Ο Μέγας Παν πέθανε

Η «Λουλουδική» Συνείδηση της Νέας Ανθρωπότητας!

Πού πηγαίνουμε και γιατί μυρίζει έτσι όπως μυρίζει

Για να το τοποθετήσουμε απλά, η ανθρωπότητα πρόκειται να μπει στην ανθοφορική φάση της εξελικτικής της ανάπτυξης. Σε μυθολογικό επίπεδο, δηλαδή σε ψυχικό-συμβολικό επίπεδο (όχι λιγότερο πραγματικό από το φυσικό επίπεδο), αυτό το γεγονός σηματοδοτείται από το θάνατο του Πάνα. Ο Παν, φυσικά, αντιπροσωπεύει τη ζωώδη συνείδηση. Ο Παν ενσαρκώνει τη συνείδηση των θηλαστικών, μόλο που υπάρχουν και πτυχές ερπετοειδούς συνείδησης στην προσωπικότητά του.

Η ερπετοειδής συνείδηση δεν εξαφανίστηκε όταν οι εγκέφαλοί μας εισήλθαν στη θηλαστική φάση. Η θηλαστική συνείδηση τοποθετήθηκε απλώς πάνω από την ερπετοειδή και σε πολλά αφώτιστα – αργόστροφα, υπανάπτυκτα – άτομα, το θηλαστικό επικάλυμμα ήταν λεπτό και πορώδες κι έτσι η ερπετοειδής ενέργεια εξακολουθούσε να το διαπερνάει.

Όταν οι αρχέγονοι και πολύ απόμακροι πρόγονοί μας σύρθηκαν έξω από τη θάλασσα, είχαν αναμφίβολα μυαλό ψαριού. Ήταν βέβαια πιο ριψοκίνδυνοι και περίεργοι από τους συντρόφους τους που παρέμειναν στο νερό, αλλά πάντως ψαρόμυαλοι. Ωστόσο κατά τη μακριά, βαλτώδη διαδρομή μας ως τον αρχικό πρωτεύοντα σχηματισμό, αναπτύξαμε ένα μυαλό ερπετού. Άλλωστε, σ’ αυτές τις δεκάδες εκατομμύρια χρόνια, η ερπετοειδής ενέργεια ήταν αυτή που δέσποζε στον πλανήτη φτάνοντας στο αποκορύφωμά της με τους δεινόσαυρους.

Όπως τόνισε ο Μαρσέλ Λεφέβρ στο συνέδριο των αρωματοποιών, η ερπετοειδής συνείδηση είναι ψυχρή, επιθετική, θυμώδης, άπληστη και παρανοϊκή. Ο Πωλ Μακλήν, ήταν ο πρώτος νευροφυσιολόγος που κατέδειξε ότι εξακολουθούμε ακόμα και σήμερα να έχουμε ένα ερπετοειδή εγκέφαλο, άθικτο και ενεργό. Ο ερπετοειδής εγκέφαλος δεν είναι κάποια αφηρημένη έννοια, είναι μια ανατομική πραγματικότητα. Έχει καλυφθεί, βέβαια, από τον εγκεφαλικό φλοιό, αλλά υπάρχει, βαθιά μέσα στον προεγκέφαλο και αποτελείται από την παρεγκεφαλίδα, τον υποθάλαμο και, ίσως, από μερικά άλλα όργανα του διεγκεφάλου. Όταν νοιώθουμε μια τυφλή οργή, κρύο ιδρώτα ή μια αυτάρεσκη απάθεια, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι εκείνη τη στιγμή ο ερπετοειδής εγκέφαλος κουμαντάρει την συνείδησή μας.

Καθώς η περίοδος των ερπετών πλησίαζε στο τέλος της, εμφανίστηκαν τα πρώτα άνθη  και θηλαστικά.

Ο Μαρσέλ Λεφέβρ πιστεύει ότι τα λουλούδια εξαφάνισαν, στην ουσία, τα μεγάλα ερπετά. Ωστόσο, μπορεί και τα θηλαστικά να συνεισέφεραν για τον αφανισμό τους επειδή, για πολλά από τα πρώτα θηλαστικά, δεν υπήρχε καλύτερο μπρέκφαστ από κάνα δύο αβγά δεινόσαυρου. Όπως και να’ χει το πράγμα, μέχρι τότε οι πρόγονοί μας είχαν αναπτύξει εγκεφάλους που διέθεταν τόσο θηλαστικά όσο και ανθώδη χαρακτηριστικά.

