λόγω ιστορία είναι αληθινή και, από το άλλο, οι επισημάνσεις του σχετικά με τη μίμηση και τον εικότα λόγον– εξετάζονται οι διάφορες σημασίες που αποκτούν οι έννοιες της μίμησης και της εικόνας μέσα στο πλατωνικό έργο. Η εξέταση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η συσχέτιση της ιστορίας της Ατλαντίδας με τη μίμηση μπορεί να συνεπάγεται μεγαλύτερη ή μικρότερη ομοιότητα, όχι, όμως, ταύτιση με την αλήθεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου