Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2016

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ - Ὕμνος εἰς Δία (1.55-1.96)

Σχετική εικόνακαλὰ μὲν ἠέξευ, καλὰ δ᾽ ἔτραφες, οὐράνιε Ζεῦ,
ὀξὺ δ᾽ ἀνήβησας, ταχινοὶ δέ τοι ἦλθον ἴουλοι.
ἀλλ᾽ ἔτι παιδνὸς ἐὼν ἐφράσσαο πάντα τέλεια·
τῷ τοι καὶ γνωτοὶ προτερηγενέες περ ἐόντες
Οὐρανὸν οὐκ ἐμέγηραν ἔχειν ἐπιδαίσιον οἶκον.
60 δηναιοὶ δ᾽ οὐ πάμπαν ἀληθέες ἦσαν ἀοιδοί.
φάντο πάλον Κρονίδῃσι διάτριχα δώματα νεῖμαι·
τίς δέ κ᾽ ἐπ᾽ Οὐλύμπῳ τε καὶ Ἄϊδι κλῆρον ἐρύσσαι,
ὃς μάλα μὴ νενίηλος; ἐπ᾽ ἰσαίῃ γὰρ ἔοικε
πήλασθαι· τὰ δὲ τόσσον ὅσον διὰ πλεῖστον ἔχουσι.
65 ψευδοίμην, ἀίοντος ἅ κεν πεπίθοιεν ἀκουήν.
οὔ σε θεῶν ἐσσῆνα πάλοι θέσαν, ἔργα δὲ χειρῶν,
σή τε βίη τό τε κάρτος, ὃ καὶ πέλας εἵσαο δίφρου.
θήκαο δ᾽ οἰωνῶν μέγ᾽ ὑπείροχον ἀγγελιώτην
σῶν τεράων· ἅ τ᾽ ἐμοῖσι φίλοις ἐνδέξια φαίνοις.
70 εἵλεο δ᾽ αἰζηῶν ὅ τι φέρτατον· οὐ σύ γε νηῶν
ἐμπεράμους, οὐκ ἄνδρα σακέσπαλον, οὐ μὲν ἀοιδόν·
ἀλλὰ τὰ μὲν μακάρεσσιν ὀλίζοσιν αὖθι παρῆκας
ἄλλα μέλειν ἑτέροισι, σὺ δ᾽ ἐξέλεο πτολιάρχους
αὐτούς, ὧν ὑπὸ χεῖρα γεωμόρος, ὧν ἴδρις αἰχμῆς,
75 ὧν ἐρέτης, ὧν πάντα· τί δ᾽ οὐ κρατέοντος ὑπ᾽ ἰσχύν;
αὐτίκα χαλκῆας μὲν ὑδείομεν Ἡφαίστοιο,
τευχηστὰς δ᾽ Ἄρηος, ἐπακτῆρας δὲ Χιτώνης
Ἀρτέμιδος, Φοίβου δὲ λύρης εὖ εἰδότας οἴμους·
ἐκ δὲ Διὸς βασιλῆες, ἐπεὶ Διὸς οὐδὲν ἀνάκτων
80 θειότερον· τῷ καί σφε τεὴν ἐκρίναο λάξιν.
δῶκας δὲ πτολίεθρα φυλασσέμεν, ἵζεο δ᾽ αὐτός
ἄκρῃσ᾽ ἐν πολίεσσιν, ἐπόψιος οἵ τε δίκῃσι
λαὸν ὑπὸ σκολιῇσ᾽ οἵ τ᾽ ἔμπαλιν ἰθύνουσιν·
ἐν δὲ ῥυηφενίην ἔβαλές σφισιν, ἐν δ᾽ ἅλις ὄλβον,
85 πᾶσι μέν, οὐ μάλα δ᾽ ἶσον· ἔοικε δὲ τεκμήρασθαι
ἡμετέρῳ μεδέοντι· περιπρὸ γὰρ εὐρὺ βέβηκεν.
ἑσπέριος κεῖνός γε τελεῖ τά κεν ἦρι νοήσῃ,
ἑσπέριος τὰ μέγιστα, τὰ μείονα δ᾽ εὖτε νοήσῃ·
οἱ δὲ τὰ μὲν πλειῶνι, τὰ δ᾽ οὐχ ἑνί, τῶν δ᾽ ἀπὸ πάμπαν
90 αὐτὸς ἄνην ἐκόλουσας, ἐνέκλασσας δὲ μενοινήν.