Για δικούς της λόγους, η εξέλιξη επέτρεψε στη θηλαστική ενέργεια να κυριαρχήσει και έτσι, ο πρόσφατα αναπτυγμένος ανθρώπινος μεσεγκέφαλος που κάλυψε τον παλιό διεγκέφαλο, μπορεί να επονομασθεί, με ακρίβεια, θηλαστικός εγκέφαλος. Τα χαρακτηριστικά της θηλαστικής συνείδησης είναι η ζεστασιά, η γενναιοδωρία, η αφοσίωση, η αγάπη (ρομαντική, πλατωνική, οικογενειακή), η χαρά, η λύπη, το χιούμορ, η περηφάνια, ο συναγωνισμός, η διανοητική περιέργεια και η εκτίμηση της τέχνης και της μουσικής.

Στην όψιμη περίοδο των θηλαστικών, αναπτύχθηκε ένας τρίτος εγκέφαλος.

Ήταν ο τηλεγκέφαλος, που το κύριο μέρος του ήταν ο εγκεφαλικός φλοιός, μια πυκνή μεμβράνη νευρικής δομής γύρω στα τέσσερα χιλιοστά πάχος που απλώθηκε πάνω από τον υπάρχοντα εγκέφαλο. Οι ερευνητές του εγκεφάλου έχουν σαστίσει μ’ αυτό τον εγκεφαλικό φλοιό. Ποια είναι η λειτουργία του; Και γιατί αναπτύχθηκε, εδώ που τα λέμε;

Ο Λεφέβρ διατύπωσε την άποψη ότι ο εγκεφαλικός φλοιός είναι μια διευρυμένη μνημονική παρακαταθήκη – και σίγουρα ο φλοιός έχει αυτή την ικανότητα. Ο Ρόμπερτ Μπλάυ πιστεύει ότι κατά κάποιο τρόπο συνδέεται με το φως. Αν ο ερπετοειδής εγκέφαλος ισοδυναμεί με την ψυχρότητα και ο θηλαστικός με την θερμότητα, τότε ο εγκεφαλικός φλοιός ισοδυναμεί με το φως. Η άποψη του Μπλάυ έχει κάποια βάσιμη λογική, επειδή ο τρίτος εγκέφαλος είναι ένας  ανθώδης εγκέφαλος, ακριβώς γιατί τα λουλούδια απορροφούν ενέργεια από το φως. Ακόμη και πριν από τη μυστηριώδη εμφάνιση του εγκεφαλικού φλοιού, οι εγκέφαλοί μας είχαν έντονα ανθώδη χαρακτηριστικά.

Η επιστήμη περιγράφει ολόκληρο τον εγκέφαλο σαν ένα βολβό.

Οι νευρώνες που τον αποτελούν έχουν δενδρίτες, ρίζες, κλαδιά. Η παρεγκεφαλίδα, αποτελείται από μια μεγάλη μάζα πυκνά συμπιεσμένων φυλλωμάτων. Δεν είναι μόνο οι νευρώνες που μοιάζουν πολύ με άνθη, αλλά και ο ίδιος ο εγκέφαλος μοιάζει με κάποιο βοτανολογικό είδος. Έχει ένα μίσχο και – κατά την ανάπτυξη του εμβρύου –ένα μπουμπούκι που ξεδιπλώνεται όπως και τα πέταλα του ρόδου.

Στον καινούργιο εγκέφαλο – τον τηλεγκέφαλο – αυτή η ανθώδης ομοιότητα μεγαλώνει. Τα νευρικά του νημάτια υποδιαιρούνται συνεχώς όπως τα κλαδιά ενός δέντρου. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται εύστοχα διακλάδωση. Κατά τον πολλαπλασιασμό αυτών των νευροβλαστών, εκκρίνονται μικρές ποσότητες νευρομελανίνης σαν σπόροι.

Αυτοί οι σπόροι της νευρομελανίνης είναι προφανώς τα κύρια οργανωτικά μόρια στον εγκέφαλο. Συνδέονται με τα γλυκοκύταρρα για να ρυθμίσουν την νευροδότηση των νευρικών κυτάρρων. Όταν σκεφτόμαστε, όταν μας έρχονται φαεινές και δημιουργικές ιδέες, τότε πραγματοποιείται μια κυριολεκτική άνθηση. Ένας εγκέφαλος που έχει ενοράσεις, είναι πολύ παρόμοιος, από φυσική άποψη, μ’ έναν ανθισμένο θάμνο γιασεμιού. Μόνο που είναι πιο μικρός και ταχύτερος, αυτό είναι όλο.

