Πως διαχειρίζομαι μια συζήτηση που καθίσταται παράλογη;

Πως διαχειρίζομαι μια συζήτηση που καθίσταται παράλογη;
Κάθε φορά που διαφωνώ σε ένα θέμα, προσπαθώ να παρουσιάσω στοιχεία και πληροφορίες που υποστηρίζουν την θέση μου αλλά αυτός που έχω απέναντί μου, τα απορρίπτει και θυμώνει, σαν να του επιτίθεμαι προσωπικά. Ο παράλογος συζητητής που έχω απέναντι απορρίπτει επιστημονικές μελέτες και εγκυκλοπαιδικά άρθρα για ανόητους λόγους ή επειδή είναι περσινά και όχι φετινά · επιλέγει να απορρίψει στοιχεία μόνο και μόνο επειδή διαφωνεί. Πως ξεφεύγω από ένθερμες συζητήσεις μαζί του χωρίς όμως να τον αφήσω να νομίζει ότι έχει δίκιο;

Η παραπάνω είναι μια κατάσταση που αφορά όλους. Σε όλους μας έχει τύχει να εμπλακούμε σε μια ‘περίεργη’ συζήτηση με κάποιον που απλά δεν θέλει να ακούσει την λογική, κάτι που μας εκνευρίζει, ιδίως όταν γνωρίζουμε ότι η δική μας άποψη, είναι η ορθή. Όταν λοιπόν έχεις εμπλακεί σε μια συζήτηση πάνω σε οποιοδήποτε θέμα και διαπιστώνεις ότι ο απέναντί σου αρχίζει να γίνεται παράλογος και αρνείται να ακούσει τη λογική, θα σας πούμε πώς να εκτονώνετε την κατάσταση πριν η συζήτηση γίνει οξύθυμη και κάποιος πει κάτι που θα μετανιώσει στη συνέχεια.

Πως ‘την κάνω’ από μια συζήτηση με έναν παράλογο συζητητή;

Βήμα 1ο: Βεβαιώσου ότι γνωρίζεις περί τίνος συζητάτε
Πρώτα, έλεγξε τον εαυτό σου. Σοβαρά – βεβαιώσου ότι δεν είσαι εσύ αυτός που γίνεται παράλογος και ότι δεν είσαι εσύ αυτός που χρησιμοποιεί λάθος πληροφορίες για να αποδείξει τη θέση του. Όπως με οποιαδήποτε συζήτηση με διαφορετικές απόψεις, είναι εύκολο και για τις δύο πλευρές να ‘κλεισθούν’ γύρω από την θέση τους και να προσποιηθούν προς τον εαυτό τους ότι αυτοί είναι οι ικανοί να ξεχωρίσουν τα γεγονότα και πραγματικότητα από την φαντασία και ότι ο ‘αντίπαλος’ συνομιλητής τους είναι αυτός που δεν ανταποκρίνεται στη λογική.

Βεβαιωθείτε λοιπόν ότι δεν είστε εσείς το πρόβλημα, και βεβαιωθείτε ότι οι απόψεις σας είναι προϊόν σκέψης, έρευνας και εν γένει καλά υποστηριγμένες, καθώς και ότι προσεγγίζετε την συζήτηση με ηρεμία.

Εάν δε, έχετε παρατηρήσει ότι με κάποιο άτομο οι συζητήσεις παίρνουν συχνά τροπή ασυμφωνίας βασιζόμενη στον παραλογισμό αυτού που έχετε απέναντί σας, είναι πιθανό να ξεκινάτε μια νέα συζήτηση μαζί του, με προκατάληψη, έχοντας δηλαδή την άποψη ότι τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν ομαλώς.

Όταν μπαίνετε σε μια συζήτηση και είτε ανησυχείτε για την νοοτροπία του συνομιλητή σας είτε όχι, ο στόχος σας θα πρέπει να είναι να δείξετε την θέση σας με έξυπνο τρόπο και με μια πληροφοριακή ‘οπτική’ και όχι το να πείσετε τον απέναντί σας για την θέση σας (αυτό μπορεί να έρθει ως φυσική συνέπεια). Εάν στόχος σας είναι να υπερισχύσετε στην συζήτηση, αυτό όταν έχετε απέναντί σας έναν παράλογο συνομιλητή, δεν θα γίνει ποτέ, καθώς δεν θα θέλει να βγει από την συζήτηση ηττημένος.

Βήμα 2ο: Μάθετε πότε πρέπει να αναδιπλώνεστε, ακόμα και αν έχετε δίκιο
Όταν εισέρχεστε σε μια ένθερμη συζήτηση με κάποιον, το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχετε στο μυαλό σας, ενδεχομένως περισσότερο από ότι ο τρόπος ανάπτυξης της επιχειρηματολογίας σας, είναι πόσο θέλετε να αφήσετε την συζήτηση να εξελιχθεί.

