Μπορεί ένας ρηχός νους να εκτιμήσει την ομορφιά;

Όλοι σας κάντε στον εαυτό σας αυτή την ερώτηση: Τι είναι ομορφιά; Η καθαριότητα, το ωραίο ντύσιμο, το χαμόγελο, οι κινήσεις που κάνετε με χάρη, ο ρυθμός του περπατήματος, τα καλοχτενισμένα μαλλιά, οι καλοί τρόποι, η ωραία ομιλία, η ευγενική συμπεριφορά, η φροντίδα των άλλων, η οποία συμπεριλαμβάνει και το να είσαι πάντα στην ώρα σου; Όλα είναι μέρος της ομορφιάς, αλλά πρόκειται απλώς για εξωτερικά γνωρίσματα, έτσι δεν είναι; Και μόνο αυτά είναι ομορφιά ή κάτι πολύ βαθύτερο;

Υπάρχει η εξωτερική ομορφιά, η ομορφιά της ζωγραφικής, η ομορφιά της ζωής. Έχετε παρατηρήσει το υπέροχο σχήμα ενός δέντρου όταν είναι γεμάτο φύλλα ή την εκπληκτική χάρη ενός γυμνού από φύλλα δέντρου, που έχει φόντο τον ουρανό; Τέτοιου είδους πράγματα είναι όμορφα να τα κοιτάζεις, αλλά όλα αποτελούν εξωτερικές εκδηλώσεις κάποιου βαθύτερου πράγματος. Οπότε, τι είναι εκείνο που ονομάζουμε ομορφιά;

Μπορεί να έχεις ένα όμορφο πρόσωπο με ωραία χαρακτηριστικά, μπορεί να ντύνεσαι καλόγουστα και να έχεις καλούς τρόπους, μπορεί να ξέρεις να απεικονίζεις σε μια ζωγραφιά την ομορφιά ενός τοπίου ή να γράφεις γι’ αυτή, αλλά χωρίς την αίσθηση της καλοσύνης όλα αυτά τα εξωτερικά συμπληρώματα της ομορφιάς οδηγούν σε μια πολύ επιφανειακή και επιτηδευμένη ζωή, μια ζωή χωρίς ιδιαίτερο νόημα.

Πρέπει, λοιπόν, ν’ ανακαλύψουμε τι πραγματικά είναι η ομορφιά, δεν πρέπει; Σημειώστε ότι δεν λέω πως πρέπει ν αδιαφορούμε για τις εξωτερικές εκδηλώσεις της ομορφιάς. Πρέπει όλοι να έχουμε καλούς τρόπους, να κρατάμε το σώμα μας καθαρό και να ντυνόμαστε καλόγουστα, χωρίς να κάνουμε επίδειξη, να είμαστε εντάξει στις υποχρεώσεις μας, να μιλάμε καθαρά και όλα τα υπόλοιπα. Όλα αυτά είναι απαραίτητα και δημιουργούν μια ευχάριστη ατμόσφαιρα, αλλά από μόνα τους δεν έχουν και πολλή σημασία.

Η εσωτερική ομορφιά είναι εκείνη που δίνει χάρη και πραότητα στο παρουσιαστικό και στην κίνηση. Και τι είναι η εσωτερική ομορφιά που χωρίς αυτή η ζωή είναι πολύ ρηχή; Το έχετε σκεφτεί ποτέ; Προφανώς όχι. Είστε πολύ απασχολημένοι με άλλα πράγματα, ο νους σας είναι πολύ απασχολημένος με τη δουλειά, με τη διασκέδαση, με διάφορες συζητήσεις, με τις παρέες σας. Αλλά το να σας βοηθήσουν από τώρα, που είστε παιδιά, να ανακαλύψετε τι σημαίνει εσωτερική ομορφιά, χωρίς την οποία η εξωτερική ομορφιά έχει πολύ λίγη σημασία, είναι ένας από τους σκοπούς της σωστής εκπαίδευσης. Και η βαθιά εκτίμηση της ομορφιάς είναι ουσιαστικό μέρος της ίδιας σας της ζωής.