Επιπλέον, η νευρομελανίνη απορροφά φως και έχει την ικανότητα να μετατρέπει το φως σε άλλες μορφές ενέργειας. Έχει δίκιο λοιπόν ο Μπλάυ. Ο εγκεφαλικός φλοιός είναι ευαίσθητος στο φως και μπορεί να φωτιστεί από ανώτερες μορφές διανοητικής δραστηριότητας, όπως ο διαλογισμός ή ο ψαλμός. Οι αρχαίοι δεν μιλούσαν μεταφορικά όταν χρησιμοποιούσαν την λέξη “επιφώτιση”. Με την ανάπτυξη του εγκεφαλικού φλοιού, οι ανθώδεις ιδιότητες του εγκεφάλου, που για εκατομμύρια χρόνια περίμεναν την σειρά τους, άρχισαν να κινούνται σταδιακά, με σκοπό την επικράτηση μιας ανθώδους συνείδησης – μιας συνείδησης λουλουδιού ας πούμε.

Όταν η ζωή ήταν ακόμα μια διαρκής μάχη μεταξύ αρπακτικών, ένας από λεπτό σε λεπτό αγώνας για επιβίωση, η ερπετοειδής συνείδηση ήταν απαραίτητη.Όταν είχαμε να διασχίσουμε θάλασσες, να εξερευνήσουμε άγριες ηπείρους, να εποικίσουμε τραχιές περιοχές, να οργανώσουμε την γεωργία και να βάλουμε τα θεμέλια του πολιτισμού, τότε η θηλαστική συνείδηση ήταν απαραίτητη. Από κοινωνική και οικογενειακή σκοπιά, εξακολουθεί να είναι απαραίτητη, αλλά δεν χρειάζεται πια να κυριαρχεί.

Τα φυσικά και σωματικά σύνορα έχουν κατακτηθεί.

Η βιομηχανική επανάσταση έχει ολοκληρώσει τον ατσάλινο κύκλο της. Στην εποχή μας, εποχή υψηλής τεχνολογίας, οι τραχιές και σκληρές εκδηλώσεις της θηλαστικής λογικής δεν είναι πια βοηθήματα αλλά εμπόδια. (Και τα κατάλοιπα της ερπετοειδούς λογικής, με την έμφασή της στις εδαφικές διεκδικήσεις και την υπεράσπισή τους  – είναι επικίνδυνα σε βαθμό παραφροσύνης). Τώρα χρειαζόμαστε ένα λιγότερο επιθετικό και λιγότερο τραχύ ανθρώπινο ον.

Χρειαζόμαστε ένα πιο εύκαμπτο είδος ατόμου, πιο χαλαρωμένο, πιο ήρεμο, ευγενικό και σκεφτόμενο, γιατί μόνο αυτό μπορεί να επιβιώσει (και να επιταχύνει) αυτό το πολύ καινούργιο σύστημα που βρίσκεται μπροστά μας. Μόνο αυτό το είδος ατόμου μπορεί να συμμετάσχει στην επόμενη εξελικτική φάση. Το δίχως άλλο, αυτή η ανθώδης συνείδηση έχει πνευματικές αποχρώσεις.

Στις πιο έντονες πνευματικές εμπειρίες, το βασικό γνώρισμα είναι το σταμάτημα του χρόνου.

Είναι η αίσθηση ότι βρίσκεσαι έξω απ’ τον χρόνο, ότι είσαι αιώνιος – αυτή είναι η πηγή της έκστασης στον διαλογισμό, την ψαλμωδία, την ύπνωση και την εμπειρία των ψυχεδελικών φαρμάκων. Μια παρόμοια κατάσταση αχρονικότητας (αν και κάπως συντομότερη και λιγότερο διαυγής), μια κατάσταση άρνησης του εγώ (το εγώ υπάρχει στο χρόνο, όχι στο χώρο) πραγματοποιείται με τον σεξουαλικό οργασμό, γι’ αυτό και ο οργασμός είναι ένα τόσο επιθυμητό αίσθημα. Ακόμα και οι μπεκρήδες, με τον άξεστο και ανεπαρκή τρόπο τους, ψάχνουν γι’ αυτόν τον άχρονο χρόνο. Ο αλκοολισμός είναι μια ατελής πνευματική επιθυμία.

