Γιατί η επαφή με τη φύση βελτιώνει την ψυχική διάθεση

Μια βόλτα στη φύση -π.χ. στο δάσος, στη θάλασσα ή σε ένα πάρκο- μπορεί να αλλάξει τη λειτουργία του εγκεφάλου και να βελτιώσει την ψυχική μας διάθεση και υγεία, σύμφωνα με μια μελέτη. Το γεγονός ότι οι άνθρωποι της πόλης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αγχωδών διαταραχών, κατάθλιψης και άλλων προβλημάτων ψυχικής υγείας, ίσως τελικά να οφείλεται στο ότι έχουν μικρότερη επαφή με τη φύση. Ωστόσο ήταν εντελώς άγνωστος ο βιολογικός μηχανισμός με τον οποίο το “πράσινο” ή το “μπλε” επηρεάζει την ψυχική υγεία μας.

 

Ο φυσικός και ζωτικός χώρος του ανθρώπου

Το θέμα διερεύνησαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, ενώ μια προηγούμενη μελέτη της ίδιας ομάδας βρήκε ότι τα άτομα που έκαναν μια βόλτα στο campus του Στάνφορντ, το οποίο είναι καταπράσινο, ένιωθαν πολύ πιο ευχάριστα από ό,τι όταν έκαναν την ίδια διαδρομή δίπλα στον μποτιλιαρισμένο δρόμο.

 

Στη νέα μελέτη τους, οι ερευνητές εξέτασαν προσεκτικά τις επιδράσεις που μπορεί να έχει μια βόλτα στην οποία σκεφτόμαστε τα στραβά και ανάποδα της ζωή μας, με συνέπεια να αισθανόμαστε χειρότερα για τον εαυτό μας. Αυτού του είδους ο “μηρυκασμός” σχετίζεται με αυξημένη δραστηριότητα ενός τμήματος του εγκεφάλου που λέγεται υπογονάτιος προμετωπιαίος φλοιός (subgenual prefrontal cortex). Πρόκειται για μια “δηλητηριώδη” νοερή διαδικασία που συχνά αποτελεί πρόδρομη κατάσταση της κατάθλιψης.

 

Τα ευρήματα  υποδηλώνουν ότι μια βόλτα στη φύση μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο βελτίωσης της ψυχικής διάθεσης και καταπολέμησης του άγχους και της κατάθλιψης, έγραψαν οι ερευνητές.