Μπορεί ένας ρηχός νους να εκτιμήσει την ομορφιά; Μπορεί να μιλάει κανείς για ομορφιά, αλλά είναι ικανός να νιώσει εκείνη την τεράστια χαρά που αισθάνεσαι κοιτάζοντας κάτι πραγματικά υπέροχο; Όταν ο νους απλώς ενδιαφέρεται για τον εαυτό του και τις δικές του δραστηριότητες, δεν έχει ομορφιά- ό,τι κι αν κάνει παραμένει άσχημος, περιορισμένος, οπότε είναι ανίκανος να δει τι είναι ομορφιά. Αντίθετος, ο νους που δεν ασχολείται με τον εαυτό του, που δεν έχει φιλοδοξίες, ο νους που δεν είναι παγιδευμένος στις ίδιες του τις επιθυμίες ή που δεν ενδιαφέρεται για το κυνήγι της επιτυχίας δεν είναι ρηχός και ανθίζει μέσα στην καλοσύνη. Καταλαβαίνετε; Αυτή η εσωτερική καλοσύνη δίνει ομορφιά ακόμη και σε ένα -όπως το λέμε- άσχημο πρόσωπο. Όταν υπάρχει εσωτερική καλοσύνη το άσχημο πρόσωπο μεταμορφώνεται, επειδή η εσωτερική ομορφιά είναι μια αίσθηση βαθιά θρησκευόμενης αντίληψης.

Ξέρετε τι σημαίνει να είσαι θρησκευόμενος; Δεν έχει καμιά σχέση με τους ναούς και τις καμπάνες παρόλο που ο ήχος τους από μακριά ακούγεται όμορφος- ούτε με προσευχές, ούτε με τις λειτουργίες που κάνουν οι ιερείς.

Το να είσαι θρησκευόμενος σημαίνει να είσαι ευαίσθητος στην πραγματικότητα. Ότι όλη σου η ύπαρξη- το σώμα, ο νους και η καρδιά σου- είναι ευαίσθητη απέναντι στην ομορφιά και την ασχήμια, στο αδέσποτο ζώο στο δρόμο, στα ωραία κτίρια και στη φτώχεια και στη βρομιά της πόλης, στο γέλιο και στο κλάμα, στα πάντα γύρω σου. Από αυτή την ευαισθησία για όλα όσα υπάρχουν γύρω σου θα πηγάζουν καλοσύνη και αγάπη, και χωρίς αυτή την ευαισθησία δεν υπάρχει ομορφιά, παρόλο που μπορεί να έχεις ταλέντο, να είσαι καλοντυμένος, να οδηγείς ακριβό αυτοκίνητο και να είσαι σχολαστικά καθαρός.

Η αγάπη είναι κάτι το εξαιρετικό, έτσι δεν είναι; Δεν μπορείς ν’ αγαπάς αν σκέφτεσαι τον εαυτό σου – που δεν σημαίνει ότι πρέπει να σκέφτεσαι κάποιον άλλο. Η αγάπη ναι, δεν έχει αντικείμενο. Ο νους που αγαπά είναι πράγματι ένας θρησκευόμενος νους, γιατί βρίσκεται μέσα στο ρεύμα της πραγματικότητας, της αλήθειας και του Θεού, και μόνο ένας τέτοιος νους μπορεί να ξέρει τι είναι ομορφιά. Ο νους που δεν έχει παγιδευτεί σε καμιά φιλοσοφία, που δεν είναι φυλακισμένος σε καμιά οργάνωση, που δεν έχει για οδηγό τις προσωπικές του φιλοδοξίες είναι ευαίσθητος, ξύπνιος, παρατηρητικός. Ένας τέτοιος νους έχει ομορφιά.