Η Συμβολολογία – η μελέτη δηλ. των συμβόλων – φαίνεται να είναι μια ύλη πολύ περίπλοκη. Ωστόσο είναι ενδιαφέρον ότι κατά κάποιο τρόπο, όλοι έχουμε κάποια γνώση γύρω από αυτή, και, χωρίς να το ξέρουμε, χρησιμοποιούμε λίγη διαίσθηση όταν καθημερινά περιτριγυριζόμαστε από σύμβολα, με το να τα χρησιμοποιούμε και να τα φοράμε επάνω μας.
Η λέξη σύμβολο σημαίνει «αυτό που περιέχει κάτι περισσότερο». Ένα σύμβολο μεταβιβάζει, αντανακλά, και έχει ειπωθεί ότι το καλύτερο σύμβολο είναι «αυτό που μεταβιβάζει στην πιο καθαρή μορφή εκείνο το οποίο αντανακλά και εκείνο που δεν κρατάει σχεδόν τίποτα για τον εαυτό του…
Υπάρχει μια ιδέα που είναι βασική για την κατανόηση των συμβόλων. Είναι το ότι αυτό που βλέπουμε στον υλικό κόσμο έχει το αντίστοιχο του στον αόρατο κόσμο. Δεν πρόκειται για μια νέα θεωρία. Αυτή η αντίληψη είναι παρούσα σ΄ όλους τους αρχαίους πολιτισμούς.
Ο δυτικός φιλόσοφος που την περιγράφει με τον σαφέστερο τρόπο είναι ο μεγάλος Πλάτων, ο οποίος έζησε τον 4ο και 5ο αιώνα π.Χ. στην Αρχαία Ελλάδα.
Ο Πλάτων μιλούσε για τα ονομαζόμενα «Αρχέτυπα». Η έννοια των αρχετύπων είναι κάτι που μερικές φορές ονομάζεται «μορφές» – πράγμα το οποίο είναι κακή μετάφραση από τα ελληνικά – ή «Ιδέες» – που είναι μια πολύ καλύτερη μετάφραση. Αυτή η έννοια λέει ότι τα «αρχέτυπα» ή οι «ιδέες» βρίσκονται πολύ πιο πέρα από τον υλικό κόσμο που καθημερινά βλέπουμε, αγγίζουμε, μυρίζουμε, γευόμαστε ή ακούμε. Όλα όσα βρίσκονται γύρω μας σ΄ αυτή τη γη είναι η αντανάκλαση της «ιδέας» του εν λόγω πράγματος.
Για παράδειγμα, όταν βλέπουμε μια σφαίρα, αυτή είναι η εκδήλωση της ιδέας της εν λόγω σφαίρας. Έχετε δει καμμιά φορά ένα τέλειο ισόπλευρο τρίγωνο; Ή ένα ακριβές τετράγωνο; Ή ένα κύκλο χωρίς την παραμικρή απόκλιση; Όχι, δεν τα έχετε δει, αφού δεν μπορούν να δημιουργηθούν στον εκδηλωμένο κόσμο. Δεν έχει σημασία ο κύκλος, το ισόπλευρο τρίγωνο, το τετράγωνο ή το ορθογώνιο που μου δείχνετε, πάντοτε μπορούμε να ανακαλύψουμε κάποια ατέλεια. Δεν έχει σημασία με πόση ακρίβεια τα κατασκευάζετε, πάντα θα έχουν κάποιο λάθος.
Οι τέλειες γεωμετρικές μορφές δεν υπάρχουν σ΄ αυτό τον κόσμο. Οι ιδέες αυτών των γεωμετρικών μορφών υπάρχουν (και είναι τέλειες), αλλά όχι τα φυσικά αντικείμενα. Η μαθηματική περιγραφή (ακόμη μια φορά, τέλεια) του ισόπλευρου τριγώνου είναι πραγματική. Η μαθηματική περιγραφή του τέλειου κύκλου, ναι, υπάρχει. Η ιδέα υπάρχει, αλλά η ενσάρκωση αυτής της ιδέας σ΄ αυτό τον κόσμο είναι ατελής.