Με χίλιους δυο τρόπους, έχουμε κυριαρχήσει την τέχνη του χώρου. Γνωρίζουμε πάρα πολλά για τον χώρο. Αλλά οι γνώσεις μας για τον χρόνο είναι αξιοθρήνητα λιγοστές. Φαίνεται ότι μόνο με την μυστικιστική κατάσταση μπορούμε να κυριαρχήσουμε το χρόνο. Τα κλειδιά γι’ αυτή την μυστικιστική κατάσταση είναι ο “οσφρητικός εγκέφαλος” – η μνημονική περιοχή του εγκεφάλου που ενεργοποιείται από τα οσφρητικά νεύρα – και ο “φωτεινός εγκέφαλος” – ο εγκεφαλικός φλοιός. Με αμεσότητα και ένταση, η οσμή ενεργοποιεί την μνήμη, επιτρέποντάς μας να ταξιδεύουμε ελεύθερα στο χρόνο. Οι πιο βαθιές μυστικιστικές καταστάσεις είναι εκείνες όπου η συνηθισμένη διανοητική δραστηριότητα φαίνεται να αιωρείται στο φως. Και, στη μυστικιστική επιφώτιση, όπως και στην ταχύτητα του φωτός, ο χρόνος παύει να υπάρχει.

Τα λουλούδια, μόλο που δεν βλέπουν, ούτε ακούν, ούτε διαθέτουν γεύση ή αφή, αντιδρούν στο φως με καθοριστικό τρόπο και ρυθμίζουν τη ζωή τους και το περιβάλλον τους με μια ενορχήστρωση αρωμάτων. Με την ανάπτυξη της λουλουδικής συνείδησης, τα ανθρώπινα όντα θα αρχίσουν να χρησιμοποιούν πληρέστερα τον φωτεινό τους εγκέφαλο και να κάνουν πιο εξευγενισμένη και ντελικάτη χρήση του οσφρητικού εγκεφάλου τους.

Αυτοί οι δύο συνδέονται θαυμάσια. Στην ουσία, αλληλεπικαλύπτονται σε τέτοιο βαθμό που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ενιαίοι και αδιαίρετοι. Ζούμε σε μια τεχνολογία της πληροφορικής. Τα λουλούδια ζούσαν ανέκαθεν σε μια πληροφορική τεχνολογία. Τα λουλούδια συγκεντρώνουν διαρκώς πληροφορίες στο διάστημα της ημέρας. Τη νύχτα τις επεξεργάζονται. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται φωτοσύνθεση.

Καθώς ο εγκεφαλικός μας φλοιός θα χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο, θ’ αρχίσουμε και εμείς να κάνουμε ένα είδος φωτοσύνθεσης. Στην ουσία, κάτι τέτοιο το κάνουμε και τώρα, αλλά σε σύγκριση με τα λουλούδια, η δική μας φωτοσύνθεση είναι πρωτόγενης και περιορισμένη. Κι ο λόγος είναι πως, οι πληροφορίες που συγκεντρώνουμε από τις εφημερίδες, τα σήριαλ, τις σαπουνόπερες, τα εμπορικά συνέδρια και τις καφετζούδες, είναι κατώτερες από τις πληροφορίες που παίρνουμε από το ηλιακό φως. (Εφ΄ όσον όλη η ύλη είναι συμπυκνωμένο φως, το φως είναι η πηγή, η γενεσιουργός αιτία της ζωής. Συνεπώς το φως είναι θεϊκό. Τα λουλούδια έχουν μια απευθείας επικοινωνιακή σύνδεση με το θεό, κάτι που για την αποκτήσει ένας ευαγγελιστής, θα έκανε ακόμα και φόνο).

Ωστόσο, είτε επειδή τα πληροφορικά στοιχεία μας είναι ανεπαρκή, είτε γιατί τα επεξεργαστικά μας μηχανάκια δεν είναι άμεσα συνδεδεμένα με την επικοινωνιακή γραμμή, η νυχτερινή μας επεξεργασία είναι μια δουλειά έκτακτης απασχόλησης – part time. Οι πληροφορίες που προσλαμβάνει το συνειδητό τμήμα του μυαλού μας στις ώρες της εγρήγορσης, επεξεργάζονται από το ασυνείδητό μας στη διάρκεια του ύπνου που ονομάζεται “βαθύς ύπνος”.