Οι ωφέλειες της επαφής με την φύση

• Η επαφή με τη φύση φέρνει τον άνθρωπο σε επαφή με τον ίδιο του τον εαυτό, το σώμα του, τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του. Του προσφέρει μια αίσθηση ελευθερίας και άμεσης ευεξίας. Του δίνει την δυνατότητα να αναμετρηθεί με τις δυνάμεις του και τα όριά του. Κεντρίζει την φαντασία και προσφέρει γνώσεις και νέες εμπειρίες, ιδιαίτερα στο βουνό. Τον βοηθάει να ξεφύγει από τις πιέσεις και τα άγχη της καθημερινότητας.
• Επιπροσθέτως, η συχνή επαφή του ανθρώπου με το φυσικό, παρά με το ανθρωπογενές/αστικό περιβάλλον, επηρεάζει ευρύτερα τις αξίες και τις νοοτροπίες των ανθρώπων, κάνοντάς τους να δίνουν μεγαλύτερη αξία στην κοινοτική και κοινωνική ζωή, καθώς και στις στενές ανθρώπινες σχέσεις, ενώ γίνονται πιο γενναιόδωροι με το χρήμα, πιο ικανοί για αισθήματα αλληλεγγύης κλπ.
• Όταν οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με τη φύση αισθάνονται ένα μεγαλύτερο αίσθημα αυθεντικότητας και προσωπικής αυτονομίας. Αυτό, κατά τους ερευνητές, οδηγεί σε μείωση της αλλοτρίωσης και της αποξένωσης από τον εαυτό του και τους γύρω του, αισθήματα που ταλανίζουν το σύγχρονο άνθρωπο, ιδίως των πόλεων, ο οποίος είναι πιο αδιάφορος για τους συνανθρώπους του σε σχέση με τους ανθρώπους της υπαίθρου.
• Πιο συγκεκριμένα, στη ψυχική ζωή του ανθρώπου η επαφή με τη φύση, ασκεί πρωταρχικό ρόλο. Στη φύση ο άνθρωπος βρίσκει την ψυχική του γαλήνη και ξεκούραση και απ’ αυτήν αντλεί νέες δυνάμεις για να συνεχίσει τον αγώνα του. Κοντά στη φύση ο άνθρωπος δεν εξαγριώνεται, αντίθετα γίνεται πιο φυσιολογικός και απλός στους τρόπους και στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Με τον τρόπο αυτό διαμορφώνει ένα πιο σωστό και πιο ανθρώπινο χαρακτήρα.
• Οι φυσικές καλλονές, εξάλλου, είναι μια άλλη ευεργετική επίδραση της φύσης πάνω στον άνθρωπο. Τον γοητεύουν και του αναπτύσσουν το συναίσθημα της αρμονίας και του ωραίου. Τα ερεθίσματα που δέχεται από την ομορφιά της φύσης τον συγκινούν και τον κάνουν καλλιτέχνη και δημιουργό.
• Ο αθλητισμός και η άσκηση κοντά στη φύση συμβάλλουν στη σωματική και ψυχική υγεία και ισορροπία. Προασπίζουν τον οργανισμό, έτσι ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει σε καταστάσεις άγχους και τον προστατεύουν από πλήθος ασθενειών, ψυχικών και σωματικών. Είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του στρες, καθώς όταν κανείς ασκείται τακτικά μειώνει τα επίπεδα άγχους, αλλά και κατάθλιψης και έχει γενικότερα καλύτερη διάθεση.
• Το φως του ήλιου, ο καθαρός αέρας, η αίσθηση του νερού πάνω στο σώμα ή το πράσινο που περιβάλλει τον ασκούμενο ενισχύει τη θετική επίδραση της άσκησης. Οι αθλητικές δραστηριότητες και η άσκηση γενικότερα στη φύση επιδρούν ιδιαίτερα θετικά στην ψυχική και σωματική μας υγεία, αλλά και στο γνωστικό και κοινωνικό επίπεδο. Βελτιώνουν συνολικά τη ζωή μας, γι’ αυτό και είναι σημαντικό να τις συμπεριλαμβάνουμε αν όχι στην καθημερινότητά μας, τουλάχιστον στο εβδομαδιαίο πρόγραμμά μας.
• Από την άλλη, η επαφή με τη φύση, επιδρά ακόμη και στην πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου. Γίνεται η πηγή ανεκτίμητων γνώσεων. Τα διάφορα φυσικά φαινόμενα αποτελούν ερεθίσματα για συστηματική έρευνα, που οδηγούν στη γνώση και αμέσως μετά στην επιστήμη.
• Για όλους αυτούς τους λόγους, η επαφή με τη φύση αποτελεί τη βασική προϋπόθεση της ζωής του ανθρώπου. Είναι ο φυσικός και ζωτικός του χώρος.

Οι πέντε επιδράσεις που έχει η επαφή με τη Φύση στα παιδιά

 

Τα παιδιά περνούν καλύτερα έξω αλλά και γίνονται και καλύτερα πλάσματα όταν βρίσκονται στη φύση! Σύμφωνα με τις έρευνες, αυτά τα παιδάκια που περνούν περισσότερες ώρες έξω στη φύση είναι:

 

Πιο χαρούμενα: Ο ήλιος, ο καθαρός αέρας και η δραστηριότητες στη φύση ενθαρρύνουν τη θετική διάθεση και μειώνουν τις πιθανότητες για κατάθλιψη.

 

Πιο ήρεμα: Ο καθαρός αέρας καταπραΰνει τις αισθήσεις όλων των παιδιών. Ειδικά τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ επωφελούνται ιδιαίτερα από την ηρεμία και τη γαλήνη που προσφέρει η φύση.

 

Πιο υγιή: Πολλά παιδιά που δεν παίζουν αρκετά έξω στη φύση, έχουν μειωμένη Βιταμίνη D, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα υγείας. Επίσης, ο αέρας σε κλειστούς χώρους συνήθως δεν είναι υγιής, σε αντίθεση με τον αέρα σε εξωτερικούς χώρους που είναι γεμάτος οξυγόνο.

 

Πιο δημιουργικά: Το παιχνίδι έξω στη φύση είναι λιγότερο δομημένο σε σχέση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά στο σπίτι. Έτσι τα παιδιά παίζοντας ενεργητικά έξω στη φύση χρησιμοποιούν ελεύθερα τη φαντασία τους αλλά ασκούν και το σώμα τους.

 

Λιγότερο αγχωμένα: Οι ήχοι, οι μυρωδιές και οι εικόνες που προσφέρει η φύση μειώνουν το άγχος και το στρες.

 

Επομένως, τα οφέλη της φύσης δεν αφορούν μόνο τα παιδιά, αλλά έχουν αντίκτυπο σε ολόκληρη την οικογένεια. Φροντίστε να το βάλετε στο πρόγραμμα και να απολαμβάνετε την επαφή με το φυσικό περιβάλλον.