Αυτή η έννοια της ενσαρκωμένης ιδέας αποτελεί τη βάση για να καταλάβουμε τι είναι ένα σύμβολο. Το σύμβολο είναι «μεταφυσικό». Υπερβαίνει το φυσικό επίπεδο.
Αν παρατηρήσουμε το Σύμπαν, θα συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό το ίδιο είναι ένα σύμβολο. Σ΄ αυτό υπάρχει μια απίστευτη Ομορφιά την οποία όταν αρχίζουμε να εξετάζουμε και προσπαθούμε να καταλάβουμε, θα ανακαλύψουμε ότι είναι η απεικόνιση ενός Κάτι που βρίσκεται πολύ μακριά.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνουμε αν θέλουμε να καταλάβουμε τα σύμβολα, είναι να βγάλουμε τη συνείδησή μας από αυτό τον κόσμο – έστω για λίγο. Πρέπει να ανυψωθούμε εξίσου, όπως όταν θέλουμε να δούμε αυτό που μας περιβάλλει, πρέπει να ανεβούμε σ΄ ένα δένδρο, μια πυραμίδα ή ένα βουνό για να μπορέσουμε να παρατηρήσουμε ό,τι βρίσκεται μακριά.
Αν λιμνάσουμε στη δική μας πολιτιστική άποψη, ή για να το πούμε με άλλο τρόπο, αν η μοναδική άποψη που μπορούμε να αντιληφθούμε, είναι η δική μας – η οποία σφυρηλατήθηκε από την κοινωνία, την κουλτούρα, τη θρησκεία ή την πολιτική μέσα στις οποίες διαμορφωθήκαμε – τότε όλα θα μας φανούν παράξενα. Δεν θα μπορέσουμε να δούμε ή να κατανοήσουμε τα σύμβολα, μόνο πράγματα που θα μας φανούν παράξενα. Έτσι, ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε με ειλικρίνεια. Αυτό απαιτεί να πάμε λίγο ψηλότερα και να έχουμε ανώτερη προοπτική, μια κατανόηση λίγο πιο διεισδυτική, λίγο βαθύτερη.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτή τη παλιά επιστήμη που είναι γνωστή ως Συμβολολογία, ας φέρουμε το παράδειγμα ενός αρκετά δημοφιλούς συμβόλου της εποχής μας: του Ανκ. Διακρίνεται σαν κύκλος ή οβάλ τοποθετημένος πάνω σ΄ ένα «Τ» κεφαλαίο. Γιατί το Ανκ, το οποίο δεν συνδέεται με καμιά ζωντανή θρησκεία για δυο χιλιάδες χρόνια, είναι ένα αγαπητό και πολυφορεμένο κομμάτι στη βιομηχανία του κοσμήματος;
Το ανκ προέρχεται από την αρχαία Αίγυπτο. Σε όλους τους ναούς κατά μήκος του Νείλου βρίσκεται στα χέρια των Θεών και αντιπροσωπεύει την Αιώνια ζωή. Το ονόμαζαν Κλειδί της Ζωής, κλειδί των Μυστηρίων της Φύσης. Το χρησιμοποιούσαν για να ανοίγουν πόρτες ανάμεσα στον ορατό και τον αόρατο κόσμο. Οσο για το εξατομικευμένο ανθρώπινο ον, αναφέρεται στη διαφορά ανάμεσα στη φυσική και την πνευματική ύπαρξη.
Σύμφωνα με τους αρχαίους Αιγύπτιους, σκοπός της ζωής είναι η Πνευματική Εξέλιξη. Η ενσαρκωμένη ύπαρξη αντιπροσωπεύει μια διαδικασία μαθητείας, μια τεράστια σχολική αίθουσα. Το ανκ σχετίζεται με το άνοιγμα της πόρτας ανάμεσα στη φυσική ζωή και την πνευματική ζωή. Ωστόσο, η είσοδος σ΄ αυτό τον κόσμο απαιτεί εξαγνισμό και εκπαίδευση. Εξαγνισμό για να καταστρέψει κανείς τις λανθασμένες και τις κακώς εννοούμενες συμπεριφορές που μας εμποδίζουν να αναπτύξουμε πλήρως το δυναμικό μας, και εκπαίδευση για να φέρουμε στο φως τις αρετές και τα χαρίσματα που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση. Αναλύοντας τα στοιχεία που συνθέτουν το ανκ, βλέπουμε ότι είναι ο συνδυασμός δύο συμβόλων: ενός κύκλου και ενός «Τ» ή σταυρού Ταυ.