Κάθε νύχτα, πέφτουμε σε βαθύ ύπνο μόνο δυο ή τρεις ώρες το πολύ. Τις υπόλοιπες ώρες της νυχτερινής μας βάρδιας, το ασυνείδητο τμήμα του μυαλού μας είναι εκτός υπηρεσίας. Βαριέται. Ζητάει επίμονα αναψυχή.

Έτσι παίζει με ό,τι υλικό υπάρχει πρόχειρο. Κατά κάποιο τρόπο, παίζει με τον εαυτό του. Ρίχνει πασιέντζες με τις μνήμες, ανακατεύει εικόνες, επινοεί τρομαχτικές ή γαργαλιστικές ιστορίες – ονειρεύεται. Πολλοί πιστεύουν ότι στη διάρκεια του ονείρου επεξεργαζόμαστε πληροφορίες. Εντελώς το αντίθετο συμβαίνει. Το όνειρο συμβαίνει όταν το μυαλό παίζει επειδή δεν υπάρχει επεξεργασία για να το κρατήσει απασχολημένο.

Στο μέλλον, όταν θα είμαστε σε θέση να συγκεντρώνουμε πληροφοριακά στοιχεία ποιότητας κι όταν θα έχει επικρατήσει η λουλουδική μας συνείδηση, τότε πιθανότατα θα κοιμόμαστε περισσότερες ώρες και σπάνια θα ονειρευόμαστε. Από παράδοση, ο Παν εποπτεύει τα όνειρα, ειδικά τα ερωτικά όνειρα και τους εφιάλτες. Η φθίνουσα πρόοδος στα όνειρα θα είναι ακόμα μια απόδειξη ότι ο Παν έχει πεθάνει.

Αλλά, ας ξαναγυρίσουμε στην πληροφορική αποτελεσματικότητα

Η επιστήμη έχει διαπιστώσει πρόσφατα ότι τα δέντρα επικοινωνούν μεταξύ τους. Για παράδειγμα ένα δέντρο που δέχεται επίθεση εντόμων θα μεταβιβάσει την πληροφορία σε ένα άλλο δέντρο που βρίσκεται δεκάδες μέτρα μακρύτερα έτσι ώστε το δεύτερο να ξεκινήσει μια διαδικασία κατασκευής κάποιου χημικού που θα απωθήσει αυτό το συγκεκριμένο είδος εντόμων. Έτσι τα δέντρα αλληλοπροστατεύονται.

Η πληροφορία, πιθανότατα, μεταβιβάζεται με τη μορφή αρώματος

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι τα φυτά είναι σε θέση να προσλαμβάνουν οσμές όσο και να εκπέμπουν. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι έχει αναπτυχθεί κάποιο είδος τηλεπάθειας ανάμεσα στα δέντρα. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα πως αυτό που ονομάζουμε πνευματική τηλεπάθεια, να πραγματοποιείται με την όσφρηση.

Δεν διαβάζουμε τη σκέψη κάποιου άλλου, την οσφραινόμαστε.

Ξέρουμε ότι οι σχιζοφρενείς μπορούν να μυρίσουν την δυσπιστία, τον ανταγωνισμό, την επιθυμία κλπ. από τη μεριά των γιατρών, των επισκεπτών ή των συνασθενών τους, όσο καμουφλαρισμένες και αν είναι αυτές οι διαθέσεις οπτικά ή προφορικά. Το ανθρώπινο οσφρητικό νεύρο μπορεί να είναι μικρό σε σύγκριση με του λαγού, είναι όμως ο μεγαλύτερος από τους ενδοκρανιακούς μας δέκτες. Ποιος μπορεί να ξέρει τι είδους “αόρατες” οσμές μπορεί να ανιχνεύσει.

Καθώς θα ωριμάζει η λουλουδική συνείδηση, η τηλεπάθεια, αναμφίβολα, θα γίνεται ένα κοινό μέσο επικοινωνίας.

Με την ερπετοειδή συνείδηση, είχαμε εχθρική αντιμετώπιση.

Με τη θηλαστική συνείδηση, είχαμε πολιτισμένη λογομαχία.

Με τη λουλουδική συνείδηση, θα έχουμε συμπαθητική τηλεπάθεια.

Μια λουλουδική συνείδηση και μια ήπια τεχνολογία πληροφορικής είναι ιδανικά πλασμένες η μία για την άλλη. Μια λουλουδική συνείδηση και ένας ειρηνόφιλος διεθνισμός είναι ιδανικά πλασμένα το ένα για το άλλο. Μια λουλουδική συνείδηση και ένας ήρεμος, πολυποίκιλος αισθησιασμός είναι ιδανικά πλασμένα το ένα για το άλλο. Τα λουλούδια έχουν μια σεξουαλικότητα πιο ανοιχτή και πιο ελεύθερη από τα ζώα. Η Ταντρική αντίληψη της μετατροπής της σεξουαλικής ενέργειας, σε πνευματική, είναι μια λουλουδική στρατηγική.