Εάν η συζήτηση συνεχίζει να κλιμακώνεται και να κλιμακώνεται, είναι απολύτως σαφές ότι κανείς δεν θα αλλάξει τα μυαλά του όσον αφορά στο θέμα συζήτησης ή εάν αντιληφθείτε ότι η όλη κατάσταση έχει ξεφύγει από μια πολιτισμένη ανταλλαγή ιδεών και τείνει προς ‘αγώνα προσβολών’ και σοβαρών κατηγοριών και προσωπικών επιθέσεων, είναι καιρός να βγείτε από αυτή τη ‘συζήτηση’ και να την τελειώσετε.

Μόλις η συζήτηση γίνεται ‘φλεγμονώδης’, είναι ώρα για να φεύγετε από αυτή. Εάν έχετε μια συζήτηση ‘πλούσια’, καλόπιστη, με ανοικτό πνεύμα και ανοικτή συζήτηση ιδεών και οπτικών, τότε προφανώς συνεχίζετε, αλλά από τη στιγμή που αρχίζει να πετιέται λάσπη, ακόμα και αν έχετε δίκιο, είναι πιθανότατα καλύτερο να διακόψετε τη συζήτηση. Και αυτό διότι υπ’αυτές τις συνθήκες, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να αλλάξουν οι απόψεις των δύο αντιμαχόμενων πλευρών και στη συνέχεια δεν μπορεί να υπάρξει εποικοδομητική συζήτηση εφόσον ο διάλογος κατέστη ένθερμος.

Ένα παλιό ρητό, «Ποτέ μη παλεύεις με ένα γουρούνι. Και οι δυο σας θα βρωμίσετε, αλλά του γουρουνιού τα’αρέσει» στέκει εξαιρετικά στην περίπτωσή μας και εάν το άτομο που έχετε απέναντί σας και συζητάτε, δείχνει ότι πλέον το μόνο ενδιαφέρον του είναι να ικανοποιήσει τον εγωισμό του εις βάρος σας, είναι λογική συνέπεια ότι θα συμπεριφερθεί παράλογα και θα απορρίψει τα στοιχεία σας, τις μελέτες που θα παρουσιάσετε και οποιαδήποτε άλλη αντικειμενική απόδειξη παρουσιάσετε, προκειμένου να σας εκνευρίσει και να σας προκαλέσει, θεωρώντας ότι σε μια τέτοια κατάσταση, μπορεί να επιβληθεί.

Εάν ξέρετε ότι κάποια συζήτηση θα καταλήξει με τέτοιο τρόπο, είναι καλύτερο να μην την ξεκινήσετε, δηλαδή να μην εισέλθετε σε αυτή την συζήτηση· είναι καλύτερο να αποφύγετε μια συζήτηση που γνωρίζετε ότι το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να σας εκνευρίσει.

Βήμα 3ο: Αποχωρήστε με καλό τρόπο, αφήνοντας την πόρτα ανοικτή
Όταν έρχεται η ώρα να αποχωρήσετε από μια συζήτηση, προσπαθήστε να το κάνετε με έναν τρόπο που να αφήνει ήρεμα τα πνεύματα (και των δύο πλευρών), αφήνοντας και την πόρτα ανοικτή να αναπτύξετε ξανά την συζήτηση όταν η άλλη πλευρά έχει καλμάρει ή έχει αποφασίσει να σταματήσει να έχει παράλογη θέση.

Για παράδειγμα, λέγοντας κάτι σαν «Κοίτα, αυτή την στιγμή δεν πρόκειται να πείσουμε ο ένας τον άλλο περί του θέματός μας, αλλά δεν θα με πείραζε να το συζητούσαμε μαζί αργότερα, όταν θα μπορούμε να εστιάσουμε στα γεγονότα» ή «Λοιπόν, δεν μου φαίνεται ότι υπάρχει λόγος να εκνευριστούμε για κάτι ανόητο σαν αυτό. Γιατί δεν το συζητάμε αργότερα» ή «Κοίτα, δεν θέλω να το συζητήσω παραπέρα. Ίσως μπορούμε να το συζητήσουμε κάποια άλλη στιγμή, όταν θα έχουμε ηρεμήσει και οι δυο μας», όλοι οι παραπάνω τρόποι είναι καλοί για να απεμπλακείτε από μια συζήτηση που έχει φτάσει σε ένα σημείο που ο φιλικός και πολιτισμένος διάλογος, δεν είναι πιθανός.

Αυτή είναι μια λεπτή γραμμή στην οποία πρέπει να περπατήσετε – δεν είναι αναγκαίο να αφήσετε την πόρτα ανοικτή προς μελλοντική συζήτηση, αλλά μιας και είπαμε ότι εσείς πάνω στο θέμα της συγκεκριμένης συζήτησης είστε το καλά πληροφορημένο μέρος, κατέχοντας πληροφορίες επαρκείς για να στηρίξουν την θέση σας, δεν υπάρχει λόγος να μην αφήσετε ανοικτή την πόρτα εκτός και γνωρίζετε ότι η προσπάθεια λογικής συζήτησης με το πρόσωπο που έχετε απέναντί σας δεν είναι εφικτή.

Βήμα 4ο: Βάλτε κάποιον που εμπιστεύεται να του μιλήσει
Εάν η κατάσταση είναι πραγματικά άσχημη, απ’ την στιγμή που βγήκατε από την συζήτηση, ίσως αξίζει να ζητήσετε από κάποιον που ο άλλος εμπιστεύεται, να του μιλήσει και να εξομαλύνει τα πράματα. Αυτός ο διαμεσολαβητής, ίσως παίξει τον ρόλο του συνηγόρου του διαβόλου, υποκρινόμενος ότι συμφωνεί με τον άλλον που είχατε την παράλογη συζήτηση και ένταση, αλλά το θέμα για τον διαμεσολαβητή δεν είναι να πείσει τον άλλο για λογαριασμό σας ότι είχατε δίκιο, είναι να πείσει τον άλλον να ηρεμήσει και να χαμηλώσει την ένταση.

Το βήμα αυτό δεν είναι αναγκαίο και υποχρεωτικό, αλλά μπορεί να προσφέρει πολλά στην συντήρηση ή και αποκατάσταση της σχέσεως που εφθάρη λόγω μιας συζήτησης που κατέληξε παράλογα και με ένταση.

Συχνά δε, το να δεχτεί κάποιος για ένα ζήτημα διαφωνίας μετά εντάσεως, έναν τρίτο, κοινό γνωστό και κοινής εμπιστοσύνης, συμβάλλει καθώς με την ουδέτερη στάση του, μπορεί να εξηγήσει παραμέτρους του ζητήματος από το οποίο προέκυψε σύγκρουση, τις οποίες αγνοούσανε και οι δύο πλευρές (και η δική σας και η άλλη πλευρά) ή να βοηθήσει να πέσει η ένταση και από τις δύο πλευρές, έτσι ώστε αργότερα και με ηρεμία, να είναι δυνατή η συνέχιση της συζήτησης σε λογικά πλαίσια.

Βήμα 5ο: Ας επικρατήσουν οι ήρεμοι – Κερδίστε, μη χάνοντας
Όσο και αν σε μια συζήτηση που η άλλη πλευρά έχει ξεφύγει, σας προκαλούν να χτυπήσετε τον άλλο με τον οποίον έχετε την παράλογη συζήτηση, μια σφαλιάρα ή να του πείτε «Είσαι ηλίθιος!» ή «Έχεις άδικο!», οι συζητήσεις που καταλήγουν έτσι, δεν έχουν αποτέλεσμα.

Η προσβλητική συμπεριφορά σας θα καταστήσει την αντίπαλη πλευρά, ακόμα περισσότερο παράλογη και θα πεισμώσει περισσότερο γύρω από την (παράλογη) θέση της.

Με άλλα λόγια, με το να υιοθετήσετε μια τέτοια στάση, θα εκνευριστείτε και δεν θα βρείτε το δίκιο σας.

Στην πραγματικότητα, ο καλύτερος τρόπος να κερδίσεις όταν κάποιος γίνεται παράλογος, είναι να παραμείνεις ήρεμος, να βγεις επιδέξια από την συζήτηση που τείνει να παρεκτραπεί, με τρόπο το δυνατόν ευγενικό και πολιτισμένο, διότι είπαμε ότι για να υποστηρίξετε την θέση σας, είστε μελετημένος και έχετε λογικά επιχειρήματα, συνεπώς και διάθεση να τα αναπτύξετε, αναλύσετε και συζητήσετε όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες.

Αφήστε τον ‘αντίπαλό’ σας να βράζει στο ζουμί του ενώ εσείς θα διατηρείτε την ηρεμία σας.
Όταν καταλάβετε ότι η συζήτηση δεν πηγαίνει πουθενά, βγείτε γρήγορα από αυτήν, δείχνοντας με ξεκάθαρο τρόπο ότι θα μπορούσατε να συνεχίσετε την διαδικασία υποστήριξης της θέσης σας, αλλά δεν βλέπετε τον λόγο για να το κάνετε και να το συνεχίσετε υπό την ένθερμη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.

Διατηρώντας την αυτοκυριαρχία σας και σοβαρότητά σας, εμμένοντας σε λογικά επιχειρήματα και μη επιτρέποντας στον εαυτό σας να γλιστρήσει στο παράλογο επίπεδο του άλλου, είναι ο καλύτερος τρόπος για να διαχειριστείς κάποιον που δεν ακούει στη λογική ή απορρίπτει τα επιχειρήματά σου πριν καν τ’ακούσει.

Το να παραμείνει κανείς ήρεμος και να γνωρίζει πότε να αποτραβηχτεί, είναι τα σημαντικότερα σημεία. Η συζήτηση σας μπορεί να μην είναι τόσο ικανοποιητική όσο θα επιθυμούσατε, αλλά τουλάχιστον, θα είστε σε θέση να αφήσετε την ένθερμη συζήτηση και να ηρεμήσετε, γνωρίζοντας ότι είχατε δίκιο, ότι συμπεριφερθήκατε έξυπνα, μείνατε συνεπής και αφήσατε και την πόρτα ανοικτή. Και αυτά, είναι ουσιαστικά μια νίκη.