Ο νόμος της αντίστροφης προσπάθειας

«Το λασπωμένο νερό καθαρίζει όταν μείνει ακίνητο» – Λάο Τσε

Ο Νόμος της Αντίστροφης Προσπάθειας. Για να τον εξηγήσουμε απλά, σημαίνει πως όσο περισσότερο εργαζόμαστε για κάτι, τόσο λιγότερο αποτελεσματικοί γινόμαστε. Ένα καλό παράδειγμα αποτελεί εκείνο της αυπνίας. Ο ύπνος είναι μια εξολοκλήρου υποσυνείδητη διεργασία και η πρόθεση όπως και η προσπάθεια για ύπνο έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα. Όσο περισσότερο σκέφτεσαι ότι πρέπει να κοιμηθείς και το λες στον εαυτό σου, τόσο πιο άγρυπνος θα μένεις.

Ή σκεφτείτε ένα άλλο, όταν για παράδειγμα κολυμπάτε. Αν θέλετε να επιπλεύσετε τι συμβαίνει, όταν το προσπαθείτε; Αρχίζετε να παρασέρνεστε προς τα κάτω και βυθίζεστε. Αν θέλετε να βυθιστείτε ωστόσο, το σώμα σας παλεύει εναντίον της απόφασης σας και ανεβαίνει και πάλι πάνω στην επιφάνεια. Αν δηλαδή θέλετε να βυθιστείτε, επιπλέετε.

Αυτός ο νόμος ισχύει επειδή το συνειδητό μέρος και το ασυνείδητο μέρος της σκέψης μας συχνά έρχονται σε σύγκρουση, με το ασυνείδητο να νικά. Γιατί; Επειδή αποτελεί τον προστάτη μας και είναι σπάνια λογικό. Ο Γάλλος ψυχολόγος Émile Coué προσδιόρισε τον νόμο της αντίστροφης προσπάθειας λέγοντας:

«Όταν η φαντασία και η δύναμη της θέλησης βρίσκονται σε σύγκρουση, είναι ανταγωνιστικά, τότε είναι πάντα η φαντασία, αυτή που κερδίζει, χωρίς καμία εξαίρεση».

Φανταστείτε ότι μια σανίδα είναι τοποθετημένη στο πάτωμα και σας ζητάνε να περπατήσετε πάνω της. Θα το κάνατε χωρίς δισταγμό, σωστά; Εξάλλου, είναι απλά μια σανίδα και το να την περπατήσετε από την μία πλευρά στην άλλη δεν αποτελεί πρόβλημα για εσάς. Μπορείτε συνειδητά να δώσετε την εντολή στο σώμα σας και αυτό θα το κάνει. Αλλά τι θα συνέβαινε αν παίρναμε την ίδια σανίδα στην κορυφή των δύο ψηλότερων κτηρίων στην πόλη σας;

Αν δηλαδή τοποθετούσαμε τη μία άκρη της στην κορυφή του ενός κτηρίου και την άλλη άκρη στην κορυφή του απέναντι κτηρίου. Και σας έθεταν την ίδια ερώτηση: θα περπατήσετε πάνω σε αυτό τη σανίδα; Εξάλλου, πρόκειται για την ίδια σωματική κίνηση όπως προηγουμένως. Απλό περπάτημα. Όμως, η ασυνείδητη σκέψη σας θα παλέψει με όποιο όπλο κατέχει. Θα φοβηθείτε, θα νιώσετε άγχος, φόβο πτώσης και όσο περισσότερο θα προσπαθείτε να επιβάλλετε στον εαυτό σας να μη νιώθει έτσι, τόσο χειρότερο θα γίνεται.

Όπως διαπιστώνετε, δεν έχετε πια την επιλογή να βαδίσετε πάνω στη σανίδα, ο νους σας φαντάζεται όλα τα πιθανά τρομακτικά σενάρια και σας σταματά από το να νιώσετε έτοιμος να ολοκληρώσετε την πράξη.

«Όσο πιο σκληρά προσπαθούμε να κάνουμε κάτι μέσω της συνειδητής θέλησης, τόσο λιγότερο θα πετυχαίνουμε. Δεν μπορούμε να κάνουμε τους εαυτούς μας να καταλάβουν· το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ενθαρρύνουμε μια ψυχική κατάσταση, μέσω της οποίας η κατανόηση θα έρθει σε εμάς» – Aldous Huxley (Ο νόμος της αντίστροφης προσπάθειας).

Συνεπώς, πώς αυτό το φαινόμενο επηρεάζει την καθημερινότητα μας;
Πολλοί άνθρωποι διακατέχονται από αμφιβολίες για τον εαυτό τους. Το συνειδητό τους έχει θέσει έναν στόχο και το ασυνείδητο έχει σκοπό να τον σαμποτάρει. Πάρτε λίγο χρόνο και εξετάστε προσεκτικά τον εαυτό σας. Δίνετε κι εσείς αυτή τη μάχη;

Ο Émile Coué σημειώνει ότι: «Η λύση γι’ αυτό τον φόβο, είναι η χαλάρωση, η απελευθέρωση από τις σκέψεις και η ενασχόληση με πράγματα που μπορούν να μας παρέχουν το συναίσθημα της αυτοπεποίθησης. Μέσω αυτού του συναισθήματος, όταν νιώθουμε ασφαλείς και ανανεωμένοι, μπορούμε εύκολα να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε, το οποίο τότε θα εμφανιστεί λιγότερο απειλητικό».

Επομένως, χαλαρώστε και απελευθερωθείτε. Σταματήστε να παλεύετε με τον ίδιο σας τον εαυτό. Χαμογελάστε. Θυμάστε την τελευταία φορά που περάσατε από εξετάσεις; Διαβάζατε και διαβάζατε, το στρες και το άγχος συσσωρεύονταν μέχρι τη στιγμή που καθίσατε και… τότε απλά εξαφανίστηκαν. Όσο πιο έντονα ψάχνετε στο μυαλό σας για τις απαντήσεις, τόσο λιγότερα θα θυμάστε. Ο νους αδειάζει. Τι συνέβη όταν βγήκατε από την αίθουσα, αφού είχατε τελειώσει; Μια ώρα μετά, όταν η πίεση είχε απομακρυνθεί και ήσασταν χαλαροί, αρχίσατε να θυμάστε τα πάντα.

Πορευτείτε προς την ολοκλήρωση των στόχων σας και εστιάστε στην χαλάρωση, απελευθερωθείτε από τα αρνητικά συναισθήματα που σχετίζονται με την απομάκρυνση από την επίτευξη τους. Εγκαθιδρύστε μια θετική εικόνα για τους στόχους αυτούς, επενδύστε τους με θετικά συναισθήματα. Τίποτε δεν είναι απλό, αλλά όλα αξίζουν την προσπάθεια μας.