Μια λουλουδική συνείδηση και διαστημικό πρόγραμμα εξερεύνησης άλλων κόσμων, είναι ιδανικά πλασμένα το ένα για το άλλο. (Οι άνθρωποι θα εκπέμπονται μέσα σε ασημένια κουκούλια για να γονιμοποιήσουν, σαν την γύρη, μακρινούς πλανήτες). Μια λουλουδική συνείδηση και μια κοινωνία αθανάτων είναι ιδανικά πλασμένες η μια για την άλλη. Τα λουλούδια διαθέτουν ισχυρότερες δυνάμεις ανανέωσης και η μακροβιότητα των δέντρων είναι περιλάλητη. Ο ανθώδης εγκέφαλος είναι το όργανο της αιωνιότητας.

Για να μη μας περάσει η ιδέα ότι θα γίνουμε, μαγικά και χωρίς προσπάθεια, σαν τα λουλούδια που μπουμπουκιάζουν την άνοιξη τρα-λα-λά, ας έχουμε κατά νου ότι οι ερπετοειδείς και οι θηλαστικές δυνάμεις εξακολουθούν να βρίσκονται μαζί μας. Τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Είναι ολοφάνερο ότι υπάρχουν πανίσχυρες  ερπετοειδείς δυνάμεις στο Πεντάγωνο και το Κρεμλίνο, καθώς και στους άμβωνες των εκκλησιών, των συναγωγών και των τζαμιών όπου κηρύσσονται πεισιθανάτια δόγματα τιμωρίας και κρίσης, αυταπάρνησης και μαρτυρίου. Αλλά υπάρχουν επίσης ερπετοειδείς δυνάμεις και μέσα σε κάθε άτομο. Οι μύθοι, δεν είναι ούτε μυθιστοριογραφικά, ούτε ιστορικά κατασκευάσματα.

Οι μύθοι διαδραματίζονται μέσα στις ψυχές μας και είναι συνεχείς και αδιάλειπτοι.

Ο ιππότης Ζίγκφρηντ και άλλοι ήρωες που εξοντώνουν τους δράκοντες είναι πτυχές του ασυνείδητού μας. Η σημασία των κατορθωμάτων τους είναι ολοφάνερη. Τους στέλνουμε με τα συμβολικά τους σπαθιά και τις λόγχες τους για να εξοντώσουν την ερπετοειδή συνείδηση. Ο ερπετοειδής εγκέφαλος είναι ο δράκοντας που ενεδρεύει μέσα μας.

Όταν, κατά την εξελικτική διαδικασία, έφτασε η ώρα για να υποτάξουμε τη θηλαστική συνείδηση,ακολούθησε μια λιγότερο βίαιη τακτική.

Όπως ακριβώς οι τρομεροί δράκοντες του ερπετοειδούς παρελθόντος μας έπρεπε να εξοντωθούν από το σπαθί του ήρωα για να ανοίξει ο δρόμος για τον Πάνα και τις λάγνες ευνοούμενές του, έτσι και ο ίδιος ο Παν έπρεπε να φθαρεί και να γίνει ατελέσφορος, έπρεπε να εκτοπισθεί στο βάθος της διαρκώς εξελισσόμενης ψυχής μας.

Επειδή ο Παν βρίσκεται πιο κοντά στις καρδιές μας και στα γεννητικά μας όργανα, θα μας λείψει περισσότερο απ’ ότι θα μας λείψει ο δράκος. Θα μας λείψουν οι αυλοί του που μας οδηγούσαν, τρέμοντας, στο χορό της λαγνείας και της σύγχυσης. Θα μας λείψει η χλευαστική του ανατροπή της ευπρέπειας, ο τρόπος που έκανε το αίμα μας να βράζει, τις αγελάδες να βελάζουν και το κρασί να ρέει.

Πιο πολύ απ’ όλα, ίσως, θα μας λείψει ο τρόπος που μας περιγελούσε, με το λοξό του βλέμμα και το γέλιο, όταν είχαμε πάρει την αναλαμπή της θηλαστικής μας νοημοσύνης πολύ στα σοβαρά.