Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2016

Σωκράτης και το ορθώς (δια)λογίζεσθαι. Το άγγιγμα της αλήθειας από την ψυχή.

Αποτέλεσμα εικόνας για Το άγγιγμα της αλήθειας από την ψυχή.– Τί δὲ δὴ περὶ αὐτὴν τὴν τῆς φρονήσεως κτῆσιν; πό τερον ἐμπόδιον τὸ σῶμα ἢ οὔ, ἐάν τις αὐτὸ ἐν τῇ ζητήσει κοινωνὸν συμπαραλαμβάνῃ; οἷον τὸ τοιόνδε λέγω· ἆρα ἔχει ἀλήθειάν τινα ὄψις τε καὶ ἀκοὴ τοῖς ἀνθρώποις, ἢ τά γε τοιαῦτα καὶ οἱ ποιηταὶ ἡμῖν ἀεὶ θρυλοῦσιν, ὅτι οὔτ᾽ ἀκούομεν ἀκριβὲς οὐδὲν οὔτε ὁρῶμεν; καίτοι εἰ αὗται τῶν περὶ τὸ σῶμα αἰσθήσεων μὴ ἀκριβεῖς εἰσιν μηδὲ σαφεῖς, σχολῇ αἵ γε ἄλλαι· πᾶσαι γάρ που τούτων φαυλότεραί εἰσιν. ἢ σοὶ οὐ δοκοῦσιν;
– Πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.
– Πότε οὖν, ἦ δ᾽ ὅς, ἡ ψυχὴ τῆς ἀληθείας ἅπτεται; ὅταν   μὲν γὰρ μετὰ τοῦ σώματος ἐπιχειρῇ τι σκοπεῖν, δῆλον ὅτι τότε ἐξαπατᾶται ὑπ᾽ αὐτοῦ.
– Ἀληθῆ λέγεις.
– Ἆρ᾽ οὖν οὐκ ἐν τῷ λογίζεσθαι εἴπερ που ἄλλοθι κατά δηλον αὐτῇ γίγνεταί τι τῶν ὄντων;
– Ναί.
– Λογίζεται δέ γέ που τότε κάλλιστα, ὅταν αὐτὴν τούτων μηδὲν παραλυπῇ, μήτε ἀκοὴ μήτε ὄψις μήτε ἀλγηδὼν μηδέ τις ἡδονή, ἀλλ᾽ ὅτι μάλιστα αὐτὴ καθ᾽ αὑτὴν γίγνηται ἐῶσα χαίρειν τὸ σῶμα, καὶ καθ᾽ ὅσον δύναται μὴ κοινωνοῦσα αὐτῷ μηδ᾽ ἁπτομένη ὀρέγηται τοῦ ὄντος.
– Ἔστι ταῦτα.
– Οὐκοῦν καὶ ἐνταῦθα ἡ τοῦ φιλοσόφου ψυχὴ μάλιστα ἀτιμάζει τὸ σῶμα καὶ φεύγει ἀπ᾽ αὐτοῦ, ζητεῖ δὲ αὐτὴ καθ᾽ αὑτὴν γίγνεσθαι;
– Φαίνεται.
Πλάτων «Φαίδων« 65.a.9 – 65.d.3
***
Δηλαδή:
– Για την απόκτηση της φρονήσεως τί γνώμη έχεις; Είναι το σώμα εμπόδιο ή όχι, αν κάποιος το έχει κοινωνό(συνεργάτη); Για παράδειγμα λέγω· Άραγε έχει αλήθεια η όραση και η ακοή στους ανθρώπους ή γίνονται αυτά που θρυλούν οι ποιητές ότι δεν ακούμε ούτε βλέπουμε τίποτα το ακριβές; Και έτσι, αν αυτές οι δύο σωματικές αισθήσεις δεν είναι ακριβείς και σαφείς, δύσκολα θα είναι οι άλλες· διότι όλες είναι άλλες είναι πιο φαύλες από αυτές· ή δεν συμφωνείς;
– Βέβαια, είπε ο Σιμμίας
– Πότε, λοιπόν, η ψυχή άπτεται της αλήθειας; Διότι, όταν επιχειρεί να ερευνήσει κάτι μετά του σώματος, εξαπατάται από αυτό.
– Αληθή λέγεις
– Άρα, με τον λογισμό, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, της γίνεται ολοφάνερο η ουσία των όντων;
– Ναι
– Λογίζεται, δε, κάλλιστα, όταν αυτή δεν την ενοχλούν τίποτε από αυτά, μήτε η ακοή, μήτε η όραση, μήτε το άλγος(πόνος), μήτε η ηδονή, αλλά αντίθετα γίνεται ένα με τον εαυτό της, χωρίς να λογαριάζει το σώμα, και όσο γίνεται να μην κοινωνεί, ούτε να άπτεται μαζί του, ορέγεται το ον.
– Έτσι είναι
– Και σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, η ψυχή του φιλοσόφου περιφρονεί το σώμα, φεύγει από αυτό και ζητά να μείνει μόνη με τον εαυτό της;
– Έτσι φαίνεται.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου