Γιατί ο πόνος είναι ζωοδότης

Η γεύση της αγάπης είναι η γαλήνη, του έρωτα ο πανικός.

Σ' αγαπώ σημαίνει να αναζητώ να γεμίσω τις δικές σου ανάγκες κι όχι να θέλω, χρησιμοποιώντας σε, να καλύψω τις δικές μου ανάγκες.

Η αντίσταση χρειάζεται πολύ μεγάλο μόχθο και την οδύνη που απαιτούν πάντοτε οι εσωτερικές μεταμορφώσεις, οι αλλαγές που όταν είναι συνειδητές ονομάζονται μετάνοια. Είναι πιο βολικό να παραιτείσαι απ' το ν' αγωνίζεσαι. Κι ας είναι ο αγώνας ταυτόσημος με το ζω, αληθινά ζω. Αλλά "ζω" σημαίνει "πηγαίνω με τη ζωή", όχι κατασκευάζω ιδέες και σενάρια "περί ζωής" στα μέτρα μου.

Γιατί ο πόνος είναι ζωοδότης, αφυπνιστικός και θαυματουργός, και μόνο ως απελπισία ακυρώνει την αξία του όπως και την αξία της ζωής του προσώπου που πάσχει. Γιατί ο άνθρωπος μέσα σε τούτον τον κόσμο της πτώσης και της φθοράς, μέσα στην ασχήμια και τη βλακεία που μεθοδικά επισημοποιείται, μέσα στων εγωισμών τα άγχη, της ματαιοδοξίας και της κενοδοξίας τα κόμπλεξ, της σκληροκαρδίας το δηλητηριο, της απονιάς τις πληγές, δεν μπορεί παρά να υποφέρει, αν είναι άνθρωπος φυσιολογικός. Αντιθέτως, όταν οι πολλοί αμυντικοί μηχανισμοί χτίσουν πανοπλία μονωτική κατά της οδύνης και, κατά συνέπεια, κατά της ευαισθησίας, σκάβουν τάφρο κατά της ζωής και εκτρέφουν το νευρωσικό ανικανοποίητο της νεκροζώντανης προσωπικότητας.

Όμως, δε μαθαίνουν παρά μονάχα όσοι είναι σε θέση να πονούν. Η οδύνη, η αποτυχία, η αμαρτία σε κάνουν καλό μαθητή. Μαθητής που μαθαίνει, και επειδή μαθαίνει μεταμορφώνεται. Για να καρπίσει τους σπόρους το μέσα χώμα σου πρέπει να σκαφτεί. Τίποτα δε σκάβει βαθύτερα, τίποτα δεν ξεριζώνει σαν ζιζάνια τις ψευδαισθήσεις, τίποτα δε σε κάνει δεκτικότερο όσο ο πόνος και η συντριβή. Πρέπει να έχεις απελπιστεί από τα δικά σου για να ακούσεις τον άλλον, για να γυρέψεις το δάσκαλο. Πρέπει να έχεις απελπιστεί για να γυρέψεις την ελπίδα. Πρέπει να έχεις φτάσει στην απόγνωση για να γυρέψεις τη γνώση.

Εγωιστής είναι τελικά ένας δειλός, τόσο δειλός που δεν μπορεί να κάνει τίποτα ουσιαστικό, ούτε να αγαπάει τον εαυτό του. Και εγωιστής δεν είναι εκείνος που αγαπάει τον εαυτό του, όπως επιπόλαια νομίζουμε. Εγωιστής είναι εκείνος που δεν αγαπάει τον εαυτό του. Που γι' αυτό ακριβώς προσπαθεί να πείσει τους άλλους πως αξίζει, πως είναι σπουδαίος. Επειδή δεν το πιστεύει ο ίδιος. Αγωνίζεται με κάθε τρόπο να επιβάλει τούτη την καλή μαρτυρία, ώστε η μαρτυρία να επιστρέψει στον ίδιο και να γλιτώσει από την αυτοαμφισβήτηση. Γι' αυτό άλλωστε ο εγωισμός ενέχει βία. Γιατί κουβαλάει αγωνία΄ανάγκη και τρόμο πτώσης στο εσώτερο κενό.

Θέλω να μιλήσω για μια μερίδα χαρακτήρων, που δεν οδηγούνται σε επιλογή ακατάλληλου συντρόφου από τις παραπάνω αιτίες, από ναρκωτικό ενθουσιασμό δηλαδή, από τη βιασύνη του επιτακτικού πόθου, από νεανική αστοχία. Υπάρχουν περιπτώσεις, πολλές, που κάποιοι κανονικά επιλέγουν, προτιμούν, να δεθούν με ακατάλληλο ταίρι. Συνειδητά και περισσότερο μισοσυνειδητά, ρέπουν να διαλέξουν ένα πρόσωπο ακίνδυνο για την ψυχή τους. Πρόσωπο ασφαλές για την ισορροπία τους, για τις αντοχές τους. Επιδιώκουν να συγκρατήσουν τα συναισθήματά τους σε όριο ελεγχόμενο, σε βαθμό ζέσης υποφερτό. Δεν αντέχουν τον μεγάλο πόνο, την αιμόφυρτη ρωγμή, την απώλεια του αυτοελέγχου, το άγχος της αβεβαιότητας, το να κρατάει άλλος στα χέρια του τη ζωή και το θάνατό σου, το άλμα στο κενό και στο καινό. Όλα εκείνα δηλαδή που υπόσχεται και απειλεί η μεγάλη αγάπη....Φτιάχνουν λοιπόν ερωτική σχέση και γάμο με άνθρωπο που δε συνταράσσει, ώστε να μη διαταράσσει το γάμο τους. Το προτιμούν. Ώστε να μπορούν και να χωρίσουν εύκολα. Ώστε να μπορούν να φύγουν. Για να μην πονέσουν φριχτά αν εγκαταλειφθούν, για να ξεχάσουν κατόπιν εύκολα, και, πιο πολύ, για να είναι σε θέση γρήγορα να αναπληρώσουν. Ζητούν ταίρι αναλώσιμο΄ο αναντικατάστατος άλλος τους πέφτει θανάσιμα βαρύς. Ο γνήσιος έρωτας είναι - θες δε θες - πιστός...

Όχι, δε θέλουν να συναντήσουν το πρόσωπο του γνήσιου, του μεγάλου έρωτά τους. Το πρόσωπο που θα τους συγκλονίσει. Δεν έχουν τα κότσια για τόσο κίνδυνο, για τόση οδύνη. Και να το συναντήσουν, θα κάνουν πως δεν το κατάλαβαν. Και να το κατάλαβαν, θα προσπαθήσουν να το υποτιμήσουν. Θα το στολίσουν με ελαττώματα για να το αποφύγουν. Για να δικαιολογηθούν που δεν τολμούν. Ίσως και να μην πιστεύουν πως το αξίζουν. Έχουν πολύ ψυχικό και πνευματικό μόχθο όλα τούτα...

Είναι απίστευτο, αλλά οι περισσότεροι έτσι περίπου ζούμε τις ζωές μας. Δε ζούμε. Προσπαθούμε μόνο να μην πεθάνουμε...