χαῖρε μέγα, Κρονίδη πανυπέρτατε, δῶτορ ἐάων,
δῶτορ ἀπημονίης· τεὰ δ᾽ ἔργματα τίς κεν ἀείδοι;
οὐ γένετ᾽, οὐκ ἔσται· τίς κεν Διὸς ἔργματ᾽ ἀείσει;
χαῖρε, πάτερ, χαῖρ᾽ αὖθι· δίδου δ᾽ ἀρετήν τ᾽ ἄφενός τε·
95 οὔτ᾽ ἀρετῆς ἄτερ ὄλβος ἐπίσταται ἄνδρας ἀέξειν,
οὔτ᾽ ἀρετὴ ἀφένοιο· δίδου δ᾽ ἀρετήν τε καὶ ὄλβον.
***
 Έτσι καλά μεγάλωσες, ουράνιε Δία, κι ετράφης
κι έφηβος ξάφνου γίνηκες και γρήγορα σου βγήκε χνούδι.Και στην εντέλεια, ας ήσουνα παιδί, όλα τα συλλογιόσουν,γι᾽ αυτό, κι ας ήταν μεγαλύτερα τ᾽ αδέρφια σουδεν αρνηθήκαν σπίτι σου να ᾽χεις κι εσύ τον ουρανό, μερίδα σου απ᾽ τη μοίρα.60Μα οι Δαναοί τραγουδιστές δε λέγαν πάντα αλήθεια,πως τάχα τα παιδιά του Κρόνου μοίρασαν την εξουσία στα τρία με λαχνό.Μα ποιός τον κλήρο ανάμεσα σε Όλυμπο και Άδη θα τραβούσεκαι δε θα ᾽ταν ανόητος, αφού στον κλήρο μπαίνουνε ίσοι λαχνοί;Όμως εδώ, τί διαφορά μεγάλη στους λαχνούς ανάμεσα!…65Θα ᾽τανε ψέμα αν έλεγα πως έπειθαν όσους τους άκουγαν.Μα εσένα δε σε βάλανε των Ουρανίων βασιλιά με κλήρο, έγινες με τα έργα των χεριών σου.Η Βία και η Δύναμη σου παραστάθηκαν, γι᾽ αυτό τις τίμησες στο θρόνο σου κοντά.Κι όρισες το πιο ωραίο απ᾽ τα πετούμενα αγγελιοφόροτων σημαδιών σου, που στους φίλους μου δεξιά να τους τα φέρνεις.70Κι απ᾽ τους θνητούς, τους πιο καλούς ξεχώρισες, κι ούτε των πλοίωνπήρες τους έμπειρους, ούτε άντρα πολεμάρχο, κι ούτε τραγουδιστή.Όλους αυτούς σε πιο μικρούς τους άφησες θεούςνα τους υπηρετούν, ενώ εσύ διάλεξες άρχοντες πόλεωνπου ελέγχουν αγροτιά και μαχητές και κουπολάτες κι όλους.75Και τί δεν είναι κάτω από τη δύναμη όποιου κυβερνά.Ανθρώπους του Ηφαίστου λένε τους χαλκιάδες,τους μαχητές, του Άρη, ενώ τους κυνηγούς πως είναι της ΧιτώνηςΑρτέμιδας· του Φοίβου όσοι ξέρουνε καλά να παίζουν με τη λύρα ύμνους.Όμως από το Δία ορίζονται οι βασιλιάδες και τίποτε γι᾽ αυτούς από το Δία80πιο θεϊκό. Για τούτο κι έκρινες στον κλήρο σου να πέσουν,και πολιτείες τούς έδωσες για να φυλάνε, ενώ εσύ ο ίδιο κάθισεςστις ακροπόλεις εποπτεύοντας ποιοί με το δίκιοτους λαούς τους κυβερνούν με δυσκολίες, ποιοί με τ᾽ άδικο.Και πλούτη τούς εχάρισες και τόσην ευτυχία,85μα όχι κι ίσα σ᾽ όλους τους. Και τούτο το αποδείχνειο βασιλιάς μας που μπροστά βρίσκεται από τους άλλους.Κι ό, τι σκεφτεί το χάραμα, το πράττει ώσμε το βράδυ,κι όσο για τα μικρότερα, μόλις στο νου τού μπούνε.Άλλοι για τούτα θέλουν ένα έτος, για τ᾽ άλλα περισσότερο.90Μα σ᾽ άλλα την εκτέλεση εμποδίζεις, επιθυμίες συντρίβοντας.Χαίρε μεγάλε, πανυπέρτατο τέκνο του Κρόνου, δοτήρα ευημερίας,δοτήρα ευδαιμονίας. Ποιός μπορεί τα έργα σου να ψάλει;Δε γεννήθηκεν αυτός, ούτε υπάρχει. Ποιός μπορεί τα έργα του Διός να ψάλει;Χαίρε πατέρα και ξανά χαίρε. Αρετή και πλούτο δίνε.95Χωρίς την αρετήν ο πλούτος δε θ᾽ ανέβαζε ψηλά τον άντρα,ούτε κι η αρετή χωρίς τον πλούτο. Δίνε αρετή και πλούτο.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου