Η περίπτωση του σουπερνόβα που δεν εμφανίστηκε ποτέ

Η κρατούσα αντίληψη που θέλει τα μεγάλα άστρα να εκρήγνυνται σε σουπερνόβα πριν τελικά μετατραπούν σε μαύρες τρύπες δείχνει να ανατρέπεται από τις παρατηρήσεις ενός γιγάντιου άστρου που πέθανε αθόρυβα, υποστηρίζουν αμερικανοί αστρονόμοι. Η πρωτοφανής υπόθεση αφορά το άστρο N6946-ΒΗ1, το οποίο είχε μάζα 25 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και βρισκόταν σε έναν γαλαξία που απέχει από τη Γη 22 εκατομμύρια έτη φωτός. Βρισκόταν στα τέλη της ζωής του και είχε διογκωθεί σε αυτό που οι αστροφυσικοί ονομάζουν «ερυθρό υπεργίγαντα».

 

Όταν οι αστρονόμοι είδαν τη φωτεινότητα του N6946-ΒΗ1 να αυξάνεται το 2009, οι αστρονόμοι κατάλαβαν ότι οι μέρες του ήταν μετρημένες. Περίμεναν όμως ότι το άστρο θα τέλειωνε τη ζωή του με μια μεγαλειώδη έκρηξη υπερκαινοφανούς, περισσότερο γνωστού ως σουπερνόβα. Σε αυτή την περίπτωση, τα εξωτερικά στρώματα του άστρου εκτινάσσονται βίαια στο Διάστημα, ενώ ό,τι απομένει καταρρέει υπό το ίδιο του το βάρος και μετατρέπεται σε μαύρη τρύπα.

 

Περιέργως, όμως, το άστρο έμοιαζε να είχε εξαφανιστεί εντελώς όταν οι αστρονόμοι προσπάθησαν να το εντοπίσουν το 2005 με τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Spitzer.

 

H μόνη εξήγηση είναι ότι το γερασμένο άστρο μετατράπηκε σε μαύρη τρύπα χωρίς να εκραγεί, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στην επιθεώρηση Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

 

 

Παραμένει ασαφές πόσο συχνό είναι το φαινόμενο του σιωπηλού θανάτου ερυθρών υπεργιγάντων. Οι ερευνητές επισημαίνουν πάντως ότι στα επτά χρόνια της μελέτης τους έχουν εντοπίσει έξι κανονικά σουπερνόβα και ένα αποτυχημένο, κάτι που οδηγεί στην εκτίμηση ότι το 10 με 30 τοις εκατό των άστρων μεγάλης μάζας πεθαίνουν ως αποτυχημένα σουπερνόβα.

 

Επισημαίνουν επίσης ότι στις εκρήξεις υπεραινοφανών τα ετοιμοθάνατα άστρα χάνουν μεγάλο μέρος της μάζας τους, κάτι που δεν φαίνεται να συμβαίνει στις περιπτώσεις αποτυχημένων σουπερνόβα, στα οποία όλη η μάζα του άστρου μετατρέπεται σε μελανή οπή.

 

Όπως σχολιάζει η Κρίστοφ Στάνεκ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, μέλος της ερευνητικής ομάδας, «υποψιάζομαι ότι είναι πολύ πιο εύκολο να σχηματιστεί μια μαύρη τρύπα μεγάλης μάζας αν δεν συμβεί σουπερνόβα».