Ο κύκλος αντιπροσωπεύει την τελειότητα, τον πνευματικό κόσμο ή την Αιωνιότητα.
Ο σταυρός αντιπροσωπεύει το ενσαρκωμένο Πνεύμα ή τον Εκδηλωμένο Κόσμο.
Ο σταυρός είναι ο συνδυασμός μιας κάθετης και μια οριζόντιας γραμμής. Η οριζόντια γραμμή είναι το γιν. Το γιν είναι ο τόπος όπου μπορεί να αναδυθεί η ζωή. Η κάθετη γραμμή είναι Γιανγκ, όπως μια Ηλιακή ακτίνα που κατεβαίνει. Για να μπορέσει να υπάρξει ζωή, είναι απαραίτητη η παρουσία και των δύο πραγμάτων, χρειάζεται μια μήτρα, η Μητέρα Γη, από την οποία μπορεί να αναδυθεί η ζωή, και είναι αναγκαίο να έχει τη ώθηση της ζωής. Η οριζόντια γραμμή είναι σαν την επιφάνεια του ωκεανού και η κάθετη γραμμή είναι σαν την αστραπή. Και οι δύο συνδυάζονται για να σχηματίσουν το σταυρό ή, στην περίπτωση του ανκ, το Ταυ πάνω στο οποίο τοποθετείται ο κύκλος. Από τεχνική άποψη, το γεγονός ότι το ανκ είναι συνδυασμός δύο ιερών συμβόλων το μετατρέπει σε έμβλημα.
Το να μελετά κανείς τη γλώσσα των συμβόλων, σημαίνει να μαθαίνει για τη Φύση, για τους νόμους που διέπουν το Σύμπαν. Το ανκ είναι ένα από τα τόσα σύμβολα που προορίζονται για να διδάξουν και να βοηθήσουν στη πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου ή για να καταγράψουν κάποιο ιστορικό μάθημα με εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Εκτός από αυτά, υπάρχουν σύμβολα πέρα από τα συνηθισμένα και εμβλήματα που αντιπροσωπεύουν σχολές σκέψης ή θρησκείες. Τα ιερογλυφικά και τα ιδεογράμματα όλων των αρχαίων πολιτισμών είναι επίσης σύμβολα.
Η ίδια η φύση είναι γεμάτη σύμβολα. Το λουλούδι, τα αποτυπώματα στις φλέβες ενός φύλλου, τα σημάδια σ΄ ένα ζώο ή ένα έντομο, οι αστερισμοί στο νυκτερινό ουρανό, είναι όλα σύμβολα. Και τι να πούμε για τα όνειρά σας, τα οράματά σας και το έργο που πραγματοποιείται στη διάρκεια της ζωής σας, δεν θα μπορούσαν ίσως να είναι και αυτά σύμβολα; Ναι είναι. Ζούμε σ΄ ένα κόσμο συμβόλων.
Μπορούν να μας βοηθήσουν τα ιερά σύμβολα; Ναι, μπορούν να μας θυμίσουν την αόρατη πλευρά μας. Μπορούν να μας θυμίσουν ότι έχουμε μια αθάνατη ψυχή. Και σε πολλές περιπτώσεις, αν απεικονίζονται ωραία, μπορούν να μας εμπνεύσουν. Αλλά η σοφία είναι πολύ πιο ισχυρή από οποιοδήποτε σύμβολο ή φυλαχτό. Η σοφία είναι το αληθινό ανκ, το κλειδί προς τις αόρατες διαστάσεις, το κλειδί που ανοίγει πολλές πόρτες.
Ο καλύτερος τρόπος για να φθάσει κανείς στα μυστικά των συμβόλων είναι να ακολουθήσει την ελληνική σύσταση του «γνώθι σ΄ αυτόν», που ισούται με το να ανακαλύψει το μυστήριο πίσω από ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα: το Ανθρώπινο Ον, το οποίο είναι ένα Σύμβολο της Αθάνατης Ψυχής και ένα Σύμβολο του Σύμπαντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου